سامان عوسمان
جۆرەکانی (جووڵە) لە سینەمادا بە پێی ئەو ئامانج و کاریگەرییە دەگۆڕێت کە دەرهێنەر یان بەرهەمهێنەر دەیەوێت بەدەستی بهێنێت. لە نێو جۆرە باوەکانی جووڵە لە سینەمادا ئاماژەی پێدەکەم:
1. جووڵەی خاو (slow motion) ئەکشن بە هێواشی وێنە دەگیرێت بۆ تیشک خستنە سەر وردەکارییەکان یان زیادکردنی گرژی و وروژاندن.
2. جووڵەی خێرا (fast motion) جووڵە خێراتر دەکرێت بۆ دروستکردنی کاریگەرییەکی کۆمیدی یان بۆ دەربڕینی خێرایی و زیندوویی.
3. زووم ئین/ئاوت (zoom in /out) بە بەکارهێنانی عەدەسە بۆ نزیک کردنەوەی کامێرا لە کەسی وێنەگیراو.
4. خولانەوە (rotation) خولانەوەی کامێرا بە دەوری میحوەرەکەیدا بۆ دروستکردنی کاریگەرییەکی دینامیکی یان هونەری.
5.شوێن پێ هەڵگرتن (Tracking Shot)جوڵاندنی کامێرا بە جووڵە بۆ شوێنکەوتنی کەسێک یان شتێکی دیاریکراو.
6. کرێن (Crane Shot) بە بەکارهێنانی کرین یان سەکۆی جوڵاو بۆ بەرزکردنەوە یان دابەزاندنی کامێرا بۆ ئەوەی گۆشەیەکی دیاریکراو بەدەست بهێنیت.
7. پانۆراما (panorama) جووڵەی کامێرا لە لایەک بۆ لایەکی تر بۆ وێناکردنی دیمەنێکی گشتگیر.
8. (بەرهەم و چوارچێوە- and frame) بۆ پانکردنی بەرهەمێک، وردە وردە بچووککردنەوە یان فراوانکردنی چوارچێوەکە بۆ تیشک خستنە سەر بەشێکی دیاریکراوی وێنەکە.
9. دۆلی ( Dolly Shot) جوڵاندنی کامێرا بۆ پێشەوە یان دواوە لەسەر “عەرەبەی دۆلی” تایبەت بۆ زیادکردنی دەنگ و قووڵی بۆ دیمەنەکە.
10. گرتەی شوێنپێهەڵگرتنی لایەنی (Tracking Shot) جوڵاندنی کامێرا لەگەڵ جووڵەی لایەنی بۆ تیشک خستنە سەر پەیوەندی نێوان توخمەکانی ناو چوارچێوەکە.
11. جووڵەی کام لەرزۆک (shaky cam) بەکارهێنانی جووڵەی کام لەرزۆک لەگەڵ جووڵەی دەست بۆ دروستکردنی هەستکردن بە گرژی یان واقیعی.
12. ژێر لێدان (Undershot) وێنەگرتنی کامێرا لە خوارەوە بۆ سەرەوە بۆ دروستکردنی هەستی باڵادەستی یان هێز بۆ کارەکتەرەکە.
13.بینینی چاوی باڵندە (birds eye view) وێنەگرتنی کامێرا لە سەرەوە بۆ خوارەوە بۆ ئەوەی دۆخەکە بە شێوەیەکی گشتگیر پیشان بدەیت یان دیمەنێکی جیاواز لە دیمەنەکە پیشان بدەیت.
14. گرتەی ئاسمانی (Aerial Shot) وێنەگرتن لە ئاسمانەوە بە بەکارهێنانی فڕۆکە یان هێلی کام بۆ پیشاندانی شوێنەکە بە روانگەیەکی ناوازە.
ئەمانه چەند نموونەیەکی باوی جۆرەکانی جووڵەن لە سینەمادا کە دەتوانرێت بەشێوەیەکی داهێنەرانە بۆ دروستکردنی کاریگەری جیاواز و گەیاندنی پەیام یان کەشێکی دیاریکراو له فیلمەکەدا به کاربهێنرێن.
