عەقڵیەتی نەتەوەگەرایی توركنەژاد

10:16 - 2024-04-24
د. سەربەست نەبی
56 خوێندراوەتەوە

4-2

پێموانییە توركێكی نەتەوەیی هەبێت بێ خەم و خەیاڵ سەر بنێتە سەر سەرینەكەی و بنوێت بێ ئەوەی بیر لە لەناوبردنی كورد، یان ئەرمەن، یان یۆنانی بكاتەوە. 
لەو بڕوایەشدا نیم توركێكێکی نەتەوەیی، بەیانیان لە خەو هەستێت و نەفرەت لەو رۆژە نەكات، ئەگەر كوردێك یان ئەرمەنییەك یان یۆنانییەك ببینێت. 
  ئەمە جێگەی سەرسوڕمان نییە، چونكە عەقڵی نەتەوەیی توركنه‌ژاد بەو شێوەیە داڕێژراو کە ناتوانێت خۆی بناسێت لە رێگەی هەستی رق و كینەوە نەبێت بۆ ئەویتر، كە بەردەوام بە هەڕەشە بۆ سەر وجودی دەیبینێت، هەر لەبەر ئەوەشە ئەو ترسە لە ئەویتر هەموو كات و لە هەموو شوێنێك لەگەڵیدایە و ئازاری دەدات، لەبەر ئەوە ملكەچی فه‌رمانڕه‌واییه‌كی شەیدا بە دینه‌، ئەوه‌ش بەردەوام ئەو هەستی رق و كینەیەی بەرامبەر بە ئه‌ویتر بەهێزتر دەكات.
بەم شێوەیە ئه‌و توركنه‌ژادانەی كه‌ نەتەوەگەرایه‌ (القوموی) هەست بە ناسنامەی توركبوونی خۆیان ناکەن تەنیا لە رێگەی كینەوه‌ نەبێت بەرامبەر بە كورد و ئەرمەنی و یۆنانی، لە هەمان كاتیشدا هەوڵی لەناوبردنیان دەدەن، تەنانەت ئەگەر بوونی خۆیان لەسەر هەسارەیەكی دیكەش بسەلمێنن. 
لە راستیدا ئەرمەن دوای ئەوەی باجێكی قورسی مرۆیی و نەتەوەییان دا، دركیان بەم راستییە كرد و لە كۆتاییدا دەوڵەتێكیان لە پاشماوەی (هایستان)ی گەورە پێكهێنا كە جمكەی كوردستانە، ئیدی دەستبەرداری وەهمی برایەتی و پێكەوەژیان بوون لەگەڵ توركدا، بەڵام جمكە كوردەكەیان تا ئێستاش لەگەڵ ئەو وەهمە ناعەقڵانییەدا دەژی و پێیوایە دەتوانێت بە یەكسانی لەگەڵ ئەو عەقڵیەتەدا بژی كە ئامادە نییە دان بە هیچ لایەكدا بنێت كە جیاواز بێت لە خۆی.

 

ئه‌و توركنه‌ژادانه‌ی كه‌ نەتەوەگەران‌ (القوموي) هەست بە ناسنامەی توركبوونی خۆیان ناكەن لە رێگەی رق و كینەوه‌ نەبێت

 

كەواتە ئەگەر كورد هەمان هەستی بەرامبەر بە تورك نەبێت كە تورك هەیانە بەرامبەر كورد و پەیوەندیی خۆی لەگەڵیاندا وا پێناسە نەكات كە هەڕەشەیە بۆ سەر وجودی لە رووی رەسەنایەتی و مێژووییەوە و ئەو هەستەش نەگەیەنێتە ئاستی دەستپێشخەریی مێژوویی، تا لەگەڵیدا نەكەوێتە مامەڵەی شكۆی نەتەوەیی و بەرەنگاری خۆ بە زلزانییەكەی نەبێتەوە و خۆی لە هەستی خۆ بەكەمزانین بەرامبەری دەرباز نەكات.
   بە واتایەكی دیكە تا لەوە تێنەگات كێشەكە لە هەڕەشەیەكی سیاسی گەورەترە كە بە هەندێك دروشمی سۆزدارانەی خۆڕایی وەك پێكەوە ژیان و یەكسانی چارەسەر بكرێت، ئەویش لە سایەی دەسەڵاتێكدا كە تەنیا باوەڕی بە باڵادەستی رەگەز و ناسنامە و كەلتورێك هەیە، ئەوا هۆشیاریی بەرامبەر بە ناسنامەكەی و مان و نەمانی كورت دەهێنێ و تووشی لادانیش دەبێت. 
ئەم كوردە تا نەگاتە ئەو ئاستە لە هۆشیاری، ئەوا بە درێژایی مێژوو دیلی هەستی خۆ بە بچووكزانینە بەرامبەر بە تورکنەژادەكان، ئەمەش گەورەترین مەتەڵی مێژووی نوێ و هاوچەرخی كوردە، ئەی كەی كورد لەم راستییە تێدەگات و باوەڕی پێ دەهێنێت؟

*مامۆستای فەلسەفەی سیاسی لە زانكۆی كۆیە
لە عەرەبییەوە: كوردەوان محەمەد سەعید

کێشەی کورد لەگەڵ حکومەتی تورکیا، بە زەبری هێز و کینە چارەسەر ناکرێت

وتارەکانی نوسەر