ئەگەر بەشێوەیەكی گشتی راگەیاندن بریتیی بێت لە گواستنەوەی هەواڵ و زانیاری و بیروبۆچوون بۆ جەماوەر، ئەوا راگەیاندنی تایبەتمەند، بریتییە لە گواستنەوەی زانیارییەكان و بیروبۆچوونەكان لە بوارێكی دیاریكراودا بۆ جەماوەرێكی دیاریكراو. بە واتایەكیتر، راگەیاندنی تایبەتمەند، گوزارشتێكی تایبەتە لە بوارێكی زانیاری و رەنگدانەوەی دابەشبوونی كۆمەڵایەتی كۆمەڵگەیە.
لە ئێستادا بەهۆی پێشكەوتنەكانی تەكنەلۆژیا و زانستی نوێ و فراوانبوونی پانتایی زانیاریی لە تەواوی بوارەكانی ژیاندا، هەروەها دابەشبوونی بوارەكان بۆ بەشی وردتر و بوونی خواستەكان لەسەر زیاتر وردی لە بابەتەكان، تایبەتمەندبوونی كردووەتە پێویستیی قۆناغەكە بە تایبەت لەراگەیاندندا.
راگەیاندنی تایبەتمەند بۆچی؟
فراوانبوونی بازنە رۆشنبیرییەكان و زیاتربوونی پانتایی زانست و كرانەوە بەردەوامەكانی كۆمەڵگە جیاوازەكان بە رووی بوارە جۆراوجۆرەكانی زانیاریدا، شارەزابوونی كۆمەڵگەی بەدواداهات لە زانست و زانیارییە گشتییەكاندا، ئێستا بەهۆی بوونی هۆكارە زۆر و زەوەندەكانی گەیاندنی زانیاریی، هەموو تاكێكی كۆمەڵگە پڕە لە زانیاریی جۆراوجۆر، بە جۆرێك وایلێهاتووە وەرگر بە هەموو زانیارییەك رەزامەند نابێت و خواستی زانیاریی زیاتر و وردتر دەكات.
وەرگری ئێستا بایەخ بەتایبەتمەندیی دەدات، سەرقاڵبوونی تاكەكان و جەنجاڵبوونی ژیان وایكردووە بابەتە گشتی و درێژدادڕەكان خواستیان لەسەر كەم بێتەوە، جەختكردنەوە لە بوارێكی دیاركراودا و وردبوونەوە لەوبوارەدا خواستی زیاتر لەسەربووە و راگەیاندنی تایبەتمەندی بەرهەمهێناوە.
تایبەتمەندیی راگەیاندنی تایبەتمەند
سەرباری ئەوەی راگەیاندنی تایبەتمەند، تایبەتمەندیی راگەیاندنی گشتی هەیە، لە هەمان كاتیشدا چەند تایبەتمەنییەكی تایبەت بەخۆی هەیە، لەوانە: راگەیاندنی تایبەتمەند بە جۆرێكی وردی راگەیاندن دادەنرێت، چونكە زانیاریی ورد و تایبەت پێشكەش بە وەرگرەكانی دەكات، لەگۆشەنیگای جیاوازەوە رەهەندەكانی ئەو بابەتە شی دەكاتەوە و دەچێتە قوڵاییەوە، ئەمەش وادەكات جەماوەرێكی زیاتری لەدەور كۆ ببێتەوە، مینبەرێك بێت بۆ كۆكردنەوەی زۆرترین هزر و بیرە جیاوازەكان، كاتێكیش بیروهزرەكان گەشە دەكەن دەبنە هۆی بەرهەمهێنانی كۆ زانیاریی و داهێنان، دواتریش پانتایی نەزانین بەرتەسك دەبێتەوە و كۆمەڵگە لە قۆناغی تینوێتی زانینەوە بۆ قۆناغی گەشەكردن دەگوازێتەوە، كۆمەڵگەش قۆناغی گەشەكردنی كلاسیك جێدەهێڵێت و بەرەو قۆناغی پێشكەوتن هەنگاودەنێت و پەیدابوونی پسپۆڕی لەسەرجەم بوارەكان دێتە ئاراوە.
وەرگری راگەیاندنی تایبەتمەند
وەرگری راگەیاندنی تایبەتمەند دەكرێت وەرگرێكی گشتی بێت، لە هەمان كاتدا راگەیاندنی تایبەتمەند لەهەر بوارێكی دیاریكراودا وەرگری تایبەت بە خۆی هەیە، كۆمەڵە وەرگرێكی دیاریكراون لەناو وەرگری گشتیدا بایەخ بە بوارێكی تایبەت دەدەن، بۆ نموونە هەروەك مەرج نییە هەموو كەسێك وەرگری بواری وەرزشیی بێت، بەڵام وەرگری بابەتی وەرزش تایبەتمەندن بە بوارەكەوە، بایەخ بە وەرزش دەدەن و رەنگە بابەتی ئەدەبیاتیان بۆ گرنگ نەبێت، یان بە پێچەوانەوە.
دەتوانین بڵێین وەرگری تایبەتمەند، كۆمەڵە كەسانێكن لەپانتاییەكی تەسكی جواگرافیای وەرگردا، زۆركات ناسراون لەلایەن دەزگا و دامەزراوەكانی راگەیاندندا كە پەیامیان ئاڕاستە دەكەن و بابەتەكانیان بۆ تەرخان كردوون، خاوەن باكگراوندێكی بەرزی زانیارین لە بوارەكەیاندا، رەخنەگرێكی باشن و بە زانیاریی كەم و رووكەش رازی نابن، دەزگای راگەیاندن ناچار دەكەن لە قوڵاییدا هەوڵی كاركردن بدەن.
ماوەتەوە بڵێین، لەم رۆژگارەدا كە كاری راگەیاندن جۆرێكیتری جیاوازی لە قۆناغەكانی پێش خۆی بەخۆوە بینیوە، پانتایی زانین رۆژ بە رۆژ لە فراوانبووندایە، دامەزراوەكانی راگەیاندن بۆ ئەوەی جێی خۆیان لای وەرگر بكەنەوە، پێویستە زیاتر بچنە قوڵایی بابەتەكانەوە و وردتر كار بكەن، بە جۆرێك ببنە جێی بایەخی وەرگر، بەتایبەت راگەیاندنی تایبەتمەند، هەروەها پێویستە رەچاوی داب و نەریتە كۆمەڵایەتییە باوەكانی كۆمەڵگە بكەن و نەبێتە هۆكاری لەبەریەك هەڵوەشاندنەوەی خێزان و تێكدانی بەها كۆمەڵایەتییەكان، هەروەها پابەندبن بەبنەماكانی بەهای راگەیاندنەوە و بەرپرسیارانە و بێ لایەنانە و راستگۆییانە مامەڵە بكەن، چونكە وەرگر لە ئاستێكی بەرزی زانیارییدایە و بە ئاسانی ناكەوێتە ژێر كاریگەریی پەیامە میدیاییەكانەوە، لەكاتێكدا ئێستا ژمارەی دامەزراوە میدیاییەكان لەهەڵكشاندان و هەروەها شەپۆلی تەكنەلۆژیا و میدیای نوێ وایكردووە وەرگرێكی دوو جەمسەر دروست ببێت.
