ورەی بەرز و گرەوی عەقڵانی لە كەركوك

11:41 - 2023-11-01
ستران عەبدوڵڵا
210 خوێندراوەتەوە

بە ورەیەكی بەرزەوە دەچینە نەبەردیی هەڵبژاردنەوە. لەگەڵ جوامێران، میرخاسان، خانمخاسان، چوونە شەڕ؛ شاییە، شاییەكی دیموكراسییە، كە دەبێت بەرپای بكەین و كۆششی بۆ بنوێنین. راستە تەگبیر و نەخشەڕێ و بەرنامەی ورد بنچینەن بۆ سەركەوتن، بەڵام لە چوونە سەرەتای كارەكەوە گرنگە بە عەزم و ورەی سەركەوتنەوە بۆی بڕۆین. هەناسە و نەفەسی كار، نەفسی دەرئەنجامەكان وەدیدەهێنێت.
ئەگەر بە روانین و ئیرادەی سەركەوتنەوە بێیتە كۆڕی ململانێی دیموكراتییەوە، براوەی ویست خۆتی و واقیعگۆڕیش دەبیت. لە مێژووی هاوچەرخمان و بەتایبەتیش لەوەتەی خوێندنگەی ئاوەدان و پێشكەوتنخوازی سەرۆك مام جەلال چرۆی كردووە، كورد دەیان زۆرانبازیی بردۆتەوە، یەكێتی-ش كە بەرهەمی ئەندێشەی مام و لە دوای كۆنگرەی پێنجەمینیشەوە گوتار و گوفتاری یەكخستووە، باشترینی كوردستانییە لە پێنج دەیەی رابردووی گەلەكەماندا. یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان وەكو باسكی بەهێزی كوردایەتییە لە پێشمەرگایەتی و خەباتی دژواردا، هەر خۆی باشترینەكەشە لە زۆرانبازیی دیموكراسیشدا بەتایبەتی لە كەركوك و شریتی رووبەڕووی تەعریبدا، كە گۆڕەپانی گرەوە سەركەوتووەكانی یەكێتی و تێكۆشەرانی بووە.
یەكێتی لەم وێستگەیەدا هاوپەیمانە، بەناوێكی جوان و تەحەدداخواز لە پڕۆسەكەدایە، لیستی هاوپەیمانیی كەركوك هێز و ئیرادەیە، لیستی یەكەمی داخوازییەكانی كورد و برایەتی و پێكەوەژیانە و كاندیدەكانی لە بژاردەی رۆڵەكانی كەركوكە. ئەم لیستە لەم كایەدا هی ویستی پێكەوەژیان و چارەسەری سیاسی و جێبەجێكردنی دەستوور و نەخشەڕێی زێڕینی ئەو دەستوورەش، مادەی 140-ە و لە لیستی 142دا خۆی دەنوێنێت و ئایندەمان بەرجەستە دەكات، ئەم ژمارەیە؛ ئەسڵەكەیە و باقی ژمارەكان بەشێكە لە قەرەباڵغیی دیموكراسی، كە حەیف دەنگی كورد بەفیڕۆدەدات و رەنگی كوردستانی لە كەركوك كاڵدەكاتەوە، بەڵام ئەم قەرەباڵغییەش ئیتر ئیجتهاد و ئازادییەكی ناكامە و هەر كەسەو خۆی وەڵامی مێژوو دەداتەوە.
بابەتی ئەم نەبەردییە، لەم وادەیەوە؛ پێكوتە و مەشقی دەستپێدەكات، كە روومان لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانە، دوای دابڕانێكی 15 ساڵی و پاشقولگرتن لە دیموكراسیی لۆكاڵی كەركوك بەبیانووی تایبەتمەندییەوە، لەكاتێكدا تایبەتمەندییەكە دەبوایە بە قازانجی كەركوك شرۆڤە بكرێت، كە زووتر و زیاتر بیر لە چارەسەری بكرایەتەوە، نەك پاشەكشێ و دواخستنی بڕیار و ئیرادەكەی، ئێستا كە هاوبەشەكانی كورد لە عیراق گەیشتوونەتە ئەو قەناعەتەی بگەڕێنەوە بۆ چوارگۆشەی یەكەمی دیموكراسی، ئەوە خۆی لەخۆیدا راستیی روانگەی كورد و یەكێتی دەردەخات، كە هەر سیاسەت و یاسا و دیموكراسی بە سەردەستەی چارەسەر دەزانێت، نەك تەعریبـی جاران و تەعریبـی تازە، نەك خاوەخاوی چارەسەری رابردوو و پاشقولگرتنی چەندین ساڵی پێشین لە دیموكراسی و لە تەگبیری ستراتیژی و دوورمەودا بە قازانجی پێكهاتەكان و دواڕۆژێكی باشتر بۆ عیراق.
هەمیشە روانینەكانی یەكێتی راست دەردەچن، چونكە هەڵقوڵاوی ویستی خەڵك و پێویستیانە، چونكە لەسەر بنچینەی ئەوەش بەرنامەی هەیە و بەو نەفەسەش ورەی بەرزە و گرەوی سەردەكەوێت.
گەلی كوردستان و هەروەها پێكهاتەی كەركوكیش بەشی خۆیان وشیار و ئەزموون دیدەن. كە وایە گرەوەكە هاوبەشە و دەنگەكان پێویستیان بە كۆكردنەوە هەیە لە چێوەی هاوپەیمانیی هێز و ئیرادەدا. لە چێوەی مەنتیقی دیموكراسی؛ هەر لەخۆڕا نییە، بەڵكو پێویستی بە ناوەڕۆكێكی عەقڵانی هەیە تا جەدوای هەبێت و بەری خێری لێ بكەوێتە خوارەوە.

وتارەکانی نوسەر