ئەدەب و هونەر

((دەقی دیدارێکی تەلەفزیۆنیی موزیککاری گەورەی کورد، مامۆستا قادر دیلان، لەگەڵ کەناڵی (MedTV) لە ساڵی ١٩٩٧ دا)) جه‌مالی ده‌لاك هه‌ڵسه‌نگاندن و قسه‌ له‌سه‌ركردنی كه‌سایه‌تیه‌ك ، چ شاعیر ، چ ئه‌دیب و نووسه‌ر چ هونه‌رمه‌ند ، هه‌روا ئاسان نییه‌ بۆ كه‌سێك كه‌ له‌ هه‌ر بوارێك له‌و بوارانه‌دا شاره‌زایی نه‌بێت ئه‌و هه‌ڵسه‌نگاندنه‌ له‌لایه‌ن كه‌سێكه‌وه‌ به‌ته‌واوی نرخ و به‌های خۆی ده‌درێنێ كه‌ له‌ یه‌كێك ...

محەمەد حەمەباقی حەسەن زیرەک بەو هەڵکەوتەی کە خەڵکی بۆکانە، بۆکان ناوجەرگەی جوگرافیای فەیزوڵڵا بەگییەکانە. ئاغاکانی فەیزوڵڵا بەگی وا ڕاهاتوون، یا بەو بۆنەیەوە کە خۆیان شەوق و زەوق و تاسەی هونەر و خۆشەویستییان بۆ هونەر هەیە، هەمیشە دیوەخانەکانیان تەرخان کردووە بۆ هونەرمەندانی ناوچەکانی دوور و نزیک، کە ئەڵێم دوور و نزیک واتا لە هەر شوێنێک هونەرمەندێک دەنگخۆشێک.. بیستوویانە ناوبانگی هەیە ناردوویانە ...

نووسینی: ھۆمایون کەمانگەر و لە فارسیەوە: سەلاح حوسێن پور لە گەلاوێژی ١٣٤١ی ھەتاوی بەرنامەکانی ڕادیۆ دەنگی کوردی تاران داخران. حەسەن زیرەک لەگەڵ ھاوسەرەکەی و ھاوکارەکانی تری بۆ کرماشان گواسترانەوە و لە کرماشان درێژەیان بە چالاکییە ھونەریەکانیاندا. نامەی ژمارە ٤٠٢٤ لە بەرواری ٢ی ڕەزبەری ١٣٤١ی ھەتاوی(٢٤-٩-١٩٦٢) بەو مەبەستە نووسراوە. ڕادیۆ کرماشان لە ڕەزبەری ١٣٣٧ی ھەتاوی (ئەیلولی ١٩٥٨) دەستی بە بەرنامەی کوردی ...

ئارام سدیق تا له‌ دنیای خوێنه‌ران و نووسه‌ران وردبینه‌وه‌، نهێنی زیاترمان له‌سه‌ریان بۆ ده‌رده‌كه‌وێت. ئه‌م ماوه‌یه‌ی كه‌ به‌ سه‌رنجه‌وه‌ هه‌م له‌ خوێنه‌ران و هه‌م له‌ نووسه‌رانیش ورد ده‌بمه‌وه‌ زۆر هه‌قیقه‌تی تاڵم بۆ ده‌ركه‌وتووه‌. به‌شێك له‌ نووسه‌ران له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی نووسه‌رن، به‌ڵام بوونه‌وه‌ری دژه‌كتێب و دژه‌خوێندنه‌وه‌ن. ئه‌وه‌نده‌ی بۆیان بكرێت دژایه‌تی كتێب و خوێندنه‌وه‌ ده‌كه‌ن، چونكه‌ خۆیان نه‌ك نووسه‌ری ڕاسته‌قینه‌ نین، به‌ڵكو ناتوانن ...

مامۆستا مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس، زانایه‌كی‌ گه‌وره‌ی‌ كورده‌ و ئه‌وه‌ی‌ ئه‌ده‌بیاتی‌ كلاسیكی‌ خوێندبێته‌وه‌، ئه‌وه‌ی‌ پیتێكی‌ له‌ئه‌ده‌بیات و له‌ زانستی‌ ئایینی‌ خوێندبێته‌وه‌ مه‌لا عه‌بدولكه‌ریمی‌ موده‌ریس ده‌ناسێ‌. ئه‌م زانا بلیمه‌ته‌ی‌ گه‌لی‌ كورد له‌ماوه‌ی‌ ژیانیدا هه‌ر له‌منداڵییه‌وه‌ تا دوا رۆژه‌كانی‌ ژیانی‌ جگه‌ له‌زانست و زانیاری‌ هیچ خولیایه‌كی‌ تری‌ نه‌بووه‌، ئه‌م پیاوه‌ مه‌زنه‌ هه‌موو ته‌مه‌نی‌ به‌دوای‌ عیلم و مه‌عریفه‌دا گه‌ڕاوه‌و ئه‌وه‌یش كه‌ له‌پاش خۆی‌ به‌جێیهێشتووه‌ ...

ئا: ئازاد مه‌عروف ٩ ئاكامی دروستی شیكردنه‌وه‌ په‌یوه‌ندداره‌كان له‌ مێژووی سه‌مفۆنیا ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات كه‌ خه‌سڵه‌ت بوون بۆ ئه‌مكاره‌ له‌ هونه‌رمه‌ندا بوونگه‌رانه‌ پێویسته‌ به‌و جۆره‌ی كه‌سێك هه‌یه‌ كارتێكه‌ره‌ دژوارو نادژواره‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ ئه‌و كه‌سایه‌تیه‌ی لێدرووستكردووه‌ وه‌پێكیهێناوه‌ و به‌رهه‌موو دیاری مێژووه‌ ، به‌وجۆره‌ی كه‌سێك هه‌یه‌ پێناس بكرێت ،به‌و پێناسه‌یه‌ ده‌ناسرێته‌وه‌ ،له‌نێو ده‌وروبه‌ره‌كه‌شدا كه‌سانی دیكه‌ هه‌ن به‌و جۆره‌ی هه‌ن ده‌ناسرێن ،ئه‌وه‌ن كه‌دیكه‌ن لاسایی ئاماده‌كه‌رانی ...

جاڵجاڵۆكه‌ی ره‌ش- مه‌رگی ئه‌وانه‌ی تاریكییان ده‌خوێنده‌وه‌، نوێترین رۆمانی چیرۆكنووس و رۆماننووس نه‌جات نوری-یه‌ له‌ دووتوێی (486) لاپه‌ڕه‌دا ساڵی (2017) به‌ هاوكاریی به‌ڕێوه‌به‌رێتی گشتیی رۆشنبیریی سلێمانی چاپكراوه‌. محه‌مه‌د كه‌ریم چیرۆكی رۆمانه‌كه‌: چیرۆكی رۆمانه‌كه‌ بریتییه‌ له‌ نووسینه‌وه‌ی حیكایه‌تی هه‌موو ئه‌و قوربانیی و راونراوانه‌ی له‌ پێناوی راستكردنه‌وه‌ی خوار و خێچییه‌كانی نیشتماندا هه‌وڵیانداوه‌ و به‌ ده‌ستی تێكۆشه‌رانی دوێنێ و ده‌سه‌ڵاتدارانی ئه‌مڕۆ و ده‌ست و ...

شرۆڤه‌ و خوێندنه‌وه‌یه‌كی تیۆریی و ره‌خنه‌یی بۆ رۆمانی خۆر هه‌ڵاتی ده‌ریای ناوه‌ڕاست-ی عه‌بدولڕه‌حمان مونیف نه‌به‌ز محه‌مه‌د 2-2 له‌ نێوان مه‌نه‌لۆگ و دیالۆگدا ئه‌شیلۆس و میتا چه‌مك مه‌نه‌لۆگ ئه‌گه‌ر وه‌كو ئه‌وه‌ی باختین شرۆڤه‌ی بۆ ده‌كات هێزی زمان بێت به‌ دیوی ناوه‌وه‌دا و ئه‌مه‌ش تاكه‌ مانای بچه‌سپێنێت، به‌ڵام له‌ به‌رانبه‌ردا دیالۆگ كه‌ هێزی زمانه‌ به‌ڕووی ده‌ره‌وه‌دا و فره‌ مانایی لێبكه‌وێته‌وه‌ و سه‌رباری ...

سۆران محه‌مه‌د ئیشراقاتەکان ئه‌و ده‌قانه‌ی ئارسه‌ر رامبۆ بوون ده‌رگای شیعری خۆی پێ كڵۆم دان و بۆ هه‌تا هه‌تایه‌ بێده‌نگ بوو. شاعیران و ره‌خنه‌گرانی سه‌رسام كردو هه‌ندێكیان وای بۆ ده‌چوون كه‌ ئه‌وانه‌ به‌ لووتكه‌ی شیعری فه‌ره‌نسی داده‌نرێن، هه‌ندێكی تریشیان وایان داده‌نا ته‌نیا به‌ لێكۆڵینه‌وه‌ و لێدوان ده‌رباره‌یان شیعره‌كان ده‌ڕوشێن و جوانییه‌كانیان له‌ ده‌ستده‌ده‌ن، جوانییه‌كانیان هێنده‌ سه‌رنجڕاكێشن له‌سه‌روو هه‌موو ره‌خنه‌یه‌كه‌وه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی ...

دانا ره‌ئووف سامۆێل بیكێت گه‌ردوونێكی تایبه‌تمه‌نده‌ به‌خۆی و ده‌قه‌ شانۆییه‌كانی ژانرێكی تایبه‌تی بیكێت-ه‌، كه‌ له‌ مێژووی شانۆدا، ناوازه‌یه‌ و له‌ ده‌قی هیچ نووسه‌رێكی تر ناچێت ئه‌وه‌ی ئه‌و نووسیویه‌تی، چ له‌ رووی فۆرم و چ له‌ رووی ناوه‌ڕۆكه‌وه‌، دابڕانێكی سه‌رتاسه‌ری و سه‌راپاگیره‌ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی به‌ر له‌ بیكێت و ئه‌وه‌ی له‌ دوای بیكێت-یشه‌وه‌ نووسراوه‌. ره‌نگدانه‌وه‌ و كاریگه‌رییه‌كانی ئه‌م تایبه‌تمه‌ندێتییه‌ له‌ ئه‌ده‌ب و ...