فرمێسكەكەی سەلامی كوێخا عەزیز

راپۆرت - تایبەت 


داستانەكانی راپەڕینی خانەقی، بۆ  پێشمەرگە و تێكۆشەری رۆژانی سەخت سەلامی كوێخا عەزیز ئازاربەخشن، بەجۆرێك هەر دێتە ناو شارەكەوە، تەواوی رووداوەكانی رۆژی 11/3/1991ی  دێتەوە پێش چاو، وەك خۆی دەڵێت: «هەموو ئەو 15 شەهیدەی كە لەهێزەكەی ئێمە شەهیدبوون كە دووانیان برای خۆم بوون، برای پشتم بوون».
 چیرۆكی فرمێسكەكانی ئەم پێشمەرگەیە، چەندین ساڵە یەخەی بەرنادات، بەتایبەتی كە هەر ناوی ئەو شەهیدانە یان بۆنی خانەقی دەكات، ئیتر ئۆقرەیی و ئارامی لەناو چاوەكانیدا نامێنێت.
سەلامی كوێخا عەزیز لەو بارەیەوە دەڵێت: «سروشتی مرۆڤ وایە هەرگیز حەزناكات باوەڕ بەو كارەساتانە بكات كە زۆر بە ئازار و تاقەتپڕوكێنە بۆی، بەتایبەتی ئێمە تەرمی شەهیدەكانمان دەست نەكەوتبوو، لەبەرئەوە بەهەر ئەگەرێكی زۆر لاوازیش بێت، مرۆڤ هەندێك جار دەیكات بەهیوایەك كە سەد لەسەد مانای دڵنیایی بدات بۆی، بەو هۆیەوە بە هەر دەنگۆیەك دڵمان دادەخورپا و بەدوایدا دەچووین».
باسی شەهیدبوونی هاوڕێكانی دەكات لە گەڕەكی (حەی رەمەزان) و ئاماژە بەوە دەدات: «لەگەڕەكی حەی رەمەزان كەوتینە كەمینەوە، بەو هۆیەشەوە چەندین پێشمەرگەی قارەمان و نیشتمانپەروەرمان شەهیدبوون، زۆربەی شەهیدەكان خانەوادەی من و كاك شاهۆ بوون. ئەو رووداوە بووە گۆڕستانێك لە شەهید بۆ خێزانەكانمان.
شەهیدەكان: سەید نووری دووزخورماتوو، كادر و پیشمەگە و عەدەد جیهازیكی زۆر بە سەلیقە، پیاوێكی خوێندەواری ژیری كەمدوو، بەڵام هۆشیار و ئاكار جوان، شەهید سەلام و شەهید فەلاحی برام، شەهید كامیلی حاجی ساڵح بیركی خوشكەزام، شەهید هادی میمكە تەلە، شەهید عەتای میمكە تەلە، شەهید فریای حەمەی فەرەج خاڵۆزام بوو، شەهید والی میمكە ئاسكە، شەهید عەباس خانەقینی، شەهید عەلی حاجی حەمە ساڵح، 
شەهید حسێن فەرەج، شەهید عەبدوڵڵا ساڵح، شەهید رەشید عەزیز، شەهید نوری حسێن، شەهید حەمە فەتاح، شەهید عەبدوڵڵا قادر، شەهید مستەفا حارس، شەهید ساڵح سلێمان، شەهید نەوزاد محەمەد». 
سەلامی كوێخا عەزیز باسی ئەو دۆخە دەروونییە دەكات كە باڵی بەسەریاندا كێشابوو، بەم شێوەیە دەیگێڕێتەوە: «بەو دۆخە ناڕەحەتەوە گەڕاینەوە بۆ كەلار و رۆشتینە ماڵی خەزورم، دایك و خوشك و كەسوكاری خۆم و كەسوكاری شەهید شاهۆ و هەموو شەهیدەكان و خەڵكێكی زۆری تر هاتن بۆ كەلار، دۆخێكی زۆر سەخت بوو، نەماندەویست باوەڕ بە خۆمان بێنین ئەو هەموو شەهیدەمان بەو شێوەیە داوە، زۆر دڵگران و تۆراوبووم لە ژیان، خۆم بە بەرپرس دەزانی لە بەرامبەر ئەو بارودۆخەدا، دەمبینی دڵی دایك و خوشك و كەسوكاری خۆم و میمكە تەلەی دایكی شەهید شاهۆ و خوشكەكانی و هەموو شەهیدەكان چۆن دەسووتێ، تەمێكی تاریك لەسەر دڵم نیشتبوو و هیوایەكم تێدا بەدی نەدەكرد، ناچار دەبوو بارودۆخەكە قبووڵبكەین كە رووی داوە، بەتایبەتی بۆ من كە ئەركی بەرپرسیارێتیم لەشەر شان بوو». 
سەختە مرۆڤ بەو ئازارەوە بۆ ماوەیەكی زۆر بتوانێت بەردەوام بێت لە گڕ و گەرمی و تینی خۆڕاگریی و جۆشدانەوەی هیوای رزگاری و نیشتمانی خۆی، بەڵام سەلامی كوێخا عەزیز و شەهید شاهۆ و هاوڕێكانیان نەوەستان و لە تۆڵەی كەسەكانیاندا خانەقییان بۆ دوژمن كردە دۆزەخ. «لەو بارودۆخەدا لەگەڵ شاهۆ هاودەرد و هاوخەمبووین، چارەنووسی ژیانمان لەگەڵ شاهۆ وابوو قەدەرەكانمان لەیەك بچن، لە هەمانكاتدا، دەبوو خەریك بم بە ئەركی بەرپرسیارێتی خۆمانەوە، خۆمان رێكخستەوە و بە بەرنامەیەكی باشتر و لەگەڵ مەحمودی مامە عەزە و شەهید شاهۆ و سدیقی سۆفی مەجید، سدیقی عەلی تۆفیق، لالۆ سەعید و ساڵحی مەحموی مارف و هەموو ئەو برادەرانەی كە لەگەڵماندا بوون، رۆیشتینەوە بۆ هەمان شوێن، شارەزا و چاوساغمان لەگەڵ خۆماندا برد، هێرشمان كردەوە بۆ سەر هەمان شوێن، چەند مۆڵگەیەكمان گرت، كۆمەڵێك سەربازمان كوشت، لەبەرئەوەی ئەو شوێنەی ئێمەی تێدا كەوتینە كەمینەوە كرابووە سەربازگەی گاردی كۆماری، بۆمان نەگیرا، بۆیە گەڕاینەوە كەلار، شەوی سێیەم دەلیلی باشمان لەگەڵدا بوو، لای خوارەوە رۆشتینە ناو شاری خانەقی، هێزەكانی ئەمن و ئیستخبارات و مونەزەمە پێكەوە هەڵمەتێكی رەشبگیرییان دەستپێكردبوو، كۆمەڵێك گەنجی زۆر لە هەڵمەتەكەدا گیرابوون، بە دڵسۆزیی دەلیلەكانمان گەشتینەوە سەر ئیستخبارات و مونەزەمە و ئەمن، لێمان دان و مدیری ئەمن و مونەزەمە و حاكم و قایمقام و پۆلیس و كۆمەڵێك لە پیاوانی دەسەڵاتدارانمان كوشت، گەنجەكانیشمان رزگاركرد».
هێشتا ئەو برینە قووڵەی لەسەر دڵیدایە، سەلامی كوێخا عەزیز هەر كە رۆژێك بە سوتفەش ناوی خانەقی، یان رێگەی بكەوێتە ئەو شارە، چاوەكانی پڕدەبێت لە فرمێسك و خەم تارمایی دەداتە سەر دڵی و ئازارەكان یەكلەدوای یەك بۆی دووبارە دەبنەوە.