سەدیق سه‌عید رواندزی
چۆن ده‌بێت مامۆستایه‌ك ته‌نها به خولێكی چل سه‌عاتی، ئه‌و هه‌موو ده‌سه‌ڵاته‌ی پێ بدرێت
وه‌ك ئه‌وه‌ی له رێبه‌ری مامۆستایانی راهێنه‌ر و ستراتیژی راهێنانی مامۆستایان هاتووه، مامۆستای راهێنه‌ر ئه‌و كه‌سه‌یه كه خولێكی راهێنانی چل سه‌عاتی بینیوه، ئیدی دوای ته‌واوكردنی ئه‌و خوله، شوناسی مامۆستای راهێنه‌ر وه‌رده‌گرێت و له خوێندنگه‌كاندا، هه‌فته‌ی یه‌ك رۆژ و له‌یه‌ك وانه‌دا، راهێنان له سه‌ر چۆنییه‌تی رێگاكانی وانه وتنه‌وه به مامۆستایان، له رێگه‌ی یانزه میتۆدی په‌روه‌رده‌یی ده‌كات. وه‌ك ئه‌وه‌ی باس ده‌كرێت، ئه‌م پڕۆژه‌یه، پڕۆژه‌یه‌كی (فایه‌ق سه‌عید)ه و له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌وه، له ساڵی خوێندنی رابردوودا بڕیاری لێ درا. پار ساڵ، میتۆده‌كانی فێركاری مامۆستای راهێنه‌ر یانزه میتۆد بوون، ئه‌مساڵ بووه شه‌ش میتۆد، ئه‌مه‌ش گوزارشته له‌وه‌ی كه ئه‌م پڕۆژه‌یه، پڕۆژه‌یه‌كی هاورده‌كراوی شكستخواردووه و نه‌یتوانیوه هیچ گۆڕانكارییه‌ك به ئاراسته‌ی ریفۆڕمی په‌روه‌رده‌یی و پێشكه‌وتنی بواری په‌روه‌رده بگه‌یه‌نێت، به به‌ڵگه‌ی ئه‌وه‌ی میتۆده‌كانی له‌م ساڵی خوێندن كه‌مكرانه‌وه، ئه‌مه وێرای ئه‌وه‌ی كه له‌و رۆژانه‌ی رابردوودا، به ره‌سمیش هه‌ڵسه‌نگاندنی مامۆستایان، كه له‌لایه‌ن مامۆستای راهێنه‌ره‌وه ئه‌نجام ده‌درا، ڕاگیراو هه‌ڵپه‌سێردرا. ئه‌م دوو گۆڕانكارییه، له چوارچێوه‌ی به‌رنامه‌ی كاری مامۆستایانی راهێنه‌ر، گوزارشته له‌وه‌ی كه پڕۆژه‌كه نه‌یتوانیوه سه‌ركه‌وتووبێت، یان (ئیزافه‌یه‌ك _خستنه سه‌رێك ) بخاته سه‌ر پرۆسه‌ی په‌روه‌رده و فێركردن له هه‌رێمی كوردستاندا. ئه‌وه‌ی زیاتریش جێگه‌ی سه‌رنج و مایه‌ی ره‌خنه‌گرتنه بۆ من وه‌ك مامۆستایه‌ك له‌و پڕۆژه‌یه ئه‌وه‌یه، كه به داخه‌وه ده‌سه‌ڵات دراوه‌ته مامۆستای راهێنه‌ر له كاتی ئاماده نه‌بوونی مامۆستایان له سیمیناره‌كانی و هه‌روه‌ها ئه‌گه‌ر نمره‌ی كه‌می له سێ هه‌ڵسه‌نگاندن هێنا، سیفه‌تی مامۆستایه‌تی له مامۆستایان بسێنێته‌وه، وه‌ك ئه‌وه‌ی مامۆستایان، به خێر و سه‌ده‌قه‌ی مامۆستای راهێنه‌ر كرابنه مامۆستا! به راستی نه‌نگییه بۆ وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده، رێكارێكی كارگێڕیی له‌و شێوه‌یه و ئه‌و ده‌سه‌ڵاته كه مافی ئه‌و نییه به مامۆستایه‌كی راهێنه‌ر ده‌دات، كه ره‌نگه هه‌فت ساڵ بێت دامه‌زرابێت! چۆن ده‌بێ مامۆستایه‌كی راهێنه‌ر سیفه‌تی مامۆستایه‌تی له مامۆستایه‌ك بسێنێته‌وه كه چڵ ساڵه مامۆستایه؟ من له ماوه‌ی ساڵانی پیشه‌ی مامۆستایه‌تیم كه كۆی گشتی بیست و هه‌شت ساڵه و دوانزه ساڵ تیایدا به‌ڕێوه‌به‌ر بوومه و شه‌ش وه‌زیر و كابینه‌ی حكومه‌تم به‌ڕێكردووه، تا ئێستا گوێبیستی ئه‌وه نه‌بوومه یه‌ك وه‌زیر ئه‌و هه‌ڕه‌شه‌یه له مامۆستایان بكات و ده‌سه‌ڵاتێكی یاسایی و كارگێڕیی له‌و شێوه‌یه‌ی به سه‌رپه‌رشتیارێك، یان به‌ڕێوه‌به‌رێكی گشتی و نێوه‌ندێكی په‌روه‌رده‌یی دابێت. فه‌رمانبه‌ریبوون، سیفه‌تێكی یاسایی، كارگێڕیی و پیشه‌ییه و بۆ هیچ كه‌سێك نییه بیستێنێته‌وه، به‌ڵكو رێوشوێنی كارگێڕیی خۆی هه‌یه. ته‌نانه‌ت ئه‌و مامۆستایانه‌ی به هۆكاری تاوانێكیشه‌وه زیندانی ده‌كرێن، ماوه‌ی زیندانیه‌تییان به نه‌هاتوو بۆ هه‌ژمار ناكرێت، بگره نیوه‌ی مووچه‌شیان پێ ده‌درێت، كه‌چی جێگه‌ی داخه، وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده ئێستا ئه‌و ده‌سه‌ڵاته به مامۆستایه‌كی راهێنه‌ر بدات، كه ره‌نگه ده‌یانیان له هه‌موو ژیانییان یه‌ك وتاری په‌روه‌رده‌یان نه‌خوێندبێته‌وه، یه‌ك سه‌رنج و ره‌خنه‌ی په‌روه‌رده‌ییان له پڕۆگرام و بابه‌تێكی ره‌خنه‌یی نه‌گرتبێت. چۆن ده‌بێت مامۆستایه‌ك ته‌نها به خولێكی چل سه‌عاتی، ئه‌و هه‌موو ده‌سه‌ڵاته‌ی پێ بدرێت! من له خاوه‌نی ئه‌و پڕۆژه‌یه ده‌پرسم، كه ساڵانێكه له نێو كایه‌ی په‌روه‌رده‌ی هاوچه‌رخدایه، ئایا ئه‌مه له هیچ وڵاتێكی دنیا هه‌یه، مامۆستایه‌ك له په‌راوێزی سێ هه‌ڵسه‌نگاندنی ساڵانه‌وه سیفه‌تی مامۆستا له مامۆستایه‌ك بستێنێته‌وه كه به‌رهه‌می بیست ساڵ خوێندن، شه‌ونخونی، نه‌بوونی و هه‌ژاری و ده‌یان ده‌رده‌سه‌ری تره؟ ئایا هه‌ر پڕۆژه‌یكی په‌روه‌رده‌یی، له خۆرئاوا تاقیكرابێته‌وه، مه‌رجه سه‌ركه‌وتن له كۆمه‌ڵگه‌ی ئێمه بهێنێت، كه كولتوور، په‌روه‌رده، خوێندن و واقیعی كۆمه‌ڵایه‌تی و ژیانی، سه‌دوو هه‌شتا پله جیاوازه له خۆر ئاوا؟.
