ئا: کامەران ئەحمەد سلێمان
پلانی ئاژانسی بۆشایی ئاسمانی ئەمریکی ناسا بۆ دانانی راکتەرێکی ئەتۆمی لەسەر مانگ بە هێمنی بەرەو پێشەوە دەچێت. وەها راکتەرێک دەبێت بۆ ماوەی دە ساڵ کارەبا بۆ بنکەیەکی مانگی داهاتوو دابین بکات.
ناسا لە ساڵی 2022 سێ گرێبەستی بەخشییە کۆمپانیاکانی لۆکهید مارتن، ئێم دی وێستینگهاوس و IX بۆ پەرەپێدانی راکتەرێکی ئەتۆمی کە دەتوانێت لەسەر مانگ بەکاربهێنرێت، هەریەکەیان پێنج ملیۆن دۆلاریان وەرگرت بۆ پەرەپێدانی دیزاینی سەرەتایی راکتەرێک، هەروەها دەبوو حیساب بکەن تێچووی راکتەرێک بۆ مانگ لەوجۆرە چەندە و خشتەی پەرەپێدان پێشکەش بکەن.
ناسا لە بەیاننامەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاندووە، قۆناغی یەکەمی پڕۆژەکە ئێستا نزیکە لە تەواوبوون و دەزگای بۆشایی ئاسمان دەیەوێت پێش دەستپێکردنی قۆناغی دووەم هەندێک زانیاری کۆبکاتەوە، لە قۆناغی دووەمدا ئەرکی ئەو سێ کۆمپانیایەیان پێدەسپێردرێت کە دیزاینی کۆتایی دابڕێژن، یەکێک لەو راکتەرانەی لەم قۆناغەدا دیزاین کراوە دواتر لەڕاستیدا دەچێتە سەر مانگ.
کەی و بۆچی؟
ناسا ئامانجی ئەوەیە تا سەرەتای دەیەی داهاتوو هەڵدانی فڕۆکەکە تەواو بکات. ئەم راکتەرە لە سەرەتادا بۆ ماوەی ساڵێک لەسەر مانگ تاقیدەکرێتەوە، ئەگەر ئەوە بە باشی بەڕێوەبچێت، ئەوا بۆ ماوەی نۆ ساڵی دیکە کاردەکات، راکتەرەکە بۆ کارپێکردنی بنکەیەکی مانگی جێگیر بەکاردەهێنرێت، هەروەها ناسا دەیەوێت ئەمە لە ساڵانی 2030 دا بنیاتبنێت، هەروەها لە درێژخایەندا دەزگای بۆشایی ئاسمان دەیەوێت راکتەرە ئەتۆمییەکان و مرۆڤەکان لەسەر مەریخ دابنێت.
ژمارەیەکی سنووردار لە بژاردە هەیە بۆ بەهێزکردنی بنکەیەکی مانگ یان مەریخ، لەڕاستیدا هەڵبژاردنەکان لە نێوان وزەی خۆر و ئەتۆمیدا سنووردارە، بەڵام بەهێزکردنی بنکەیەک تەنها بە پانێلی خۆر کارناکات، بەو پێیەی مانگ هەر 29 رۆژ جارێک لەسەر میحوەرەکەی خۆی دەسوڕێتەوە، ئەمەش بەو مانایەیە شەوێک دوو هەفتە دەخایەنێت، واتە پانێلەکانی وزەی خۆر تەنها نیوەی کاتەکە دەتوانن کاربکەن.
چەند ژمارەیەکی تر
تا ئێستا هیچ شتێک لەبارەی دیزاینە سەرەتاییەکانی سێ کۆمپانیاکە نەزانراوە، بەپێی ئاژانسی ناسا ئەمانە زۆر جیاوازن. تەنها بارودۆخی خودی دەزگای بۆشایی ئاسمان دەزانرێت: راکتەری مانگ دەبێت کەمتر لە شەش تەن بێت و بتوانێت هێزی 40 کیلۆوات کارەبا بەرهەمبهێنێت، ئەوەش بەسە بۆ نزیکەی 33 ماڵی ئەمریکی.
سەرچاوە ماڵپەری: bright
