راپۆرت: عەبدولڕەحمان
هەلبژاردنێن گەرا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ھاتنە ئەنجامدانێ و ئێكەم ئەزموونا هەلبژاردنان ژی، بۆ سالا 1992ێ دزڤریت و دڤان 24 سالاندا، ئایا ئەم ژڤێ پرۆسا دیموكراسی ل چ ئاستینە و ئایا چ ل سەر پەرلەمانی پێدڤییە دڤێ خولێدا بكەت، كو د خۆلێن بوریدا نەھاتییە كرنێ؟ دیتن و خواندنێن نڤیسەر و رەوشەنبیران ژی ژ ئێك دجودانە و بدیتنا نڤیسەرەكی، گرنگە دڤێ خولا پەرلەمانیدا لەز ل نڤیسین و دووماھیئینانا دەستورێ هەرێما كوردستانێ بهێتەكرنێ.
مستەفا بامەڕنی گوت: «پەرلەمانتاری دو ئەركێن سەرەكی یێن هەین، ئەو ژی دانانا یاسایا و چاڤدێریكرنا حكومەتێ و ل سەر پەرلەمانتاری پێدڤییە، شەری ژ بۆ نەھێلان و بنبركرنا گەندەلیێ بكەت، كو ئەو ژێدەرێ هەمی نەھامەتییەكێ نە ئەڤرو خەلكێ هەرێما كوردستانێ ژبەر دنالیت». چالاكڤانەكێ مەدەنی سەبارەت جوداھییا دناڤبەرا هەلبژاردنێن گەرا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ و گەرێن بوریدا، دبێژیت، جوداھیێن مەزن یێن پەیدابووین، چ ل سەر ئاستێ تێگەھشتنا خەلكی بۆ هەلبژاردنان، كو ل سالا 1992ێ خەلكی ب مورالەكا كوردینی و نەتەوەپارێزیێ قەستا سەر سندوقێن دەنگدانێ كر، بەرۆڤاژییا ئەڤرو خەلك وەك حزب و عەشیرەت بەرەڤ سندوقێن دەنگدانێ دچن.
رەمەزان یوسف ژی گوت: «دەنگدەرێ كورد هەمان دەنگدەرێ سالا 1992ێ یە و هەمان مورال یا هەی، لێ ل هەلبژاردنێن گەرا ئێكێ وی ئێك ئومێد هەبوو، ئەو ژی سەرخستنا ئەزموونا كوردی یا حوكمرانیێ و بۆ ڤێ ژی ب گەرمی دچوو سەر سندوقا و ب پیرۆزی لڤێ پرۆسێ دنێری، لێ دنۆكەدا دیتنێن وی و تێگەھشتنا وی بۆ هەلبژاردنان ھاتینە گوھورین، ئەو ژی، وی ئومێدەك یا هەی كو بهەر هەلبژاردنەكێ، بەلكەی گوھورین دروست ببن و سەروچاڤێن نوی بشێن ژیانا وی خوش بكەن و نوكە تایبەتی ژی ڤێ گەرێ هەمی تشت جودانە، كومسیونا سەربەخویا بلندا عیراقێ چاڤدێریێ دكەت و دەنگ ب ئەلەكترۆنی و ب دەستی دھێنە ڤاڤارتن، كامیرێن چاڤدێریێ یێن هەین و ئەڤ پێنگاڤێن هەنێ ژی هەمی دلخوشكەرن، كو دەنگدەر هەست بكەت دەنگێ وی دێ بەشداریێ د پرۆسا سیاسیدا كەت و دەنگێ وی سەنگا خوە یا هەی».
سەبارەت كوردستانێ و هەلبژاردنان، نڤیسەرەك دیموكراسییا ل كورستانێ هەی بەرامبەر ئەوا ل رۆژئاڤا ب گەنج ل قەلەم ددەت.
رزگار حەمید شەریف گوت: «دیموكراسییا كوردستانێ بەرامبەر دیموكراسییا وەلاتێن رۆژئاڤا ھێشتا دیموكراسیەكا گەنجە و دیموكراسیەك دناڤ دەڤەرەك نە دیموكراسی و تێر ئالوزی یا ژ دایكبووی، سەرەرای مایتێكرنێن هەرێمی و نێڤدەولەتی بۆ نەھێلانا كیانی، لێ كوردستانێ شیایە بهەمی تێبینی و كێماسییان، ببیتە نموونەكا جوانا دیموكراسیێ و پێكڤە ژیانێ». چاڤدێرەكێ سیاسی دبینیت، ھێشتا گەلەكا مایی تا پرسا سیاسی لدەف مە بەرڤ پێشڤەبچیت.
سامی رێكانی گوت: «دا مە پەرلەمانەكێ كارا هەبیت ل سەر پەرلەمانتاری پێدڤییە ڤان كاران بكەت، ئەو ژی، هەولدان بۆ سەربەخوكرنا دامودەزگەھێن هەرێمێ ژ دەست تێوەردانێن پارتان، دانانا دەستورەكی بۆ هەرێمێ، نەھێلانا كەلتورێ دو ئیدارەیێ، ئێكگرتنا دەزگایێن لەشكەری، چاكسازیێن یاسایی، دیاركرنا میزانییا هەرێمێ و شەفافیەت دكاروبارێن حكومەتێدا و ل سەر پەرلەمانی پێدڤییە رولەكێ چالاكتر بگێریت د چارەسەركرنا پرسێن ئابووری و خزمەتگوزاریاندا و ئەڤە ژی ب كاركرن دگەل لایەنێن كوردی ل بەغدا». بدیتنا نڤیسەرەكی دی، هەلبژاردنێن ڤێ جارێ كارتێكرنا عەشیرەتێ ل سەر تاكێ كورد ب زەلالی یا دیارە.
ئەحمەد سندی گوت: «ئەڤە ژیوارێ كوردستانێ یە، ئاغای ژ كاربەدەست و كادرێن حزبێ پتر شیان هەنە بۆ ڤەلڤاندنا مللەتی، پرسیار ئەڤەیە، گەلۆ بوچی ببورینا دەھان سالان ھێشتا حزبێن كوردی نەشیاینە ئایدولوجیا خوە ل سەر ھزرا عەشاییری زالبكەن». نڤیسەرەكێ دی ھوسان دیتنا خوە دیاردكەت، كو هەلبژاردنێن ڤێ جارێ سەلماند كو بەهدینا گەلەك ژ پێشكەفتنا جڤاكی و مۆدرنەتێ یا دویرە و دوارێ جڤاكیدا ب پێنگاڤێن كویسلەیی برێڤە دچیت».
محەمەد چەلكی گوت: «ئاستێ نزمییا هەستا نەتەویی ل دەف تاكێ باشوور ئینا زمان و دا دیاركرن ... هەرێ ساخ و دویر ئاریشە بی».
مستەفا بامەرنی: گرنگە دڤێ خولا پەرلەمانیدا لەز ل نڤیسین و دووماھیئینانا دەستورێ ھەرێما كوردستانێ بهێتەكرنێ
رەمەزان سەلیم یوسف: دەنگدەر هەست بكەت دەنگێ وی دێ بەشداریێ د پرۆسا سیاسیدا كەت و دەنگێ وی سەنگا خوە یا هەی
رزگار حەمید شەریف: دیموكراسییا كوردستانێ بەرامبەر دیموكراسییا وەلاتێن رۆژئاڤا ھێشتا دیموكراسیەكا گەنجە
سامی رێكانی: هێشتا گەلەكا مایی تا پرسا سیاسی لدەف مە بەرڤ پێشڤەبچیت
ئەحمەد سندی: هەلبژاردنێن ڤێ جارێ كارتێكرنا عەشیرەتێ ل سەر تاكێ كورد ب زەلالی یا دیارە
محەمەد چەلكی: هەلبژاردنێن ڤێ جارێ دیاركرن كو بەهدینا گەلەك ژ پێشكەفتنا جڤاكی و مۆدرنەتێ یا دویرە
