رەقیب مەحمود، بەحسا گەریانێن خوە یێن جیهانا رەقەمی دكەت

12:05 - 2024-09-09
دووتوێ
168 جار خوێندراوەتەوە
#پشکدارەکێ کۆنفرانسەکا نێڤدەولەتی ب هەڤالبەندیا رەقیب مەحمود

 

رەقیب مەحمود چالاكڤانێ جڤاكێ مەدەنی و شارەزایێ ئەنترنێتێ ل دھوكێ دھێتە ناسكرنێ، سەرۆكێ رێكخراوا نوتەرە بۆ تەكنۆلۆجیا و ڤەكولینان و بەشداریێ چەندین كونفرانسێن نێڤدەولەتی كرییە، وەك: (IGF و ESOF و WCEU). لدوور گەریانێن خوە و دروست بكارئینانا ئەنتەرنێتێ و پاراستنا تایبەتمەندیێن خوە، دبێژیت: «بلاڤبوونا ئەنتەرنێتێ و ئامیرێن دیجیتالی، یێن بووینە بەشەك ژ ژیانامە یا رۆژانە و ل سەر ھەر ئێكی ژمە پێدڤییە بزانیت دێ چاوان ڤان ئامیران دروست بكار ئینیت، چ بۆ مفا وەرگرتنێ بیت یان ژی بۆ پاراستنا تایبەتمەندیێن خوە بیت».
بادینان- رەڤین

*ئینتەرنێت فەزایەكێ مەزنە و ئایا مە شیایە دروست بكەڤینە ناڤ وێ فەزایێ؟
-بەری هەر تشتەکی ئینتەرنێت دەلیڤەیە و نە بەرزەبوون، بەلێ ئەم دبینین گەلەک کەس یێن دناڤدا بەرزەبووین و بۆ دەمەکێ درێژە لسەر ئامیرێن ئەلکترونی کار دکەن و نزانن وان چ دڤێت و گەلەک ژوان نزانن چ دکەن! لەوما یا گرنگ ئەوە، بکارئینانا مە بۆ ئامیرێن تەکنۆلۆجی یا ئارمانجدار بیت. 

*ئێمناھییا سایبرانی یان ئەلەكترۆنی چییە؟
- بەلاڤبوونا ئینتەرنێتێ و ئامیرێن دیجیتالی، چ ل سەر كاری بیت یان دناڤ مالێن مەدا و هەتا دناڤ دەستێن مەدا، یا بوویە پشکەکا نەڤەقەتیایی ژ ژیانا مە یا رۆژانە، بوویە ئێمنکرنا ڤان ئامیران و بدورست بکارئینانا وان ژ پێدڤییانە و ئەم دبێژینە ڤێ چەندێ (ئێمناهییا سایبرانی یان یا ئەلەکترۆنی). ئەم دبینین پترییا وەلاتان و رێکخراوان و حکومەتان، ھەمی تشتێن خوە ئەلەكترونی كرین و ژ کاغەزێ دویرکەتینە، تاکو دانا پارێ کارەبێ یان ئاڤێ و خزمەتگوزاریێن دی ژی كرینە ئەلەكترۆنی و وان گەلەك قوناغ دەربازكرینە و نووكە ئەو یێ د قوناغا ڤەگوھورا دیجیتالیدا دەرباز دبن.

*گرنگیا بەشداریێن تە دڤان كونفرانسێن نێڤدەولەتیدا د چ دایە؟
-وەك من گوت: نوكە جیھان یا بەرەڤ قوناغەكا دی دچیت، دبێژنێ (جیهانا رەقەمی) و ئەڤە ژی زانستەكێ بەرفرەهە و هندەك پێرابوون و كەس یان رێكخراو جێبەجێدكەن و ئەم ل ھەرێما كوردستانێ پێدڤی ڤی زانستێ گرنگین، ژبەركو ھەمی داتایێن مە و تایبەتمەندیێن مە چ ل سەر ئاستێ حكومەتێ و دامودەزگەھان بن یان ل سەر ئاستێ تاكی، دڤێت بھێنە پاراستن و ل سەر مە چ وەك تاك یان حكومەت، ئەم زێدەتر خوە بەرھەڤ بكەین و شینا زیانان ئەم مفای ژێ وەربگرین و دیسان مە شیایە کوردستانێ و تایبەت دهۆکێ ب دانینە سەرنەخشیێ تەکنۆلۆجی یێ هندەک کومپانیان و بوینە ئەندامێن هەمیشەیی یێن هندەک کونفرانسان وەکی (IGF) کوربەندێ برێڤەبرنا ئینتەرنێتێ و دگەل کومپانیا ئوتوماتیک خودانا وردپرێسی میتابا وردۆرێسێ دهۆکێ برێڤەدبەین و لنێزیک دێ شاندەکێ حکومەتا ئەلمانی ئینینە کوردستانێ و چار رۆژان دێ ل دهوکێ بیت.

#بادینان

بابەتە پەیوەندیدارەکان