(18)
ئەو زۆرینە نیشتمانییەی چەند لایەنێک لە بەغدا بانگەشەی بۆ دەکەن، لە بنەڕەتدا زۆرینەی نیشتمانی عیراقییەکان نییە بۆ پیادەکردنی مۆدێلێکی نوێی حکومڕانی لە عیراقدا، بەڵکو بە رای زۆرێک لە شرۆڤەکاران ئەم زۆرینەیە «واتە هێڵێکی سوننەی پشتیوان بە وڵاتانی سوننەی ناوچەکە لە بەرامبەر هیلالی شیعەدا».
راستە سەید موقتەدا سەدر شیعەیە و قورس دەبێت شیعەیەک تەواوی ناکۆکییە مەزهەبییەکەی نێوانیان تێپەڕێنێت لەگەڵ سوننە و سوننەی پێ قبوڵتر بێت لە شیعە کە خۆی رابەری رەوت و بزاوتێکی شیعە بێت، بەڵام لانیکەم سەید موقتەدا دەیەوێت وا خۆی پیشان بدات کە سەر بەو هیلالە شیعەیە نییە کە وڵاتانی سوننە بە مەترسیی بۆسەر خۆیانی دەزانن، نەک هەر ئەوەش، بەڵکو دژی ئەو شێوە سیستمەش وەستاوەتەوە لە عیراقدا. بۆیە کاتێک هێڵێکی سوننە مەزهەب کە لە ئەنقەرەوە بە هەولێردا دەچێتە موسڵ و کەرکوک و دواتر بەرە و بەغدا، سەید موقتەدا ئەم هێڵە سوننەیەی پێ باشە و لەگەڵیدا کۆکە.
زۆرینەی نیشتمانی، زۆرینەی خزمەتگوزار نییە، بەڵکو زۆرینەی سیاسییە لەسەر هێڵێکی نوێ بەرامبەر هێڵێکی سیاسی تر کە ئەوەی یەکەم پێیوایە بۆ چەسپاندنی هیلالی شیعییە و نزیکەی دوو دەیەیە لە عیراقدا بڕیار بە دەستە و لە تارانەوە تا بەغدا و لەوێوە بۆ بەشێکی خاکی سوریاش درێژدەبێتەوە!
ئەم زۆرینەیە ئەگەر نەخشەی سیاسەت و تەوافوقیان لە عیراقدا تێکبدایە، ئەوا کۆتایی ئەم هێڵە سونییە دەچووە خۆرئاوای کوردستان، دیسان ئەمەش وەک تەریببوونەوە پێناسە دەکرێت بە هیلالە شیعییەکە کە لە دوای ساڵی 2011ەوە ئێران بەرگرییەکی چڕ لەو هیلالە دەکات.
ئەو دۆخەی ئێستا عیراقی پێدا دەگوزەرێت بەهۆی دروشمی (زۆرینەی نیشتمانی)یەوە، پێمان دەڵێت هەندێک لە کاربەدەستانی سیاسی دیدی کۆمەڵناسانەیان بۆ عیراق و سیاسەتکردن نییە، بە مانایەکی دیکە بەشێک لە سیاسییەکان و کاربەدەستان، هەردوو چەمکی کۆمەڵناسی و سیاسەتیان بەتەواوکەری یەکتر لە ژینگەی عیراقدا کۆنەکردۆتەوە، بۆیە عیراق شتێکی پێ هەزم ناکرێت کە بە ژینگە کۆمەڵایەتی و سیاسییەکەی نامۆ بێت و نەگونجێت.
هەر پێکدادانێکیش پێمان دەڵێت عیراقی دوای ساڵی 2003، شوێنی پێکدادانە ناوچەیی و جیهانییەکانە، شتێک نییە ناوی زۆرینەی نیشتمانی سەرتاسەریی بێت، تا ئەم زۆرینەیەش پێداگریی لەسەر بکرێت، ئەوا عیراق بەرەو لێکترازانی زیاتر دەڕوات، چونکە لە بنەڕەتدا زۆینەی نیشتمانی چارەسەر نییە، بەڵکو ویستی ئیقلیمییە بۆ تێکدانی نەخشەی سیاسی و رەنگڕێژکردنەوەی بە ویستێکی دیکە.
هەر سیاسەتێکی هەرێمایەتی و ناوچەیی پشتگیریی زۆرینەی نیشتمانی لە عیراقدا بکات، وەک ئەوەی بانگەشەی بۆ دەکرێت، لە بنەڕەتدا بۆ ئەوە دەبێت ئاسان دەستی بگاتە سامانی عیراق، بە پێچەوانەوە هیچ پەیوەندییەکی بە خەمخۆری و پشتگیریی دۆخە گشتییەکەی عیراقەوە نییە بۆ رزگاربوون لە هەر قەیرانێکی ناوخۆیی.
ئەوەی بەناوی زۆرینەی نیشتمانییەوە هەیە و نزیکەی هەشت مانگە عیراقی تووشی چەقبەستوویی کردووە، ویستی هێڵێکی سوننی ئیقلیمییە بۆ ئەوەی دەستکاریی ئەو دەسەڵاتە سیاسییەی عیراقی پێبکرێت.
