ئەردۆغان و سودانی باس لە «رێگای گەشەپێدان» دەكەن
لە پەراوێزی 79هەمین خولی كۆمەڵەی گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكاندا، سەرۆك وەزیرانی عیراق و سەرۆک كۆماری توركیا لە نیویۆرك كۆبوونەوە.
لە میانی كۆبوونەوەكەیاندا پەیوەندییە دووقۆڵییەكانی نێوان هەردوو وڵات تاوتوێ كراوە، هەروەها ئەنجامی كۆبوونەوەكانی ئەو لیژنانەی بۆ جێبەجێكردنی یاداشتەكانی لێكتێگەیشتن پێكهێنراون لە كاتی سەردانەكەی ئەردۆغان بۆ بەغدا لە مانگی نیسانی رابردوودا پێداچوونەوەی بۆ كرا.
بەپێی بەیاننامەكان، هەردوولا باسیان لە پێشهاتەكانی دۆخی ناوچەكە كردووە، بەتایبەتی ئەو مەترسییانەی كە مەترسی لەسەر ناوچەكە دروست دەكەن بەهۆی درێژەدان بە قەتڵوعامی غەززە و دەستدرێژییەكانی ئێستای ئیسرائیل بۆسەر لوبنان كە مەترسیی سەرهەڵدانی جەنگێکی هەمەلایەنەی لە ناوچەكەدا لێدەكرێت.
ئەردۆغان: جیهان لە پێنج گەورەترە
رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆك كۆماری توركیا جەختی لەوە كردەوە كە سیستمی جیهانی و بەتایبەت نەتەوە یەكگرتووەكان پێویستی بە دادپەروەریی و نوێنەرایەتیی زیاترە.
بەگوێرەی راگەیەندراوێكی سەرۆكایەتیی كۆماری توركیا، ئەردۆغان، لە «ماڵی توركیا» لە شاری نیویۆرك، لەگەڵ نوێنەرانی دامەزراوە فیكرییەكان لە ئەمریكا كۆبووەتەوە و لە وتارێكیدا ئاماژەی بەوە داوە كە رۆژ بە رۆژ قەیران و سەختیی و دژواری زیاتر بەرۆكی جیهان دەگرێت و تەئكیدیی كردۆتەوە كە ئەمڕۆ جیهان لە بارودۆخی ساڵی 1945 و سەردەمی جەنگی سارد و تاكجەمسەریدا ناژی و هەموو لایەك هاوڕان لەسەر ئەوەی كە نەتەوە یەكگرتووەكان پێویستی بە چاكسازی هەیە، چونكە ئەو بڕیارانەی بە كۆمەڵ لە نەتەوە یەكگرتووەكان دەدرێن، رەنگدانەوەی عەقڵی هاوبەش و ویژدانی هاوبەشە، لەلایەن ئەو پێنج وڵاتەی كە مافی ڤیتۆیان هەیە و ئەندامی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشن جێبەجێكردنیان پەك دەخرێن، لەبەرئەوە توركیا پێیوایە جیهان لە پێنج گەورەترە و نەتەوە یەكگرتووەكانیش پێویستیی بە پێداچوونەوە و چاكسازییە.
هادی بەحرە: كۆبوونەوەی توركیا و سوریا دوورە
هادی بەحرە، سەرۆكی هاوپەیمانیی نیشتمانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا رایگەیاندووە: داواكاری ئەردۆغان، بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵ بەشار ئەسەددا ئەگەرێكی دوورە.
ئەنقەرە كە پاڵپشتی نەیارانی سوریای كردووە بۆ رووخاندنی ئەسەد، ماوەیەكە هەوڵەكانی چڕكردووەتەوە بۆ دانوستانی راستەوخۆ لەگەڵ سوریادا، كە ئامانج لێی پاراستنی ئاسایشی سنوورەكانی و گەڕاندنەوەی زیاتر لە سێ ملیۆن پەنابەری سوریایە بۆ وڵاتەكەیان، كە ئێستا لە توركیادا نیشتەجێن.
لێدوانەكانی بەحرە لەكاتێكدایە كە ئەردۆغان رۆژی شەممە دوایین بانگەوازی خۆی بۆ ئەسەد ناردوو رایگەیاند: توركیا «چاوەڕوانی وەڵام»ی دراوسێی باشووری وڵاتەكەیەتی، كە بەهۆی جەنگی 13ساڵەوە پەیوەندییەكانیان پچڕاوە.
بەحرە وتیشی: لە ساڵی 2016وە، هێزەكانی توركیا لەناوچەكانی باكووری سوریادا جێگیركراون بە مەبەستی چاودێریكردنی هێزێكی كوردی كە ئەنقەرە بە گروپێكی تیرۆریستی دەزانێت.
لەلایەکی دیکەشەوە روسیا و ئێران و عیراق داوایان لە ئەردۆغان و ئەسەد كردووە كۆببنەوە، بەڵام ئەسەد مانگی رابردوو رایگەیاندبوو، كە هەرچەندە كشانەوەی هێزەكانی توركیا لە خاكی سوریا مەرجی پێشوەختەی دانوستان نین، بەڵام دیمەشق دەیەوێت خشتەی كاتی بۆ كشانەوە دیاری بكرێت، ئەنقەرەش دەیەوێت چارەسەری نیگەرانییەكانی بكرێت سەبارەت بە گروپەكانی نزیک لە پەکەکە.
زیاتر لە سێ ملیۆن هاووڵاتیی سوریا روویان كردووەتە توركیا و جارناجارێک دووچاری توندوتیژی دەبنەوە لەو وڵاتەدا، لە هەڵبژاردنەكانی ساڵی رابردووشدا گەڕاندنەوەی پەنابەرانی سوریا بۆ وڵاتەكەیان وەك پرسێكی گرنگ دەركەوت، كە پارتە سەرەكییەكانی توركیا بەڵێنیاندا كە بیانگەڕێننەوە بۆ سوریا.
