ئەوەی ئەمڕۆ لە عیراقدا روودەدات، ململانێ و کێبڕکێیەکی سیاسی نییە، ئەم ململانێیە بە شێوەیەکی ئاسایی و بەردەوام لە وڵاتانی دیموکراسیدا روودەدات، بەپێی کۆمەڵێک رێسا و بناغە، کە لەسەر بنەمای فۆرم و بناغەی دیموکراسی دامەزراون لەم یارییەدا دەستوور و ئازادییە گشتییەکان، دامەزراوەی پەرلەمان و میکانیزم و دامەزراوەکانی حوکمڕانی؛ رۆڵی گرنگ دەگێڕن به‌ڵام ئه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ له عیراقدا ده‌گوزه‌رێت هه‌وڵێكه بۆ له‌ناوبردنی هه‌موو ئەوانەی باسمانكرد و پشتگوێخستن و لەناوبردنی هەموو ئەوەی بنیاتنراوە، وه‌ك قەوارەیەكی دیموكراسی.
ئەوەی روودەدات بەشێوەیەكی یەكلاكەرەوە، لە رێگای میكانزمی زاتی و بەمەبەست لەلایەن هەندێك لایەنەوە، یاخود بەهۆی میكانزمی بابەتی لەلایەن هەندێك پێكهاتەی سیاسی دیكەوە، بەڵام لە كۆتاییدا هەمان ئەنجام دەستدەكەوێت. بەلایەنی کەمەوە سێ ئاماژە و ئامراز و جووڵە هەن کە رۆژ لە دوای رۆژ کەڵەکە دەبن:
یەكەمیان جەمسەرگیرییەکی بەرفراوان لە نێوان هێزە سیاسییەکانی عیراقدا دروست دەبێت، کە درزێک دروست دەکات کە رەنگە پرد و دووبارە بنیاتنانەوەی پەیوەندی دۆستانە و ئاشتیانە لە نێوان هێزە سیاسییەکان و بەتایبەت سەرکردەی لایەنە سیاسییە سەرەکییەکان مەحاڵ بێت.
بۆ یەکەمجار لە ژیانی سیاسی مۆدێرنی عیراقدا، ئەم ئاستە لە بایکۆت و رووبەڕووبوونەوەی زارەکی و شەخسی لە نێوان سەرکردە سیاسییەکانی عیراقدا دروستبێت، ئەو رووبەڕووبوونەوانە کەشێکی "تۆقاندنی مەدەنی"ی دروستکرد کە دواتر عیراقی بەرەو جۆرێك لە دیكتاتۆری برد.
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی روون بۆ بێتوانایی هێز و كه‌سایه‌تییه سیاسییه‌كان له رێكه‌وتن له‌گه‌ڵ یه‌كتر، له ئاسته جیاوازه‌كاندا هه‌یه. ئەم هێزە عیراقییانە بەزەحمەت میکانیزمێک دەدۆزنەوە بۆ رێکەوتن لەسەر کەسایەتییە سیاسییەکان یان هی دیکە، بۆ پۆستی سیاسی یان ئیداریی.
کاتێک ئەوە روودەدات، پرسیارەکە رەوا دەبێت سەبارەت بە ئەگەری رێکەوتن و سازان لەسەر ستراتیجی داهاتووی عیراق، بەتایبەتی کە ژمارەیەكی زۆر لە مەلەفی قورس بەڕێوەیە و پێویستی بەچارەسەرە، هەر لەدۆسێی ململانێی هەرێمییەوە بگرە تا دەگاتە دۆسێی گەندەڵییەكان كە لە هەموو لایەکەوە دەیخنکێنێت، تاوەكو رووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و قەیرانی ژینگەیی خنکێنەر.
ئاستی سێیەمی قەیرانی ئێستای عیراق، جێگرتنەوەی گۆڕینی دامەزراوە و میكانزمی دیموكراتی و سەردەمیانە بە میكانزمی ناشەرعی وەك ئامرازی فشار. زۆرێک لە هێزە سیاسییەکانی عیراق پێیانوایە شەقام رێگایەكی كاریگەرە بۆ سەپاندنی ئەمری واقیع و خواستی سیاسی، هەر ئەو هێزانەن كە سڵیان نەكردۆتەوە لەپەیوەندی ئیقلیمی و هەڕەشەکردن و توندوتیژی و تەنانەت خیانەتكردن.
ئەم واقیعە نوێیە رەنگە هانمان بدات یان ئەم پرسیارەمان بهێنێتە پێش؟ دواتر چی!، کوا دیموکراسی و ئەو بناغە بابەتییانەی کە عیراقی مۆدێرن لە رێگەیەوە دروست دەبێت؟ ئایا هەموو ئەم بارودۆخانە دەبێتە هۆی ئەو گۆڕانکاریانەی كە لەئەزموونی وڵاتان هەبووە، کە تێكەڵەیەك لە قەیرانی ئەهلی و جەماوەری و نەتەوەیی دروستكردووە کە چەندین وڵاتی وێران کرد و داهاتووی کۆمەڵگاکانیانی بەرەو لەناوچوون برد؟
لەم چوارچێوەیەدا ئەوەی کە روودەدات، رەنگە هەقی ئەوەمان هەبێت بپرسین كە لەو نێوانەدا رۆڵ و كاریگەری هەرێمی كوردستان لە عیراقدا چییە؟
سەرەتا داوا لە هێزە سیاسییە كوردییەكان بكرێت، بەتایبەتی لە روانگەی تواناو وزەی هەرێمی كوردستانەوە بۆ ئەوەی ببنە بەشێك لەو جەمسەرگیری و ململانێ كراوەیەی كە لەناوخۆی عیراقدا هەیە و تا چەند ئەمە كاریگەری لەسەر پێگەی فیدراڵی هەرێم لە دەسەڵاتی ناوەندی لە عیراق هەیە، ئەگەری رەواندنەوەی مەترسی ئەو جۆرە قەیرانە سیاسیانە لەسەر دەستکەوتی خەڵکی کوردستان، ئینجا سیاسی بێت یاخود ئابووری!!.
بەهۆی دۆخە دەستوورییەكەی و پێگەی جیۆپۆلەتیکی خۆیەوە هەرێمی کوردستان ناتوانێت لەسەر رێڕەوێکی درێژخایەنی ململانێی سیاسیی و ھەمیشەیی و جەمسەرگیری بێت، بەتایبەتی ھێزە سیاسییەکانی کوردستان کە نوێنەرایەتی زۆرینەی جەماوەری كوردستان دەكەن.
بەم مانایە پێویستە کوردستان، مۆدێلێک یان نموونەیەك بێت بۆ عیراق بۆ تەوافوقی سیاسی و پایەیەكی بەهێز بێت بۆ یاری دیموكراسی. بە جۆرێک کە یەکڕیزیی و یەكدەنگی سیاسی ناوخۆ لە کوردستان فاکتەری سەرەکی بێت تاوەكو هەرێم بتوانێت رۆڵێکی ئەرێنی لە نێوان هێزە سیاسیەکانی عیراقدا بگێڕێت، لە ئاستە جیاوازەکانی جیاوازی و ململانێ ناوخۆییەکانیاندا.
