سامان عوسمان
سەما رۆڵێکی گرنگی هەیە لە هونەری سینەمادا و پەیوەندییەکی نزیکی بە فۆرمەکانی تری هونەری وەک مۆسیقا و شانۆ و هونەرە بینراوەکانەوە هەیە. لە سینەمادا زۆرجار سەما بۆ گەیاندنی هەستەکان و گێڕانەوەی چیرۆک و بەرزکردنەوەی جوانیناسیی گشتی فیلمێک بەکاردەهێنرێت. کۆریۆگرافی و زنجیرەی جووڵە قووڵی و سەرنجی بینراو بۆ دیمەنەکانی فیلم زیاد دەکات، ئەزموونێکی هەستیاری بەهێز بۆ بینەر دروست دەکات. سەرەڕای ئەوەش، سەما بنەمای ژانرە جیاوازەکانی هونەریە نمایشییەکانی وەک بالێ، سەمای هاوچەرخ و سەمای کولتووری نەریتی پێکدەهێنێت، کاریگەری لەسەر دروست دەکات و ئیلهامیان لێ وەردەگرێت. بە گشتی سەما وەک میدیایەکی دینامیکی و دەربڕین کاردەکات کە لەگەڵ فۆرمەکانی هونەری جۆراوجۆردا یەکتر دەبڕێت بۆ دەوڵەمەندکردنی چیرۆکگێڕان و وروژاندنی هەستی بەهێز لە هەردوو سینەما و هونەرە پەیوەندیدارەکانی تردا.
سەما لە چوارچێوەی سینەمادا وەک ئامرازێکی بەهێزی چیرۆکگێڕان کاردەکات، توانای گەیاندنی هەست و گێڕانەوەی هەیە بە شێوەیەکی بینراوی سەرنجڕاکێش. کۆریۆگرافی و جوڵە لە زنجیرە سەماکاندا دەتوانێت هەستێکی ڕیتم و وزە و جوانیی دروست بکات کە ئەزموونی سینەمایی گشتی بەرز بکاتەوە. سینەماکاران لە ڕێگەی سەماوە دەتوانن بابەتەکان و پەیوەندی کارەکتەرەکان و مەزاجەکان بگەیەنن بەبێ ئەوەی تەنها پشت بە دیالۆگ یان تەکنیکەکانی گێڕانەوەی نەریتی ببەستن.
جگە لەوەش هونەری سەما لە نزیکەوە تێکەڵ بە فۆرمەکانی تری فرە پسپۆڕیی کە فۆرمەکانی هونەری جۆراوجۆر بە شێوەیەکی بێ کێشە تێکەڵ دەکەن.
هەروەها هونەرە بینراوەکان رۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن لە سەمادا، چونکە جلوبەرگ و دیزاینی سێت و رووناکی هەموویان بەشدارن لە جوانکاری و کەشوهەوای گشتی نمایشێکی سەمادا. توخمە بینراوەکانی سەما دەتوانن زیاتر چیرۆکگێڕان و کاریگەریی سۆزداری کۆریۆگرافی بەرز بکەنەوە، ئەزموونێکی دەوڵەمەندی هەستیاری بۆ بینەر دروست بکەن.
لە بنەڕەتدا سەما فۆرمێکی هونەری فرەلایەنەیە کە لەگەڵ سینەما و کۆمەڵێک بنەمای هونەری دیکەدا یەکتر دەبڕێت و ئەگەرە داهێنەرەکانی هەر میدیایەک دەوڵەمەندتر و فراوانتر دەکات. پەیوەندی نێوان سەما و ئەم هونەرە پەیوەندیدارانە هاوژیانییە، هەریەکەیان کاریگەری و ئیلهامبەخشن بۆ ئەوی دیکە بۆ دروستکردنی بەرهەمی سەرنجڕاکێش و مانادار کە لە ئاستێکی قووڵدا دەنگدانەوەی لەگەڵ بینەراندا هەبێت.
