کریزا سەرهلدانا بێکاریێ و رەنگڤەدانا وێ یا نەرێنی د جڤاکیدا

11:56 - 2025-01-05
دووتوێ
119 جار خوێندراوەتەوە
کریزا بێکاری و هوکارەک ژبوو بێ ئومیدبوونا گەنجان ل هەمی دەڤەران

نایف مەحمود

خەلک و ب تایبەت چینا گەنجان بڕێکا ڤی کاری دێ دراڤەکی پەیدا کەن ژ بوی دەبارەکرنا ژیانێ و دابینکرنا پێداویستیێن رۆژانە و جێ بەجێکرنا وان پلان و ئارمانجێن هەین، هینگێ دێ رەوش یا نورمال و تەنا بیت و دەلیڤە یا خۆش نابیت کو گازندە و رەخنە ب شێوازەکی بهێنە کرن، کو مەترسییا خو ل سەر تێکدان و شێواندنا رەوشێ و بارودۆخی هەبیت


بێکاری ئەو کریزا مەزنا بەرۆکێ هەرێما کوردستانێ ڤەگرتی، ب تایبەتی دناڤ توێژا گەنجاندا، هەلبەت ڤێ چەندێ کارتێکرنەکا خراب ئێخستیە سەر سەقامگیریا جاددا کوردستانێ ب گشتی، چونکی بێکاری ئێک ژ گرفتێن ترسناکە دناڤ کومەلگەهێدا. گەر رێژا بێکاریێ بەرەڤ مەودایەکێ بەرفرەهــ چوو، ئێدی دێ رەوش ئالوزبیت و گلە و گازندە دێ چنە گوپیتکێ و  حکومەت و دەستهەلات دێ کەڤنە بەر هێرشا رەخنەگرتنێ، کو د بنیاتدا گەر دەرفەتێن کاری نەهاتبنە رەخساندن ژبۆ گەنجان، ل وی دەمی حکومەت بەرپرسە ژ سویج بارکرنێ دڤێ چەندێدا. ئارامی و سەقامگیرییا کومەلایەتی و سیاسی گرێدای هەبوونا دەلیڤێن کارییە و گەنجێن وی وەڵاتی مژویلی کار و کەسابەتا خوەبن، ژبەرکو ئەگەر دەرفەتێن کاری هەبن، خەلک و ب تایبەت چینا گەنجان بڕێکا ڤی کاری دێ دراڤەکی پەیدا کەن ژ بوی دەبارەکرنا ژیانێ و دابینکرنا پێداویستیێن رۆژانە و جێ بەجێکرنا وان پلان و ئارمانجێن هەین، هینگێ دێ رەوش یا نورمال و تەنا بیت و دەلیڤە یا خۆش نابیت کو گازندە و رەخنە ب شێوازەکی بهێنە کرن، کو مەترسییا خو ل سەر تێکدان و شێواندنا رەوشێ و بارۆدوخی هەبیت. 
هەلبەت بێکاری ئەو دەردێ ئەڤرو زوربەیا گەنجێن مە پێ دنالن، رەنگڤەدانا خوە یا نەرێنی هەبویە لسەر گورەپان و ژینگەها کومەلگەهێ مە، میناک ژی دزورن وەکی هەردەما دەلیڤێن خوەنیشاندانان چێبوون ب هەر بەهانەیەکا هەبیت، ل وی دەمی گەنجێ بێ کار بۆ خو ب دەلیڤە دزانیت تێکەلی ڤان خوەنیشاندانا ببیت هندەک ژ وان کولێن د سینگێ خوەدا دەربکەت و گازیا خوە ب دەنگێن بلند بگەهینیت و بێژیت ئەز ژ دەردێ بێکاریێ هاتیمە سەر جاددێ و من کولیژ و پەیمانگەهـ ب داوی ئیناینە و لێ یێ بەتالم و بێ کارم، هەروەسان رەنگڤەدانەکا دی یا خراب و نەرێنی ژ قەیرانا بێکاریێ، د دەمێ سەرهلدنا خوەنیشاندانان ئەوژی ب سەرداگرتنا دام و دەزگایێن حکومی و میری و سوتن و تالاکرنا وان ژ لایێ چینا گەنجێن بێ کارڤە، کو وەک تولڤەکرن بەرامبەر حکومەتێ پەنایێ بۆ ڤان رێکێن نە رەواو شارستانی دبەن، هەتا دگەهیتە راددێ وێ یەکێ کو درویشمێن روخاندن هەلوەشاندنا حکومەت و پەرلەمانی دکەن. هەردیسان کوچکرنا رێژەیەکا زورا گەنجان بۆ وەلاتێن ئەوروپی ئێکە ژ وان ئەگەرێن دی یێن کو رەنگڤەدانا خوە یا نێگەتیڤ هەی، چونکی دەلیڤێن کاری دوەلاتێ مەدا  تارادەیەکی ب زەحمەت کەتینە و دبیت پشتی چەندین هەول و بزاڤان و لێگەڕیان و پسیارکرنا کارەکی توشی بێ هیڤیاتیەکێ بوویە و دبینیت کو دەم و هێزو شیانێن وی بێ کاریێ ب هەروە دچن و دبیتە بارگرانی لسەر مال و خێزانا خو ل وی دەمی هزر دهندەک رێکێن دی دکەت، کو خو ژڤێ قەیرانێ قورتال کەت و وەلاتێ خوە بجهــ بهێلیت و بەرەف رێکەکا تاری ڤە بچیت، کو ئاسویێن وێ دڕون ئاشکەرا نینن، ئایا کادێ ب سلامەتی گەهیت یانژی دێ کەڤیتە بەر پێلێن دەریا و گرتن و زیندان و زڤڕاندێ ڤە جارەکادی؟ بەلێ ژ بەرکو دوەلاتێ خودا یێ بێ ئومێد بوی، لەوا یێ ئامادەیە ڤان قەیدان هەمیان بشکێنیت و بچیت و بەرەف تونێلەکا تاری ڤە.
 ژبو نەهلێلانا کریزا بێ کاریێ پێدڤیە حکومەت دەرەفەتێن کاری دهەمی سێکتەراندا زێدەکەت، سێکتەرێ پیشەسازی، کشتوکالی، پەروەردێ، گەشتوگوزار و ..... هتد، زێدەکرنا ژمارا کارگەهــ و کومپانیان و خۆشکرنا رێکێ و ئاراستەکرنا کومەلگەهێ بۆ بەرەف پێشخستنا دەرفەتێن کاری د کەرتێن تایبەت کو ئەڤە هەمی دێ بنە کار ئاسانی و بارسڤکی ل سەر حکومەتا هەرێمێ و رەنگە هەرزوی و ب وەختەکێ نێزیک کونترولا قەیرانا بێ کاریێ بهێتە کرن، گەنج و خەلکێ هەرێما کوردستانێ هەست ب وێ یەکێ بکەن کو دکارن د وەلاتێ خودا ببنە خودان کارو بشێن وەک پێدڤی ژیانەکا نورمال دەرباز بکەن، ژ دەردێ بێ کاریێ رزگار ببن، گرنگە حکومەت د هەست و ئارەز و مافێن گەنجان بگەهیت تا ژ هەستا نەتەوەیی دلسار نەبن، چونکی گەنج هێزو داینەمویا پێشڤەبرنا پێشەروژا ملەتی نە، داکو هێز و کاریگەریا خو د خزمەتا وەلاتیدا ب مەزێخن و ببنە چەپەرێ پاراستن و بەرگریێ ژ ماف و ئازادیێن وەڵاتی و ئێدی دێ گەنج هەست ب هەبوونا خوە کەت و دێ وێ بەرپرسایەتیێ هەلگریت یاکو دکەڤیتە سەر ملێت وی.

#بادینان

بابەتە پەیوەندیدارەکان