کورد دناڤبەرا چەكۆكێ تیرۆرێ و سندانێ نەتەوەییا عەرەبیدا

ئەمین شێخكی

پشتی پێنج دەھكێن كۆشتنێ و زورداری و پەراوێزخستنێ ژلایێ رژێما بەعسا دكتاتوور ڤە، ل 8/12ێ ژ سالا بوری رژێم شكەست و سورییان شییان بێھنا ئازادیێ هەلكێشن و ھیڤیەك بۆ دروستبوو. كورد ژی ئێكەم بوون یێن دەستپێشخەرییا پێچانا پەرێن كەڤن پێشنیاركری، كو لاپەرەكێ نوی ل وی وەلاتی بهێتەڤەكرنێ و بهەمی رێكان ژی كوردان بزاڤكرن، خوە نزیكی دەستهەلاتا (ئەحمەد شەرع) یێ بەرنیاس ب جولانی بكەن و دەستێ هاریكاریێ و یێ ئاڤاكرنا سازیێن دەولەتێ و دانانا شەنگستەیەكێ بهێز بۆ درێژكر، وەلاتەك تێرا هەمیان بكەت و بیرا وی ئینان، كو سوریا نوی پێدڤی هەڤكارییا هەمی سوریان پێكڤەیە و ژبەركو مە ئەزموون درێڤەبەرنا خۆسەر ل باكور و رۆژهەلاتێ سوریادا هەیە، دێ ڤێ شارەزاییێ ئێخینە د خزمەتا حكومەتا نویدا. ئەڤە ددەمەكیدا، كەفتنا ئەسەدی بڤێ لەزاتییێ و بێی هوشداریەكا پێش وەخت یان پلان بۆ دانان، تشتەكێ چاڤەرێكری نەبوو ژبۆ هەمیان و ب جولانی بخۆڤە.
بەلێ پشتی ڤان هەمی دەستپێشخەریان، یێن بەرێز (مەزلوم عەبدی) و ل ژێر چاڤدێریا هەڤپەیمانێن نێڤ دەولەتی پێرابووی، كەسەك نەدیت گوھداریا وی بكەت و ئەڤ كۆمێن جیهادی یێن ئیسلامی سەلەفی و ل پشت وان توركیا ئەردوگانی و بتنێ پلانا وان یا داگیركاریێ بوو و ئاڤاكرنا دەولەتەكێ ل سەر بنەمایێ خیلافەتا راشدی و ب شەریعەتی حوكمداریێ بكەن. بۆ ڤێ مەبەستێ ژی، توندوتیژی كرنە بنەمایێ گوهورینێ و هەر بزاڤەكا ئاشتی و سیاسی رەتدكەت، دیسان سیاسەتێ و حزبان رەتدكەن و دیموكراسیەت و  پەرلەمان لدەف وان كوفرن و ئەڤە ژی ئەو بوو یا هەر ژ رۆژا ئێكێ ژ كەفتنا حكومەتا ئەسەدی مە دیتی. ئەوی ب سوپایێ نیشتیمانی دەستپێكر و ب فیتك و پشتەڤانییا توركیا و ب هێرشكرنێ ل سەر دەڤەرێن كوردی و ئارمانج ژێ بنئاخكرنا كوردان بوو دگەل چەكێ وان، ئەگەر خوە رادەستنەكرن.
پشتی شكەستنا توركیا و دیڤەلانكێن وێ د ئێخستنا ئەسەدی دا، توركیا دەست بگڤاشتنا ل سەر ئیدارا (شەرعی) كر و ب پشتگوھخستنا كوردان و نە پشكداریكرنا وان د چ رۆلگێرانەكا دەستهەلاتا نویدا، تا وی دەمێ دەرفەت دروست ببیت، ئەم وان ژناڤ ببەین! هەر وەكو ل كونگرێ نیشتیمانییێ سوری مە دیتی، چاوان بەشدارییا هەمی پێكهاتە و حزب و رەوتێن سیاسی و ژوان یێن دیموكراتی و لیبرالی و سیكولاری و چەپ و تایبەت كورد، هاتنە فەرامۆشكرن.
 ئەڤ عەقلیەتە هێشتا عەقلیەتا چەرخێن ناڤینە د حوكمرانیا دەولەتێدا، وەكی سوریا و پەراوێزخستنا هەمیان و گرتنەبەرا دەستهەلاتا ئێكلایەنە و ئەڤا توركیا بۆ دچیت كۆ ئەگەر كورد و درۆز دانپێدانێ ب حكومەتا نوی نەكەن. عەقلیەتا حەسەن دەغیم وجولانی وەلات بۆ توندوتیژيیێ و شەرێ ناڤخویی بر و ئەڤا ئەم ل سەر شاشێن تیڤیێ و تورێن كومەلایەتی دبینین، ل حومس و لازقیە و باژێرێن ساحلی ژ كوشتنا شیعان ل سەر دەستێ چەكدارێن جولانی و دسەر ڤێ هەمیێ ژی را، ژبیرنەكەین سیناریویا كەفتنا ئەسەدی د سەر ئیسرائیل را دەرباز نابیت، چاوان رژێما ژناڤچووی شییابوو ئارامیێ بێخیتە سنورێن باشوری دگەل ئیسرائیلێ و بەرۆڤاژی نەتەنیاھۆ دبینیت، كو بەرفرەھبوونا هەیمەنەتا توركیا ل سوریا ل بن سیبەرا حكومەتەكا دیڤەلانك و پشتەڤانیكرنا كومێن جیهادی ل هەر پارچەكێ ژ جیهانێ، ئەڤە ژی بۆ ئەگەر كو حكومەتا ئیسرائیلێ بهێتە پێش و هێزێن خوە ل باشورێ سوریا هەمیێ بلاڤە بكەت و سنورێ خوە ژ تیرۆرێ ب پارێزیت.
ژبیرنەكەین ژی ئیسرائیلێ دەستەكێ بلند دئێخستنا حزبوللاها لبنانی و حەماس و رژێما ئەسەدی و لاوازكرنا هەیمەنەتا ئیرانێ ل دەڤەرێ هەبوو و بڤێ ژی دێ خودان بریار بیت، د نەخشەكێشنا سیاسەتا نویدا ل سوریێ و دەولەتێن دی ئەگەر پێدڤی بوو و چ جارەكێ ئسرائیل ب لێكگوهورینا عەماما ئیرانی بۆ تەربووشێ توركی رازی نابیت یان حكومەتەك دناڤ ئایدولوژیەكا ئاینی یان ناسیۆنالستیدا چەسپایی كو دبیتە ئەگەرێ تێكدانا ئاسایش و ئاشتییا مەدەنی و ژەھراویكرنا كومەلگەھی و توندوتیژی و تیرۆر بۆ ناڤ جەستەیێ نەتەوەیی بۆ زیندیكرنا دو بەرەكییێ و پرتوبلاڤەیێ و كوشتنا دەولەتێ بەری ژ دایكبوونا وێ، ژ پشت ڤە ژی هەڤسوویێن خوە روو بورووی هەمان نەخۆشی و مەترسیا تیرۆرێ بكەتەڤە. ئسیرائیل بتنێ حكومەتەكێ لدویڤ رێرەو و بەرژەوەندیێن خوە یێن ئەمنی قەبویل دكەت، حكومەتەكا دیموكراسی و علمانی و فیدرالی و دەستورەكێ نیشتیمانییێ مودرن، كو مافێن هەمیان ب پارێزیت و ئاسایشا نەتەوەییا ئیسرائیلێ گەرەنتی بكەت و ئەڤ دەولەتە بتنێ ب بەشداریا كارایا كوردان و پێكهاتە و كەمینێن دی بدەستڤە دهێت.