پرۆسەی پەروەردە، پرۆسەیەكی فرەڕەهەندە و لە یەكەم ئۆرگانەوە كە خێزانە دەست پێدەكات، بە نێوەندەكانی خوێندندا رەت دەبێت و تا بە كۆتا دەگات، كە قۆناغێكە مرۆڤ هەست دەكات لەڕووی هزریی و جەستەیی و دەروونییەوە پێگەیشتووە، كە لە زانستی سایكۆلۆژی و كۆمەڵناسیدا، ئەو قۆناغە مەودای نێوان بیستەكانی سەرەتای ژیانی مرۆڤ دەگرێتەوە. بۆیە بە تەنها هیچ كام لەو ئۆرگانانەی كۆمەڵگە، ناتوانن مرۆڤێكی هوشیار، بەرپرسیار، تێگەیشتوو كە هەڵگری بەها و ئاكاری مرۆییانە بێت پێبگەیەنن و دروست بكەن، ئەگەر تەواوكەری یەكتریی نەبن و لە پەیوەندییەكی ئۆرگانیكیدا نەبن. لێرەدا دەبێ ئێمە پەروەردە، لە پەروەردە و فێركردن جیا بكەینەوە، بەو مانایەی پەروەردە پرۆسەیەكە لەڕووی جەوهەرییەوە لە پێشەوەی فێربوونەوە دێت و دەبێ منداڵ لە سەرەتادا پەروەردە بكرێت، دواتر ساز و ئامادە بكرێت بۆ فێربوون. قۆناغەكانی فێربوون لەڕووی كرداریی و زەمینەی واقیعییەوە لە نێوەندەكانی خوێندن دەست پێدەكات، بەمەش ئێمە لە بەردەم دوو چەمك داین كە ئەوانیش (پەروەردە) و (پەروەردە و فێركردن)ن. لەوەی یەكەمیاندا، خێزان رۆڵی سەرەكی و بنەڕەتی لە پەروەردەكردنی منداڵ و گۆشكردنی بە پرەنسیپ و بەها باڵاكانی ژیان دەبینێت و قورسایی لێرەدا لە ئەستۆی خێزان دایە، چونكە مەرج نییە ئەو منداڵە دەرفەتی چوونە خوێندنگەی بۆ بڕەخسێنرێت وەك ئەوەی لە رابردوودا، رەنگە ئێستاش لە ژیانی قەرەج و رەوەند و كۆچەرییەكاندا ببیندرێ، كە بە هۆی ژیانكردن لە زەمینە و شوێنی جیاوازەوە، نەیانتوانیوە منداڵەكانیان ببەنە بەر خوێندن و فێری نووسین و خوێندەواریان بكەن، بەڵام لێرەدا، لە نائامادەیی فێربوونیش وەك كردارێكی هزریی و زانستی، ئەوا دەبێت پەروەردەكردن هەبێت و خێزان بە رۆڵی كۆمەڵایەتی و پەروەردەیانەی خۆی لە ئاست ژیانی ئەو منداڵانە هەستێت، بەڵام كاتێ هەردوو چەمكی پەروەردە و پەروەردە و فێركردن ئاوێتەی یەك دەبن، ئەوا پەروەردەكردن مەودایەكی دیكەی جیاواز وەردەگرێت، كە رێساكانی پەیوەستن بەو بنەما و ستاندارانەی وەك میتۆد لە هەموو پەروەردەیەكی هاوچەرخدا دەبێ بوونیان هەبێت، لێرەوەش هەم ئەركی پەروەردەكردن لە نێوەندەكانی خوێندن بەراورد بە خێزان ئاڵۆزتر و بەرپرسیارانەتر دەبێت، هەمیش كەسێتی منداڵ كە دوا رۆژی ژیانی لە سەر بونیاد دەنرێت، دەبێ بە جۆرێك ئامادە و پەروەردە و پێ بگەیەندرێت، كە لە داهاتوودا بتوانێت وەك مرۆڤێكی نۆڕماڵ، تەندروست و كراوە رەفتار بكات. ئەگەر پەروەردە لە رووبەرە كۆمەڵایەتییەكەیدا، پانتایەكی گشتی قسە لێكراو بێت و تەنێ پەیوەندیی بە خێزانەوە هەبێت، ئەوا لە نێوەندەكانی خوێندندا، پەروەردە بە پسپۆڕی و زانستی و تایبەتمەندییانە دەكرێت، بۆیە هەڵەیەكی گەورەیە، بنەماكانی پەروەردەكردن لە نێوان ئەو دوو ئۆرگانەدا وەك یەك ببینین، كاتێ منداڵ دێتە نێو پرۆسەی پەروەردە و فێركردن، بە شێوازێكی هاوچەرخانە كە خۆی لە نێوەندەكانی خوێندن دەبینێتەوە، ئەوا پەروەردەكردن بە تەنها نابێتە ئەركی بنەڕەتی، بەڵكو فێربوون لە پێشینەیە و ئەركی خێزانە لە سەرەتادا منداڵ ساز و ئامادە بكات لەڕووی پەروەردەییەوە، ئەوكات بینێرێتە نێوەندەكانی خوێندن، بەمەش هەردوو چەمكی پەروەردە و پەروەردە و فێركردن، یەكتری تەواو دەكەن، نەك تەنها پەروەردەكردن ئەركی خوێندنگە بێت وەك ئەوەی لە كۆمەڵگەی ئێمەدا وێنا دەكرێت، كە بڕوامان وایە دەبێ خوێندنگە ببێتە ماڵ و خێزان و مامۆستاكانیش ببنە دایباب.
