هـەولـێـر و بــەرلــیــن و دوو دیــوارەکــە

سنوورەكان دروستكراوی دەستی مرۆڤن، زۆرێك لەو سنوورانەی لە جیهاندا هەن، زادەی جەنگی چەند ساڵەن، كە دابەشبوونی چەندین وڵات و نەتەوە و ئایینی لێكەوتۆتەوە. ئەڵمانیا كە ئێستا وڵاتێكی كاریگەر و خاوەن ئابوورییەكی زەبەلاحە و بە دایكی یەكێتیی ئەوروپا دادەنرێت، لەو پرۆسەیە بێبەش نەبووە.
دوای كۆتاییهاتنی جەنگی دووەمی جیهان لە ساڵی 1945 ئەڵمانیا بەسەر دوو بەرەدا دابەشكرا، ساڵی 1949 ئەمریكا و بەریتانیا و فەرەنسا ئەڵمانیای خۆرئاوایان دروستكرد، یەكێتیی سۆڤێت ئەڵمانیای خۆرهەڵاتی دروستكرد بۆ جیاكردنەوەشیان لە یەكتری، لە ساڵی 1961دا و لەكاتی جەنگی سارددا دیواری بەرلین دروستكرا.

بەداخەوە لە كابینەی نۆیەمدا بارتەقای کاڵبوونەوەی رەنگەکانی، سنووری وەهمیی پیرەر تۆخكرایەوە و تەنانەت مووچەی فەرمانبەرانی ئەمدیو سنوورەکەش هەندێكجار وەک سزای سیاسی مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت

لە ساڵی 1989 و دوای 28 ساڵ، گەلی ئەڵمانیا دەستیانکرد بە رووخانی دیوارەكە، كە بە درێژایی 155 كیلۆمەتر و بە بەرزیی 14 مەتر دروستكرابوو سەر دیوارەكەش كرابووە تەلی دڕكاوی. بەمەش كۆتاییان بەو دابەشبوونە هێنا كە گەلی ئەڵمانیای بۆ چەندین ساڵ دوولەت كردبوو.
سەرەڕای جیاكردنەوەی گەلی ئەڵمانیا بە دیوارێك، بەڵام ئەڵمانیا توانیی هەستێتەوە و ئێستا بووەتە وڵاتێكی زلهێز. 
لە چیرۆكی هەستانەوەی ئەڵمانیاوە تروسكایی ئومێدێك بەدی دەكرێت بۆ كۆتاییهێنان بە بە ئاسەوارەكانی خیانەتی 31ی ئاب كە نەك دابەشبوونی جوگرافیا، بەڵكو دابەشبوونی كۆمەڵگەی کوردستانیشی لێكەوتەوە.
ئەوەی كە بە ئەندازیاری یەكگرتنەوەی هەردوو ئەڵمانیا دەژمێردرێت (هیلمۆت كۆڵ) بوو، ئەو بە بناغەدانەری نەخشەرێگەی یەكێتیی ئەوروپا وەسف دەكرێت، لەماوەی 16 ساڵی حوكمڕانییەکەیدا وەك راوێژكاری ئەڵمانیا، توانی ئەڵمانیایەكی بەهێز لەسەر ئاستی جیهان گەشەپێبدات و یەكێتیی ئەوروپاش بەهێز بكات.
لە دوای 31 ئاب کە گوندی پیرەری  نێوان کۆیە و دێگەڵە ببووە دیواری نێوان ئیدارەی سلێمانی و هەولێری پێشوو، ئیسماعیل خەیات بە هاوکاریی  ژمارەیەک لە خوێندکارانی بەشی شێوەکاری بۆ ماوەیەکی زۆرە رۆژانە لە لەو گوندە سەرقاڵی رەنگكردنی بەردەكان بوو، هەر پارچە بەردێكی بە رەنگێك دەکرد وەک داخوازیی بۆ رووخاندنی ئەو دیوارە وەهمییەی نێوان هێزە شەڕکەرەکان و پەلەکردن لە ئاشتی، چونکە ئەو جێگایە خاڵی بەیەكگەیشتنی وەفدی دانوستانكاری لایەنەكانی شەڕی ناوخۆ بوو، بەردە رەنگكراوەكان، بە شاندەكانیان دەوت: «ئیتر شەڕ بەسە».
هەر لە دوای شەڕی ناوخۆوە هەوڵەكان بۆ نەهێشتنی ئاسەواری دوو ئیدارەیی بەردەوام بوو تا لە ساڵی 2006 دا ئاشتیش هاتەکایەوە و هەردوو ئیدارەکە یەكیانگرتەوە. 
بەڵام مخابن دوای 18 ساڵ هێشتا باسی دوو ئیدارەیی دەكرێت و تائێستاشی لەگەڵدا بێت ئەو شوێنەوارانەی پیرەر بەردەوام لەزهنییەتی خەڵکدا ماوە لەگەڵ بینینی تابلۆکاندا وێڕای کاڵبوونەوەی رەنگەکانیش.
كێشەی هەرێمی كوردستان ئەوەیە ئێمە كەسێكی وەك (هیلمۆت كۆڵ)مان نەبوو چۆن ئەڵمانیای یەكخست، ئاواش ئیدارەی هەولێر و سلێمانی یەكبخاتەوە، ئەوەشی جێگەی داخە لە كابینەی نۆیەمدا بە سەرۆکایەتیی مەسرور بارزانی، سنوورەكان بارتەقای کاڵبوونەوەی رەنگەکانی پیرەر، ئەو سنوورە وەهمییە تۆختر كرایەوە، تەنانەت مووچەی فەرمانبەرانی سنووری سلێمانی هەندێكجار وەک سزای سیاسی رەوانە نەدەکرا.
لەوەش خراپتر تازە بە تازە پشتیوان سادق ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان لە یادی 78 ساڵەی دامەزراندنی حزبەكەیاندا دەڵێت: « هەولێر هی پارتییە»، بێئاگا لەوەی كە هەولێر هی هەموو هەولێریییەكانە و پایتەختی هەموو هەرێمی کوردستانە، هەروەك بافڵ جەلال  تاڵەبانی سەرۆكی یەكێتیی نیشتمانی كوردستان وتی: «هەولێر بۆ خەڵكەكەی وەردەگرینەوە».
بەڵێ‌ قسەكەی پشتیوان سادق راستە خێر و بێری هەولێر بۆ پارتییەكانە، ئێستا كەسانێك لەسایەی حزبەکەیەوە بوون بە فیرعەون و شەوی سوور بەڕێدەكەن و سەرقاڵی خەرجكردنی پارە ئیفەكانیانن، بەڵام بەرۆژ تەماشای خەڵكە بەشمەینەتەكەی هەولێر دەکەیت تائێوارە راكەڕاكییانە بۆ پارووە نانێك.
ئەم دوو تێڕوانینەی پارتی و یەكێتی زۆر لە یەكتریی جیان، خوێندنەوەی ئەوەیان بۆ دەكرێت كە پارتی لە چوارچێوەی بیركردنەوەی تەسكی حزبایەتیی خۆیەوە سەیری هەولێر دەكات و هێشتا ماکەکانی دوو ئیدارەیی تێدا زەق دەکاتەوە، بەڵام یەكێتی لە چوارچێوەی یەك پاكێجدا سەیری خەڵكی هەولێر و سلێمانی و دهۆک و هەموو هەرێم دەکات بە سەرجەم بۆچوونە جیاوازەكانیشەوە.