ڤیسنت ئەلکسەندەر
1898-1984
براوەی خەڵاتی نۆبڵی ساڵی 1977
شاعیری ئیسپانی ڤیسنت ئەلکسەندەر، ساڵی 1898 لەئیشبیلیە لە ئەندەلوس لەدایک بووە، ساڵی 1909 چۆتە مەدرید و لەوێ ژیاوە و هەر لە زانکۆی ئەوێ کۆلیژی یاسای تەواو کردووە.
لە ساڵی 1925 ەوە خۆی بۆ بواری ئەدەب تەرخان کردووە و یەکەم کۆمەڵە شیعری لە ساڵی 1928دا بڵاوکردۆتەوە. ساتەوەختی شەڕی ناوخۆی ئیسپانیا لە ناوچەی کۆمارییەکان ژیاوە. لە کاتی جەنگی جیهانیی دووەمیشدا بۆماوەی چوار ساڵ نووسینی لێ قەدەغە کراوە. ساڵی1944 کۆمەڵە شیعری (سێبەری بەهەشت)ی بڵاوکردەوە. هەر وەکو نووسەرێکی سەربەخۆ مایەوە و نەچووە ناو هیچ پارتێکی سیاسییەوە. لە میانەی ژیانیدا خەڵاتی ئەدەبیی نیشتمانیی وەرگرتووە و دواتر وەکو ئەندامی ئەکادیمیای ئیسپانیی هەڵبژێردراوە. ساڵی 1984 لە مەدرید کۆچی دوایی کرد. لە سەرەتادا شیعرەکانی شێوازی سوریالییان هەبووە و زۆر جاریش بەسەر سروشتدا شیعری هەڵدەدا کە وەک ئازادیی رۆح تەماشای دەکرد، ئەو ئازادییەی مرۆڤ لە دەستی دابوو .
خەڵاتی نۆبڵی پێ بەخشرا لە پای ئەو داهێنانەی ئەنجامیدا بۆ رۆشنایی خستنەسەر، دۆخی مرۆڤ لە نێوان بوون و کۆمەڵگادا. هەروەها بەشاعیرێکی نوێگەری ئیسپانیی دادەنرێت کە لەنێوان هەردوو جەنگی جیهانیی یەکەم و دووەمدا ژیاوە.
جەستە و گیان
زۆر لەوە بەسوێ ترە
زۆر تر .. زۆر تر .. بەسوێ تر
وەک خەمی ئەو لقی دارانەی میوەکانیان دەوەرێت و
کەس هەڵیان ناگرێتەوە!
زۆرتر .. زۆر خەمبارتر
وەک ئەو ئاخەی میوەیەکی رزیوو لەسەر زەوی
هەڵی دەکێشێت.
وەکو ئەو دەستەی لە لاشەیەکی مردووە بەرزدەبێتەوە
کە لەنێوان تابووتەکەیدا نووستووە.
ئەو دەستەی تەنیا دەخوازێت، بگاتە گڵۆپەکان.
بەوخەندە خەمبارەیەوە
بەو شەوگارە مەخمەلییە بێ دەنگەیەوە
شەوێکی رووناک بەسەر ئەو لاشە بێ گیانەدا درێژ بووە.
رۆح لەدەرەوەیە . . لەدەرەوەی لاشەکە!
دەکشێ بەنەرمیی، بەسەر ئەو شێوە خەماوییە
چۆڵ و هۆڵەدا.
گیانێک لە تەمومژێکی تەڕ
بەسەر کۆنە خۆشەویستەکەیدا مەلە دەکات.
جەستەیەکی بزڕکاو کە ناتوانێت هیچ بەرگرییەک بکات.
بە تێپەڕبوونی شەو زیاتر
سارد و سڕتر دەبێت.
بە تەنهایی و بە بێ دەنگیی، بە بەتاڵیی،
بە شێوازێکی جوان دەمێنێتەوە.
گیانی خۆشەویستیی کە بەرەوام چاودێریی دەکات، بەگومانە تاخۆی رزگار بکات،
بەڵام لە دواجاردا بەشێوەیەکی جوان و سارد
کۆچ دەکات.
وەرگێڕانی لە عەرەبییەوە:
ئاوات حەسەن ئەمین
سەرچاوە:قصائد من شعراء جائزه نوبل
إختارها وترجمها د. شهاب غانم، مارس 2009
