کەرکوک، کارتێکی ئامادە لە گەمەی سیاسەتدا

09:47 - 2025-08-13
سۆران داودی .
89 خوێندراوەتەوە

هەر جارێک عیراق رووبەڕووی قۆناغێکی سیاسیی نوێ یان قەیرانێکی دیاریکراو ببێتەوە، کەرکوک دەبێتە جۆکەری دەستی لایەنەکان و سیاسەتمەداران و بە شێوازی جۆراوجۆر  کێشەکان شرۆڤە دەکەن، کاتێکیش هەڵوێستەکان گۆڕانی بەسەردا دێت،  مەسەلەی کەرکوک لە چوارچێوەی سیاسیی گشتیدا هەر بە جێگیری دەمێنێتەوە وەک بابەتێک بۆ ململانێی سیاسی و سەرچاوەیەک بۆ پشێوی، وەک بزوێنەری تەنگژەکان بێ رەچاوکردنی دۆزینەوەی چارەسەرێکی راستەقینەی واقعی کە ئامانجی سەقامگیریی هەمیشەیی کێشەکە بێت.

نابێت کەرکوک وەک کارتێک لە دانوستاندنی  نێوان پارت و لایەنەکان  بمێنێتەوە،  ناشکرێ وەک  گۆڕەپانێک بۆ پاکتاوی  حساباتی ئیقلیمی و ناوخۆییەکان سەیر بکرێت

کەرکوک دۆسێیەکە هەمیشە ئامادەی  بەکارهێنانی  سیاسییە، هەرچی لایەنێک لەکاتی سەرهەڵدانی هەر قەیرانێکدا لەناکاوێکدا ئەو دۆسێیە دەکاتەوە، لایەنێکی دی بەگوێرەی بەرژەوەندییەکانی یان لەپێناوی رێککەوتنێکی کاتیدا دایدەخات. 
هەندێکجار وەک هێمایەک بۆ پێکەوەژیان و هەندێکجاریش وەک ئاماژەیەک بۆ ململانێ دەخرێتەڕوو، یان وەک بەرمیلێکی باروود ناودەبرێت. بۆ ماوەیەک بە تەواوی پشتگوێ دەخرێت و لەبیر دەکرێت، کاتێکیش لایەنێک پێویستی بە هاندانی خەڵک یان پەکخستنی رێککەوتنێک هەبێت، دووبارە مەسەلەی کەرکوک دێتەوە گۆڕێ.
کەس نکوڵی لەو راستییە ناکات کە قەیرانی کەرکوک قەیرانێکی ناوخۆیی نییە، بەڵکو سنوورەکانی عیراقی تێپەڕاندووە و وەک  ئامرازێک لەلایەن ولاتانەوە لە سیاسەتی ئیقلیمیدا بەکاردەهێنرێت. 
وڵاتانی دراوسێ لە پەیوەندییەکانیاندا لەگەڵ بەغدا، وەک کارتی گوشار، تەنانەت وەک پڕۆپاگەندای نەتەوەیی مامەڵە بە مەسەلەی  کەرکوکەوە دەکەن، تورکیا بە گوتاری نەتەوەییی تورکی لە میانەی مەسەلەی تورکمانەکاندا بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەکاریدەهێنێت و لە زۆربەی حاڵەتەکانیشدا ئەجێندای سیاسیی کەرکوک لە دەرەوەی خۆیەوە بەڕێوەدەبرێت، جا لە پارێزگاکانی دیکەی عیراقەوە یان تەنانەت لە ولاتانی هەرێمیشەوە بێت.
عەرەبە سوننەکانی کەرکوک زۆرجار گوێڕایەڵی  سیاسەتوانەکانی ئەنبار و سەلاحەدین و دیالەن. تورکمانەکانیش هێشتا کاری سیاسییان لەژێر کاریگەری تورکیادایە.
لە بەرامبەردا، سەرەڕای ئەوەی کورد لە پارێزگاکە بەهێزتر و رێکخراو و شارەزاترن، کەچی ناوەندی بڕیاری کورد هێشتا کاریگەریی  دووبەرەکەیی لەسەرە، ئەمەش بۆتە هۆکاری دەرنەکەوتنی دەستپێشخەریەکی کەرکوکیانەی کارا سەبارەت بە بڕیارە سیاسییەکان .
لێرەدا ناکرێت هەڵوێستی حکومەتی فیدراڵی بەغدا پشتگوێ بخەین، کە بە گومان و هەندێک جار بە ترسەوە  لە مەسەلەی  کەرکوک دەڕوانێت،  ئەو وەک حکومەت  تان و پۆی مەسەلەکان ناکات،  بەڵکو وەک لایەنێکی سیاسی خۆی بەرجەستە دەکات و زۆربەی جووڵەکانی، وەڵامدانەوەی  داواکارییەکانی لایەنە سیاسییەکانن و هیچ کاتێکیش  هەنگاوی کرداری و سەربەخۆی نەناوە و دەستپێشخەریی نەکردووە لە دانانی پلانێکی  حکومیی جددی کە رێز لە تایبەتمەندێتی پارێزگاکە بگرێت و پێکهاتەکانی دڵنیا بکاتەوە. ئەمەش وایکردووە کەلێنەکان قووڵتر و زیاتر ببنەوە و کەرکوک ببێتە زەمینەیەکی شیاوی ململانێی لایەنەکان.
نابێت کەرکوک وەک کارتێک لە دانوستانی  نێوان پارت و لایەنەکان  بمێنێتەوە،  ناشکرێ وەک  گۆڕەپانێک بۆ پاکتاوی  حساباتی ئیقلیمی و ناوخۆییەکان سەیر بکرێت. کەرکوک بەرەچاوکردنی شایستە و مافەکانی هەڵبژاردن  دەبێت بە عەدالەتی حوکمڕانیی بکرێت و بە رێککەوتن بەڕێوەببرێت، بە دوورکەوتنەوە لە توندرەوی و زیادەڕۆیی لە درووشمەکان، نزیکبوونەوە لە پێکەوەژیان، دوور لە تەنگژەی بەردەوام.

 

کەرکوک شاری هەموو ئەو نەتەوە و پێکهاتانەیە کە لە دێرزەمانەوە تێیدا دەژین

وتارەکانی نوسەر