كـهژاڵ ئهحمهد
کەوتنی نەرمی، پەیکەری دیکتاتۆرەکان وادیارە خۆشبەختین وا کەوتنی دوو دیکتاتۆری دوژمن بە کوردمان بینی، سەرەتا کەوتنی حوکمی سەدام حسێن و ئێستایش رژێمەکەی بەشار ئەسەد کە بە ئاگر و ئاسن لە کوردی رۆژئاڤای دەدا و ساڵانێکی زۆرە لە گیانەڵادایە، بەڵام دەستی هەڵنەدەگرت لە سووتاندن و بڕینەوەی دارزەیتوونە بەتەمەن و رەسەنەکان، لە خەڵتانی خوێن کردن و وێرانکردنی کۆبانێی و عەفرین و قامیشلۆی سەربەرز و شەهید کردنی سەدان تێکۆشەری دڵ پڕ لە ئومێدی ئازادیی. پیرۆزە کۆتایی هاتنی ئەو رژێمەی زمان و ناسنامەی کوردیی لە کوردانی رۆژئاڤا زەوت کردبوو، لە گەلانی ستەمدیدەی سوریا، لە هەزاران ئاوارەی کورد و پێکهاتەکانی دیکەی ئەو وڵاتە کە ساڵانێکە لە زەوی و ماڵ و مافەکانیان مەحرووم کراون. پاش ئەو هەموو جەولەی شەڕە دۆخێکی ئقلیمیی و نێودەوڵەتیی وەک دیارییەکی خودایی هاتۆتە پێشەوە، سوریای ئازاد هاتەدی، بەڵام پێویستە خۆش خەیاڵ و دڵپاکانە لەم گۆڕانکارییە مێژووییە نەڕوانین، بۆ کوردی رۆژئاڤاو مەزڵوم کۆبانیی سەرکردە قارەمانەکەی ئەم قۆناغە گرنگە، رۆژانی سەختتر لە رۆژگاری بەرەنگاریی و شەڕ لەبۆسەدایە. هەموو کوردێکی خاوەن پرنسیپ و ویژدان دەخوازێت قۆناغی دوای ئەسەد، سەردەم داننان بێت بە ماف و گیانی کورد و پێکهاتەکانی سوریادا ئەگەرچی سیناریۆی دەست تێوەردانی وڵاتانی دەوروبەر لەوانەیە هاوشێوەی عیراق دووبارە ببێتەوە تا ئەو کاتەی مەملەکەتەکە حکومەتێکی جیاواز لەوەی پێشوو دادەمەزرێنێت و لەسەر پێیەکانی خۆی رادەوەستێت. یەکجار بە گەشتێکی رووناکبیریی بە سەرپەرشتیی دادە هێرۆ لە قامیشلۆ وە تا دیمەشق لەوێشەوە تا لوبنان چووم، تەنانەت دیوانێکیشم بە زمانی عەرەبیی لە ساڵی 2008دا لە دیمەشق لەلایەن (دار المدی)وە چاپ بووە، لەو گەشتەدا کە بەڕێزان عەدنان موفتی و شێرکۆ بێکەس و نوێنەری هەموو دەزگاکانی راگەیاندنمان لەگەڵ بوو، لە ماڵی تێکۆشەری دێرین رەوانشاد حەمید دەروێش لاماندا، شاعیری گەورە بیرەوەرییەکی خۆی بۆ گێڕاینەوە، وتی لە هەشتاکاندا چۆتە دیمەشق تا لەوێوە لەدەست جەوری رژێمی سەدام بچێت بۆ ئەوروپا، کوردەکان لە دیمەشق کۆڕێکی بۆ دەکەن لە شیعرێکیدا باسی (شێر) دەکات و شیعرەکە کە وەردەگێڕدرێت دەبێت بە (ئەسەد)، راستەوخۆ کاک شێرکۆ راپێچ دەکرێت بۆ زیندان، لە کاتی لێکۆڵینەوەدا لێی دەپرسن ئەو وشەی ئەسەدە چییە لە شیعرەکەتا ئەویش دەڵێت حەیوانە، خەریکە بیکوژن دەڵێن ئەوە بە کێ دەڵێیت حەیوانە؟! بە هیمەتی هەڤاڵەکانی کاک شێرکۆ ئەوجارە رزگاریی دەبێت بەڵام کە دەشچووین بۆ فێستیڤاڵەکەی مەدا هێشتا دوای ئەو هەموو ساڵە هەر ترسی هەبوو. چیرۆکی زەبروزەنگی ئەو دەسەڵاتەی ئەسەدەکان واتە ئەسەدی باوک و کوڕیش کە دەبووایە پاش رووخانی حوکمی دیکتاتۆرە هاوشێوەکانیان بەشار زۆر دڵنیابووایە لەوەی کەوتنی رژێمەکەیان حەتمییە، کەچی بە هەموو شێوەیەک هەوڵی مانەوەیدا لەسەر کورسیی دەسەڵاتێکی مۆلەق و داڕزیوو لە ئاکامیشدا بەو چارەنووسە گەیشت کە هەموو فەرمانڕەوایەکی خۆپەرست و گەل نەویست پێی دەگات.