ئەم بابەتە تایبەتە بە خستنەڕووی مێژووی کتێبخانەکانی خانەقی بەو شێوەیەی خوارەوە:
١- كتێبخانەی مزگەوتی گەورە: لە دوای كۆتایی هاتنی جەنگی جیهانیی یەكەم ساڵی (1918ز) دامەزرا، لە مزگەوتی گەورە لە كەناری رووباری ئەڵوەن، زۆربەی كتێبەكانی كتێبخانەكە سەر بە وەقفی مزگەوتەكە بوو، هەروەها لەگەڵ كتێبەكانی وتاربێژی مزگەوتەكە، زانای ئایینی شێخ ئەحمەد فایز، كتێبەكانی كتێبخانەكە بە زمانەكانی عەرەبی و كوردی و توركی و فارسی بوو، هەروەها لەگەڵ چەند دەستنووسێكی گرنگ بە هەردوو زمانی عەرەبی و كوردی.
٢- كتێبخانەی پاڵاوگەی ئەڵوەن: لە ساڵی (1927ز) دامەزرا لە پاڵاوگەی ئەڵوەن لە گوندی بانمیل لەلایەن ئینگلیزەوە، لە كتێبخانەكە باشترین و گرنگترین كتێب و دەستنووس و گۆڤار هەبوو بە زمانی ئینگلیزی، لەگەڵ كتێبی عەرەبی.
٣- كتێبخانەی خانەقی: لە ساڵانی سییەكانی سەدەی رابردوو دامەزرا لەلایەن عەبدولكەریم خدر قزەڕەباتی، لە پاش شۆڕشی (14ـی تەممووزـی 1958ز) ناوەكەی گۆڕیوەتە (اڵاهالی) دوای كودەتا شوومەكەی شوباتی (1963ز) سەر لە نوێ ناوەكەی كردۆتەوە بە خانەقی و تا ساڵی (1982ز) لە كاردا بووە.
٤- كتێبخانەی حەسەن زەهاوی: لە سەرەتایی چلەكاندا و لە بەرانبەر (ئۆفیسی رۆشنبیری بەریتانی)دا كراوەتەوە، دواتر شوێنەكەی بووەتە شوێنی فرۆشتنی پێڵاوی (پاتا)، لە راپەڕینە جەماوەری راپەڕیوی شارەوە سووتێندرا، هەر دوابەدوای راپەڕینەكە كاربەدەستانی شار، بە تومەت و گومانی بە شداریكردن تێیدا، كتێبخانەكەیان بە خاوەنەكەی داخست.
٥- كتێبخانەی حوسێینیەی گەورەی خانەقین (كتێبخانەی شوبەرییە): لە ساڵی (1942ز) دامەزرا لەلایەن زانایی ئاینیی خوالێخۆشبوو سەید ئیبراهیم شوبەر باوكی خوالێخۆشبوو سەید محەمەد شوبەر باوكی سەید عەباس شوبەر، وە بەناو خۆیەوە نرا (كتێبخانەی شوبەرییە)، لە كتێبخانەكە زیاتر (3000) هەزار كتێب هەیە بە سەرجەم ناونیشانەكان.
٦- كتێبخانەی سیروان: ساڵی (1950ز) لەلایەن خاوەنەكەیەوە مامۆستا (عەبدولعەزیز پشتیوان) و دوو مامۆستای دیكەی كوردپەروەری خەڵكی شارەوە هاتووەتە دامەزراندن. ئەویش دوای دەست لە كار كێشانەوەی مامۆستا پشتیوان لە پیشە رەسمیەكەی. مەبەستیش لە دامەزراندن و كردنەوەی كتێبخانەكە، بۆ فرۆشتنی كتێب و گۆڤار و رۆژنامەی كوردی بووە. لە راستیشدا لەوێ هەموو جۆرە كتێب و بڵاوكراوەیەكی كوردیی ئەو سەردەمە دەست دەكەوت، چ ئەوانەی لە بەغدا یان ئەوانەی لە هەولێر و سلێمانی و كەركوك و شوێنەكانی تردا بڵاودەكرانەوە، هاوكات كتێبخانەكە كتێبی بە شێوەی خواستن دەدایە خوێنەران. ساڵی (1960ز) كتێبخانەكە داخرا، وەلێ دواتر، پاش راگەیاندنی بەیاننامەی (11ـی ئادارـی 1970ز)، دووبارە كتێبخانەكە كرایەوە و تا ساڵی (1975ز) بەردەوام بوو. جێی ئاماژەیە، كە لە ساڵی (1954ز)دا (حەبیب نەورۆز) ئەم كتێبخانەیەی بەڕێوەدەبرد.
٧- كتێبخانەی ئەڵوەن: خاوەنەكەی (محەمەد عەلی مەحموود) بوو، زیاتر كتێب و گۆڤاری تایبەت بە منداڵانی دەفرۆشت.
٨- كتێبخانەی حوسێینیەی مەزرەعە (كتێبخانەی زوهێر): لە ساڵی (1954ز) دامەزرا، لەلایەن زانایی ئاینیی شێخ (موڕاد زەنگەنە)، دوای ئەوەی كە حوسێینیەی مەزرەعەی دامەزراند، كتێبخانە تایبەتەكەی گواستەوە بۆ حوسێینیەی مەزرەعە، وە بە كتێبخانەی زوهێر ناونرا.
٩- كتێبخانەی موسەنا: ساڵی (1955ز) لە تەنیشت مزگەوتی مستەفا بەگدا دامەزراوە، كتێب و گۆڤاری عەرەبیی دەفرۆشت. ساڵی (1975ز)، واتە بە بیست ساڵ پاش دامەزراندنی، رژێمی بەعس فرۆشتنی كتێب و هەموو چاپەمەنییەكی لێ قەدەغە كرد، ئیدی لەو ساڵە بە دواوە تەنها پێداویستیی قوتابییان و قوتابخانەكانی دەفرۆشت.
١٠- كتێبخانەی گشتی خانەقی: لە ساڵی (1957ز) دامەزرا لەلایەن دەسەڵاتی پاشایەتی لە گەڕەكی مەزرەعە، لە دوای كۆدەتای (14ـی تەمووزـی 1958ز) و دامەزرانی دەسەڵاتی كۆماری لە عیراق، كتێبخانەكە گوێزرایە بینای ئێستای نزیكی وێستگەی شەمەندەفەری خانەقی، هاوكات بە تاكە كتێبخانەی حكومی لە مێژووی شاری خانەقی دادەنرێت، لە كتێبخانەكەدا زیاتر لە (24) هەزار كتێب هەیە بە سەرجەم زمانەكان و ناونیشانەكان، وە بە گەورەترین كتێبخانە لە مێژووی شارەكە دادەنرێت، لە كتێبخانەكە گرنگترین و باشترین كتێب و سەرچاوە و دەستنووس هەیە.
١١- كتێبخانەی الشعب (یەكێتی گەل): لە ساڵی (1958ز) لە شەقامی سینەما سەوز دامەزرا لەلایەن (جەبار حوسەین كەركووكی) بووە. كتێبخانەكە رۆژنامە و گۆڤاری ماركسی و بڵاوكراوەكانی حزبی شیوعیی دەفرۆشت، لەوانە؛ رۆژنامەی ئازادی و بڵاوكراوەكانی (دار التقدم). لە دوای كۆدەتای (8ـی شوباتی1963ز) لە پاش تەمەنێكی كورت داخراوە.
١٢- كتێبخانەی ئەڵوەن: خاوەنی كتێبخانەكە (مەعرووف عەلی غالب) بووە، كە پاشان ناوی كتێبخانەكەی كردۆتە (الشباب)، بەڵام رژێمی بەعس دوای ساڵی (1957) ناچاری كردووە ناوەكەی بگۆڕێت بۆ (بەعس).
١٣- كتێبخانەی الپقافە (رۆشنبیری): جگە لە ناوە عەرەبییەكەی، ناوە كوردییەكەشی (تێگەیشتن) لە خوارەوەی تابلۆكەیدا تۆمار كرابوو. لە ساڵی (1965) لەلایەن كەسایەتی بەناوبانگی شاری خانەقی، مێژوونوس و بیرمەند مامۆستا (ئیبراهیم باجەڵان) دامەزراوە، و كتێبی بە شێوەی خواستن داوەتە خوێنەران. هاوكات كتێبی كوردی و عەرەبی، جاروباریش رۆژنامە و گۆڤاری دەفرۆشت، ساڵی (1968) خاوەنەكەی لە شارەوانی خانەقی بە فەرمانبەر دادەمەزرێت، بۆیە ساڵی (1969) بە ناچاری كتێبخانەكەی داوەتە حەسەن اللە وەخش--حەسەن دڵسۆز). ئەویش ناوەكەی گۆڕیوەتە (الفكر الجدید-- بیری نوێ) و چەند ساڵێك بەم ناوەوە بەردەوام بووە. سەرنجام لە بەر كزبوونی كاریگەریی و نەمانی رەواجی جارانی لە نێو رۆشنبیرانی شاردا، ساڵی (1974) خاوەنەكەی دایدەخات.
ئەوەی جێگای باسە، مامۆستا (ئیبراهیم باجەڵان) ئێستا لە ماڵەكەی زیاتر لە (4000) هەزار كتێبی هەیە بە سەرجەم زمانەكان و ناونیشانەكان و دەستنووسە گرنگەكان، وە بە گەورەترین كتێبخانەی ماڵی لە مێژووی شاری خانەقی دادەنرێت.
١٤- كتێبخانەی الشروق (گزنگ): كتێبخانەیەكی بچووك و خاوەنەكەی حەكیم بسمار قەڕەڵووسی) بوو، كتێب و گۆڤار جۆراوجۆری دەفرۆشت، هەروەها كتێبیشی بە كرێ دەدایە خوێنەران، ئەم كتێبخانەیە لە ساڵی (1968)دا كراوەتەوە و تاكو ساڵی (1975) بەردەوام بووە.
١٥- كتێبخانەی الشباب (لاوان): خاوەنەكەی (محەمەد شوكر) بوو، تەنها چەند ساڵێك لە ناوەڕاستی حەفتاكانەوە تاكو سەرەتای هەشتاكان تەمەنی كردووە.
