راپۆرت: بادینان
لدویڤ ئامارێن راگەهاندی یێن وەزارەتا ناڤخووییا عیراقێ، د شەش هەیڤێن بوریدا ژ سالا 2024ێ 19ھزار بازرگانێن ماددێن ھوشبەر هەنە و نزیكی 10 تەنێن ماددێن ھوشبەر هاتینە دەستەسەركرن و ژ كۆما گشتییا گرتیێن ناڤ زیندانان، 60% ژوان ئەون یێن سەرا ماددێن ھوشبەر هاتینە گرتن، چ بازرگان بن یان بەكارهێنەر بن و ئەڤ ئامارە یێن عێراقێ هەمیێ نە ب هەرێما كوردستانێ ڤە. ل هەرێما كوردستانێ ژی تا نۆكە نزیكی 11 ھزار گرتی چ بازرگان یان بەكارهێنەر دناڤ زینداندا هەنە.
بەیار دوسكی:
لدویڤ راپرسیەكا رێژا بێكاریێ دناڤ گەنجێن دناڤبەرا 18 بۆ 32 سالیدا گەلەك یا بلند بووی
بلندبوونا رێژا بێكارییێ ئەگەرێ سەرەكیێ بكارئینانا ماددێن ھوشبەرە دناڤ گەنجاندا، ئەڤە گوتنێن بەرپرسێ سەنتەرێ گەشەپێدانا چالاكیێن لاوان/ ئوفیسا دھوكێ بوون، بەیار دوسكی زێدەتر گوت: «ب هەلكەفتا رۆژا جیهانییا لاوان مە چەند چالاكی هەبوون و ژوان چالاكییان ژی ماددێن ھوشبەر بوون و لدویڤ راپرسیەكا تایبەت دڤی دەربارەیدا مە ئەنجامدای، رێژا بێكاریێ دناڤ گەنجێن ژیێ وان دناڤبەرا 18 بۆ 32 سالیدا گەلەك یا بلند بووی و ژ ڤەرێژا بێكاریێ، گەنج قەستا كافییا و گازینوییان دكەن و ئەڤێ وەكریە كو مەترسییا ماددێن ھوبەشبەر دناڤ واندا زێدە بیت و لدویڤ برسیارەكا راپرسییا مە، ئەڤ ماددێن دهێن بكارئینان ب رێژا 32 % ماددێن ھوشبەرن و ئەڤە ژی هەمی ژ ئەنجامێن بێكاریێ نە و دەما كافی بۆ ماوێ 24 دەمژمێران دڤەكری بن.
بێكاری ئەگەرێ سەرەكیێ بلاڤبوونا ماددێن ھوشبەرە دناڤ تەخا گەنجاناندا، مخابن ژبێ بەرنامەیی و بێ پلانیێ، ئەڤ بێكارییە ژ لایێ بازرگان و قاچاخچیێن ماددێن ھوشبەرڤە دهێتە ئیستیغلالكرن بۆ تووشكرنا گەنجی بڤێ ژەھرێ. ئەڤە گوتنێن بەرپرسێ سەنتەرێ دھوك یێ رێكخراوا ئازادیا لاوێن كوردستانێ بوون و گوت: «لدویڤ ئامارێن دهێنە راگەهاندن یێن بێكاریێ، مەترسییەكا ئاشكەرا ل سەر گەنجی هەیە كو ژ سەر رێدا بچیت و خوە توشی ڤێ ژەھرا كوژەك بكەت یان ژ نەھشیارییا خوە بهێتە د سەردابرن». لدوور رێكێن خوە پاراستنێ دناڤ گەنجاندا، رەنج دوسكی گوت: «ژبەركو دامەزراندن نینە، بێكاری یا زورە و چ پلانێن رێكخستی نینن كو گەنج پێڤە مژویل بیت، ئێدی گەنج قەستا كافییان دكەت، قەستا گازینوییان دكەت و ئەڤ هەردوو جهێن هەنێ ماكا بلاڤبوونا ماددێن ھوشبەرە و دڤێت چاڤدێرییا ڤان جهان ژلایێ جهێن ئەمنی ڤە یا بەردەوام بیت و دڤێت جهێن پەیوەندیدار هەست بڤێ مەترسییا كوژەك بكەن و ل رێكارێن گونجای بگەرن، كو گەنج مژوول ببیت چ كار بۆ بهێتە دیتن یان ژی شیانێن وی بهێنە ئیستیغلالكرن بۆ كارێن باش، ژبەركو گەنج هێزە و مخابن، ئەم نەشیاینە مفای ژڤێ هێزێ وەربگرین».
رەنج دوسكی:
گەنج هێزە و مخابن، ئەم نەشیاینە مفای ژڤێ هێزێ وەربگرین.
چالاکڤانەك دبوارێ هوشیارکرنا جڤاکی لدور زیان و مەترسیێن ماددێن ھوشبەر، لدوور جورێن ئالودەبوونێ دبێژیت: «ئالودەبوون چوار جوران ب خوەڤەدگریت، ئەو ژی (گیانی، دەروونی، جەستەیی و هەستی)، کو قەبارێ وان ژ سروشتێ خو دەردکەڤیت و دبیتە ئەگەرێ وێ چەندێ، کو چدی توشبوو نەشێت هەلبژاردە و رێڤەبرنا ژیانا خوە کونترول بکەت. دلگەش شوكری نێروەی زێدەتر گوت: «پێدڤییە تەخا جڤاکی و ب تایبەتی گەنج زێدەتر دهشیار بن، ژبەركو ب تێكەلییا كەسێن خراب گەنج تووش دبیت و نەزانین و نە رەوشەنبیرییا تاكی ل سەر زیانێن ڤان ماددەیان و دیسان خەمسارییا خێزانێ ژی ژبیر نەكەین دەما دیڤچوونا زارۆكێن خوە نەكەن.
دلگەش شوكری نێروەی:
توشبوو نەشێت هەلبژاردە و رێڤەبرنا ژیانا خوە کونترول بکەت.
