پڕۆژەی بەرزكردنەوەی خانەقی بۆ پارێزگا

11:03 - 2025-05-20
موهەیمەن ئاغا
40 خوێندراوەتەوە

 خانەقی شارێكی مێژوویی و گرنگە لە رووی ستراتیژی، ئابوری و كۆمەڵایەتییەوە. ئەم شارە خاوەنی پێكهاتەیەكی فرەچەشنە كە كورد، عەرەب، توركمان و پێكهاتەكانی تر پێكەوە دەژین لە سایەی ژیانێكی برایانەدا. هەموو ئەو پێویستییانەی هەیە كە پێویستن بۆ گۆڕینی ئاستی ئیداری بۆ پارێزگا، ئەم پڕۆژەیە، دیدگایەكی ستراتیژی گشتگیرە بۆ بەرزكردنەوەی خانەقی بۆ پارێزگا لە ماوەی 15 ساڵی داهاتوودا.

 تایبەتمەندییەكانی خانەقی بۆ بوون بە پارێزگا
جوگرافی و دیموگرافیی
- رووبەرێكی بەرفراوان كە گونجاوە بۆ پارێزگایەكی سەربەخۆ
- شوێنێكی ستراتیژی لەسەر سنووری عیراق-ئێران
- زیاتر لە 500 هەزار كەس كە لە قەزا و ناحیەكانیدا نیشتەجێن
 ئابووریی
- بوونی كێڵگەی نەوتی بەپیت و بەرهەمدار
- سەرچاوەی ئاوی فراوان و چەندین بەنداو
- زەوی كشتوكاڵی بەپیت
- چالاكی بازرگانی زیندوو لەگەڵ ناوچەكانی دەورووبەر و ئێران
مێژوویی و كەلتوریی
- مێژوویەكی دێرین كە بۆ هەزاران ساڵ درێژ دەبێتەوە
- فرەچەشنی كەلتوری و كۆمەڵایەتی
- پێكەوەژیانی ئاشتیانە لە نێوان پێكهاتە جیاوازەكان

 بەرنامەی ستراتیژی بۆ گۆڕینی خانەقی بۆ پارێزگا
 قۆناغی یەكەم (1-3 ساڵ): دامەزراندنی بنەمای یاسایی و كارگێڕی
1. چوارچێوەی یاسایی
   - ئامادەكردنی توێژینەوەی یاسایی و دەستووری پێویست
   - پێشكەشكردنی پڕۆژە یاسا بۆ ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق
   - هەماهەنگی نێوان حكومەتی ناوەندی و حكومەتی هەرێمی كوردستان
2. پەیكەری كارگێڕی پێشنیاركراو
   - دیاریكردنی سنوری پارێزگای پێشنیاركراو
   - دامەزراندنی ئەنجومەنی پارێزگای كاتی ئامادەكاری بۆ هەڵبژاردن
3. ژێرخانی كارگێڕی
   - دروستكردنی باڵەخانەی دامەزراوە حكومییە پێویستەكان
   - راهێنانی كادری كارگێڕی
   - پەرەپێدانی سیستەمی كارگێڕی ئەلیكترۆنی پێشكەوتوو

 قۆناغی دووەم (4-8 ساڵ): گەشەپێدانی ئابوری و خزمەتگوزاری
1. پەرەپێدانی كەرتی نەوت و وزە
   - نوێكردنەوەی دامەزراوەكانی دەرهێنان و پاڵاوتنی نەوت
   - وەبەرهێنانی داهاتی نەوت لە پەرەپێدانی پارێزگادا
2. پەرەپێدانی ژێرخان
   - دروستكردنی تۆڕی رێگای نوێ كە ناوچەكانی پارێزگا بە ناوخۆ و دەرەوە دەبەستێتەوە
   - پەرەپێدانی تۆڕەكانی ئاو، كارەبا و ئاوەڕۆ
3. گەشەپێدانی كشتوكاڵی و پیشەسازی
   - دامەزراندنی پڕۆژەكانی ئاودێری نوێ و چاككردنی زەوی
   - دامەزراندنی ناوچەی پیشەسازی تایبەتمەند

 قۆناغی سێیەم (9-15 ساڵ): گۆڕین بۆ شارێكی زیرەك
1. ژێرخانی دیجیتاڵی
   - پەرەپێدانی تۆڕەكانی پەیوەندی بەرفراوان
 - دامەزراندنی ناوەندی زانیاری پێشكەوتوو
2. پڕۆژە ستراتیژییە گەورەكان
 - دروستكردنی فڕۆكەخانەیەكی نێودەوڵەتی
   - بنیاتنانی شارێكی زانكۆیی تەواو
   - دامەزراندنی ناوچەی ئابووری ئازاد
3. گەشەپێدانی بەردەوام
   - پڕۆژەكانی وزەی نوێبووەوە
   - پاراستنی فرەچەشنی ژینگەیی
 - بەڕێوەبردنی پاشماوە بە رێگەی دۆستانەی ژینگە

 پێداویستییەكانی سەركەوتنی پڕۆژەكە
1. ئیرادەی سیاسی
   - پشتگیری لەلایەن حكومەتی ناوەندی لە بەغداد
   - هەماهەنگی لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان
  - رێككەوتنی سیاسی لە نێوان پێكهاتە جیاوازەكان
2. دارایی و سەرچاوەكان
   - تەرخانكردنی بودجەی پێویست لەلایەن حكومەتی ناوەندی
  - وەبەرهێنانی داهاتی نەوتی ناوخۆیی
  - راكێشانی وەبەرهێنانی بیانی و ناوخۆیی

3. پشتگیری جەماوەری و بەشداری كۆمەڵگە
   - هەڵمەتی هۆشیاری بۆ هاوڵاتیان لەسەر گرنگی پڕۆژەكە
   - بەشداریپێكردنی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی
   - هاندانی گەڕانەوەی خۆبەخشانەی ئاوارەكان

 ئەنجامە چاوەڕوانكراوەكان
1. لە ئاستی كارگێڕی و سیاسی
   - سەربەخۆیی كارگێڕی زیاتر بۆ ناوچەكە
   - نوێنەرایەتی باشتر بۆ پێكهاتەكانی ناوچەكە
 - بەشداریكردنی بەرفراوانتر لە بڕیاردانی نیشتمانی
2. لە ئاستی ئابووری
 - گەشەپێدانی ئابووری گشتگیر و بەردەوام
   - كەمكردنەوەی رێژەی بێكاری
   - زیادكردنی وەبەرهێنانی ناوخۆیی و بیانی

3. لە ئاستی كۆمەڵایەتی و كەلتوری
   - بەهێزكردنی پێكەوەژیانی ئاشتیانە لە نێوان پێكهاتەكان
   - پاراستنی ناسنامەی كەلتوری فرەچەشن
   - باشتركردنی ئاستی خزمەتگوزارییە پەروەردەیی و تەندروستییەكان

 كۆتایی
بەرزكردنەوەی خانەقی بۆ پارێزگا تەنها گۆڕانكارییەكی كارگێڕی نییە، بەڵكو پڕۆژەیەكی گەشەپێدانی تەواوە كە ئامانجی سوود وەرگرتنە لەو تایبەتمەندییە فرەچەشنانەی كە ناوچەكە هەیەتی. 
ئەم پڕۆژەیە دەرفەتێكە بۆ خانەقی و ناوچەكانی دەورووبەری بۆ ئەوەی بچنە قۆناغێكی نوێی گەشەكردن، و دەبێتە نموونەیەك بۆ چۆنیەتی گۆڕینی شارێكی مێژوویی بۆ ناوەندێكی نوێی گەشەپێدان و پێشكەوتن لە ناوچەكەدا. 

وتارەکانی نوسەر