چۆنە ئەگەر دادگا ببێتە سەنگەری تێکۆشان؟

09:55 - 2024-04-22
هاوار نەسرەدین
102 خوێندراوەتەوە

کاتێک کورد مێژووی سیاسەت و تێکۆشانی خۆی لێکدەداتەوە، دوو ئیش دەکات، یان بە توندی هێرش دەکاتە سەر خۆی و پێشینانی خۆی سەرکۆنە دەکات و تۆمەتی توندیان دەخاتە پاڵ، یان ئەگەر ژیرانەتر و زانستیانەتر مامەڵە لەگەڵ رابردوودا بکات، زۆرجار رەخنە لەوە دەگرێت پێشینانی ئێمەی کورد، نەیانتوانی سوود لە هەل و دەرفەتەکان وەربگرن و دەستکەوت و ئارامییان دەستەبەر نەکرد. 
لێکدانەوە و بیرکردنەوە لە رابردوو، هەستێکی خۆشە بۆ مرۆڤی ئەمڕۆ، چونکە بە خواستی خۆی و بەبێ ئێش و ئازار و بەبێ تێکۆشان و هەوڵدان، رووداوەکان لەسەر یەک هەڵدەچنێ و بە خواستی خۆی ریزیان دەکات.
بەڵام ئەگەر وردتر سەرنج بدەین، لە مێژوودا کورد پێگەی خۆی لەناو هاوکێشەکەدا نەزانیوە، بۆیە زۆرجار تێکشکاوە و نسکۆ و ئاشبەتاڵیشی بەسەرداهاتووە. 
 نەزانینی پێگەی کورد، قوربانی و تەنانەت جینۆسایدیشی بەدوای خۆیدا هێناوە.
پێگەی ئێستای کورد لە هەرێمی کوردستاندا، بەراورد بە دەستکەوتەکانی 20 ساڵی رابردوو، پێگەیەکی لەرزۆک و بریندارە، بەڵام پێگەی تێکۆشانی کورد لە عیراقدا، پێگەیەکی بەهێز و خاوەن ئیرادەیە، چونکە پێگەی هەبوون و پێگەی تێکۆشان دوو شتی جیاوازن. 
هەبوونی ئێمە لە ناوخۆی خۆمان، پارچە پارچە و دڕدۆنگ و بێ متمانەیە، بەڵام پێگەی تێکۆشانی ئێمە، کە بریتییە لەو مەیدان و سنوور و چوارچێوەیەی تێدەکۆشین و خەباتی تێدا دەکەین، پێگەیەکی بەهێزە، چونکە شێوازی تێکۆشانی نەتەوەیی ئێمە لە عیراقدا، لە ئاسن و خوێن و ژەهرەوە، گۆڕاوە بۆ ئەقڵ و سیاسەت و یاسا و شەرعییەت.
هەر لەو سۆنگەیەوە، تێکۆشان و خەباتی کورد بریتییە لە دۆزینەوە و ناسینەوەی پێگە رەواکەی خۆمان لە ئێستایەکی پڕ لە ململانێدا. 

 

نکۆڵیکردن لە رەوایەتی، کە خۆی لە تاکڕەوی بڕیاردان و پشتگوێخستنی یاسا و پەرلەمان و دیموکراسی دەبینێتەوە، پێگەی تێکۆشانی کورد بەهێز ناکات

 

مادام رکابەر بە یاسا و بە دادگا ململانێ دەکات و یاسا و دادگاش شەیدای رەوایەتی و مەشروعییەتن، کەواتە چی هەیە لە بەدەستهێنانی مافی نەتەوەیی کورد رەواتر بێت؟ 
لە عیراقدا، کێ هەیە هێندەی کورد شەیدای داد و ماف و تێکۆشان بێت؟ پێگەی تێکۆشانی ئێستای کورد یان بە مانایەکی تر، مەیدانی خەبات و تێکۆشانی کورد، دادگا و دەستوور و یاسایە. هەر بۆیە قۆستنەوەی دادگا بۆ بە دەستهێنانی مافەکانمان، رەواترین تێکۆشان و خەباتی نەتەوەیی ئێمەیە لە ئێستای عیراقدا.
ئەوەی ئێستا هەستی پێ دەکرێت، ئەو هەڵەیەیە کە هاوشێوەی رابردوو کورد بە تەواوی پێگەی تێکۆشانی خۆی نەناسیوە. ئێستا لایەنە سیاسییەکان و رەوت و پارتە رکابەرەکان، لە رێی یاسا و دەستوور و دادگاوە ململانێی یەکتر دەکەن. 
یاسایش وەک پێودانگێک رێ لە لاریی و زێدەڕۆیی دەگرێت. سیاسەتی تاکڕەوی و نکۆڵیکردن لە رەوایەتی، پێگەی کوردی لە عیراقدا خستە بەردەم یاسا و دادگاوە. 
بە ناچارانە لە دادگای عیراقەوە، هەوڵدرا رەوایەتی بۆ دامودەزگاکانی هەرێمی کوردستان بگەڕێنرێتەوە. 
هەروەها نکۆڵیکردن لە رەوایەتی، کە خۆی لە تاکڕەوی بڕیاردان و پشتگوێخستنی یاسا و پەرلەمان و دیموکراسی دەبینێتەوە، پێگەی تێکۆشانی کورد بەهێز ناکات، بەڵکو لەرزۆک و برینداری دەکات. 
لە کۆتاییدا و لەناو هاوکێشە فراوان و گەورەکەدا، یاسا و دادگا رەوایەتی دەدەنە بڕیارەکان. هەروەها یاسا پێگەی تێکۆشان و پێگەی هەبوون رەوا دەکات.

وتارەکانی نوسەر