بۆچی پشتگیریی ژنان بۆ وەرزشەوانانی ژن گرنگە؟

09:59 - 2024-08-18
شازین جاف
226 خوێندراوەتەوە

لەم ساڵانەی دواییدا، دەرکەوتنی ژنان لە وەرزشدا زیادی کردووە، بە شێوەیەک بۆ یەکەمجار لە مێژوودا، رێژەی ژنان و پیاوان لە ئۆڵۆمپیادی پاریسی 2024 دا یەکسان بوون. یەکێک لە ئامارە سەرنجڕاکێشەکانی ئەم ئۆڵۆمپیادە رێژەی بردنەوەی مەدالیای زێڕ بوو لەلایەن وەرزشەوانە ژنەکانەوە، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا 126 مەدالیای زێڕیان بەدەستهێنا، کە بەرزترین رێژە بوو لە ئۆڵۆمپیادی پاریس، لەنێو ئەو 126 مەدالیا زێڕە، 67 مەدالیایان لەلایەن ژنانەوە بەدەستهێنرا، بەڕێژەی 7 مەدالیا زیاتر لە وەرزشکارە پیاوەکان، هەروەها لە رۆژانی رابردوودا، بۆ یەکەمجار لە مێژوودا، تیپی بالەی کچانی یانەی وەرزشی دەربەندیخان بوون بە پاڵەوان لەسەر ئاستی عیراق.
هەرچەندە یونایتد نەیشن لە نوێترین ئاماریاندا ئاماژەیان بەوە داوە کە70 % ی خەڵک سەیری وەرزشی ژنان دەکەن، بەڵام لە ساڵی 2022 دا تەنیا 16 % رووماڵە میدیاییەکان لەسەر وەرزشی ژنان بووە، ئەمەش جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە ئاستەنگەکان هێشتا ماون. یەکێک لە رێگە بەهێزەکان بۆ بەرەوپێشچوون، پشتگیریی راستەوخۆیە لە ژنانەوە، کاتێک ژنان پشتگیری وەرزشەوانانی ژنان دەکەن، نەک تەنها یاریزانەکان بەرز دەکەنەوە، بەڵکو بەشداریی گۆڕانکاری فراوانتر دەکەن لە جیهانی وەرزشدا.
بینین و نوێنەرایەتی
وەرزشەوانانی ژنان بە شێوەیەکی گشتی لە میدیا و وەرزشە پیشەییەکاندا نوێنەرایەتی کەمیان هەیە. ئەو ژنانەی پشتگیری ئەم وەرزشەوانانە دەکەن یارمەتیدەر دەبن بۆ بەهێزکردنی دەرکەوتنیان و نیشانی کچانی گەنج دەدەن، کە ئەوانیش دەتوانن لە وەرزشدا هیوای گەورە بخوازن. ئەم دەرکەوتنە زۆر گرنگە بۆ ئیلهام بەخشین بە نەوەکانی داهاتوو و شکاندنی ئەو بیروباوەڕەی پێی وایە ژنان خەون و تواناکانیان سنووردارە.
یەکسانیی و دەرفەتەکان
پاڵپشتیی ژنان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ یەکسانیی زیاتر لە وەرزشدا، لەوانە: پاڵپشتیی دارایی باشتر، مووچەی یەکسان و زیادکردنی رووماڵکردنی میدیا، بە پاڵپشتیکردنیان، ژنان دەتوانن داکۆکی لەو سەرچاوە و دەرفەتانە بکەن کە لە مێژوودا هەمیشە لە بەرژەوەندی وەرزشەوانانی پیاو بووە.
نموونە و توانایی 
وەرزشەوانانی ژنان نموونەیەکی گرنگن لە خزمەتکردن، خۆڕاگریی، کارامەیی و نایابیی. کاتێک ژنانی وەک ئێمە پشتگیریی خۆیانیان بۆ دەردەبڕن، ئەو پەیامە دووپات دەکەنەوە کە سەرکەوتن لە وەرزشدا تەنیا بۆ یەک جێندەر نییە. ئەم جۆرە پشتگیرییانە هانی ژنان دەدەن لە هەموو بوارەکانی ژیاندا هەوڵ بۆ ئامانجەکانیان بدەن.
بنیاتنانی کۆمیونتی و هاوپشتی
 پاڵپشتیکردنی وەرزشەوانانی ژنان هەستی کۆمەڵایەتی و هاوسۆزی دروست دەکات. ئەو تۆڕانە گەشە پێدەدات کە یارمەتی ژنان دەدەن لە وەرزش و بوارە پەیوەندیدارەکاندا پێش بکەون. بە پێکەوە وەستان، ژنان دەتوانن بەرەنگاریی دۆخی ئێستا ببنەوە و گۆڕانکاری سیستماتیک لە پیشەسازی وەرزشدا بکەن.
گۆڕانی تێڕوانینەکان
پاڵپشتیی ژنان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ گۆڕینی تێڕوانینی کۆمەڵگە بۆ وەرزشی ژنان و رێزگرتن لە وەرزشەوانانی ژنان و بەرزکردنەوەی دەستکەوتەکانیان، چونکە ئێمەی ژنان دەمانەوێت کەلتورێک دروست بکەین وەک پیاوان بایەخ و رێز لە وەرزشی ژنان بگیرێت.
لە کۆتایدا، پاڵپشتیکردنی وەرزشەوانانی ژنان تەنیا ئاهەنگگێڕانی سەرکەوتنەکانیان نییە. ئەمە دەربارەی پشتگیری جیهانێکی وەرزشیی گشتگیرتر و چالاکترە هەر ئاماژەیەک بۆ پشتگیری وەرزشیی ژنان، ژنان بەرەو پێشەوە دەبات و ژینگەیەکی تەندروست و ئارامیان بۆ دەڕەخسێنێت.

*هەڵگری بڕوانامەی دیبلۆماسی و پەیوەندییە گشتییەکان و سەرپەرشتیار و بەڕێوەبەری کار لە پەرلەمانی کەنەدا.

وتارەکانی نوسەر