.jpg)
ره‌وه‌ز جه‌بار
گویلۆم كۆرنێلیس ئه‌و شاعیر و وێنه‌كێشه‌ی زیاتر به ناوی ساخته‌ی خۆی كۆرنێل ناسراوه و وێنه‌كێشێكی هۆڵه‌ندی بووه. ئه‌م هونه‌رمه‌نده ئیلهامی له شێوازی وێنه‌ی منداڵانه وه‌رگرتووه و په‌ره‌ی پێداوه. له پاڵ وێنه‌كێشاندا شیعری نووسیوه و له چه‌ند بزووتنه‌وه‌یه‌كی هونه‌ریدا رۆڵی هه‌بووه. یه‌كێك بووه له دامه‌زرێنه‌رانی بزووتنه‌وه‌ی هونه‌ری ئه‌وروپی دوای جه‌نگ كه به كۆبرا ناسراوه. به رادیكاڵكردنی جیهانی هونه‌ری كۆنه‌په‌رستی هۆڵه‌ندی له سه‌ره‌تای ساڵانی په‌نجاكانی سه‌ده‌ی ڕابردوو ناسرابوو، وێنه‌كانی بابه‌تی باڵنده و پشیله و ژن و دیمه‌نه‌كان... له چوارچێوه‌ی ئه‌فسانه‌یی و زۆرجار منداڵانه‌دا كێشاونی. ساڵی 1948 دوای جه‌نگی ماڵوێرانكه‌ری جیهانی له‌گه‌ڵ پێنج هونه‌رمه‌ندی دیكه‌دا بزوتنه‌وه‌ی كۆبرایان دامه‌زراند، له‌وانه هاوڕێ نزیكه‌كانی كارێل ئه‌پڵ و كۆنستێنت نیوینهایس.
ناوی كۆبرا كورتكراوه‌یه‌ك بوو له شاره‌كانی زێدی هونه‌رمه‌ندان پێكهاتبوو، وه‌ك" كۆپنهاگن، برۆكسل و ئه‌مستردام." كۆرنێل و هاوڕێكانی له ئه‌وروپای دوای جه‌نگدا به‌ره‌یه‌كی یه‌كگرتوویان پێكهێنا، كاریان له‌سه‌ر ئازادی ده‌كرد. له ماوه‌ی سێ ساڵدا، كۆبرا دوو پێشانگای گه‌وره‌ی نێوده‌وڵه‌تی به‌رهه‌مهێنا و10 ژماره‌ی گۆڤارێكی ده‌ركرد، خودی كۆرنێل له‌و گۆڤاره‌دا شیعره‌كانی بڵاوده‌كرده‌وه. به‌ڵام كۆبرا زۆر بڕی نه‌كرد و ساڵی 1951 هه‌ڵوه‌شایه‌وه.
له سه‌رده‌می جه‌نگی جیهانی دووه‌مدا، هۆڵه‌ندا په‌یوه‌ندی به جیهانی هونه‌ره‌وه له ده‌ره‌وه‌ی سنووره‌كانی پچڕابوو. دوای ماوه‌یه‌كی كه‌م كۆبرا دروست كرا ئه‌م بزووتنه‌وه‌یه نێوده‌وڵه‌تییه‌ی هونه‌رمه‌ندان كه به شێوه‌یه‌كی ئه‌زموونی كاریان كردووه، له ره‌خنه‌كانی كۆمه‌ڵگه‌ی رۆژئاوا و خواستێكی هاوبه‌ش بۆ جیابوونه‌وه له بزووتنه‌وه هونه‌رییه‌كان په‌ره‌ی سه‌ندووه، له‌وانه سروشتگه‌رایی "رق لێبوونه‌وه" و ئه‌بستراكشنی "نه‌زۆك". تاقیكردنه‌وه هێمای ئازادییه‌كی بێ به‌ربه‌ست بوو، كه به گوته‌ی كۆنستانت، له كۆتاییدا له‌لایه‌ن منداڵان و ده‌ربڕینی منداڵانه‌وه به‌رجه‌سته بوو. هونه‌رمه‌ندان به ئازادی ته‌واوه‌تی ره‌نگ و فۆرم و دژایه‌تی به‌رامبه‌ر سوریالیزم پێكهاتبوون، هاوكات به‌رژه‌وه‌ندییه‌كی هاوبه‌شیان له ماركسیزم و مۆدێرنیزمدا هه‌بوو. ره‌نگه كۆبرا دوا بزووتنه‌وه‌ی ئاڤانگارد بووبێت له سه‌ده‌ی بیسته‌مدا. به‌گوێره‌ی ناتالی ئۆبێرت ئه‌و گروپه ته‌نها ماوه‌ی سێ ساڵ (1948 تا 1951) به‌رده‌وام بوون. دوای ئه‌و قۆناغه هه‌ر هونه‌رمه‌ندێك له گرووپه‌كه‌دا رێبازی تاكه‌كه‌سی خۆی په‌ره‌پێدا.
كۆرنێل له 3ی ته‌مموزی 1922 له دایك و باوكێكی هۆڵه‌ندی له شاری لیێجی به‌لجیكا له‌دایكبووه. ئه‌م هونه‌رمه‌نده له ژێر كاریگه‌ری میرۆ و پیكاسۆ و پۆڵ كلیدا بووه، به‌ڵام خۆی بانگه‌شه‌ی قووڵترین په‌یوه‌ندی به ڤانكۆخه‌وه كردووه و پێی وابووه كاریگه‌ریی ئه‌وی له‌سه‌ره، به هۆی خولیای هاوبه‌شیان بۆ ره‌نگ و فۆرم و سروشت. ئه‌م هونه‌رمه‌نده ساڵی 1940 ژیانی هونه‌ری ده‌ستپێكردووه، له ئه‌كادیمیای هونه‌ره جوانه‌كان له ئه‌مستردام خوێندوویه‌تی. هه‌ر ئه‌و سه‌رده‌مه گه‌شتێكی بۆ ئه‌فریقا و كوبا و به‌رازیل و مه‌كسیك كردووه. ئه‌و گه‌شته ئه‌زموونی هونه‌ریی ده‌وڵه‌مه‌ند كردووه، به تایبه‌ت گه‌شته‌كه‌ی ئه‌فریقای كه سه‌رسامی كردووه به كه‌لتوری ئه‌فریقی. ئه‌و ماوه‌یه‌ش له ئیتالیا و ئیسرائیل و سانفرانسیسكۆ بووه كاری چه‌سپاندن و سیرامیكی كردووه. كاره‌كانی كۆرنێل له چه‌ندین مۆزه‌خانه‌ی ئه‌مریكیدا هه‌یه، له‌وانه مۆزه‌خانه‌ی هونه‌ره جوانه‌كانی سانفرانسیسكۆ و مۆزه‌خانه‌ی هونه‌ره جوانه‌كان له بۆستن. كۆرنێل ئه‌گه‌رچی خۆی به‌ڕه‌چه‌ڵه‌ك له دایك و باوكێكی هۆڵه‌ندی بووه و له به‌لجیگا له‌دابووه، به‌ڵام دوای ئه‌وه‌ی بۆ په‌رپێدانی هونه‌ره‌كه‌ی چووه‌ته پاریس تا مردن له‌وێ ژیاوه. كۆرنێل له 5 ی ئه‌یلولی 2010 له ته‌مه‌نی هه‌شتاوهه‌شت ساڵیدا له پاریس مردووه.
