پێداگریی یەكێتی‌ لەسەر هەمواركردنەوەی‌ یاسای‌ هەڵبژاردن

07:53 - 2022-04-14
پ.د. وەلی‌ مەحمود حەمەد
356 خوێندراوەتەوە

بەشی‌ زۆری‌ خەڵكی‌ كوردستان و نەوەی‌ ئەمڕۆش، ئەگەر مێژوو بخوێننەوە دەزانین كە یەكێتی‌ لە دروست بوونییەوە تا ئەمڕۆ رووبارێك خوێنی‌ بەخشیوە، سەرەڕای‌ ئەوەش بە هەزاران كەس بەهۆی یەكێتیی‌ بوونیان رەنجیان کێشاوە و تەمەنی‌ خۆیان بەو رێبازە  بەخشیوە. 
لە هەمان كاتدا بە هەزاران گوند لەم كوردستانە تێكدران و سووتێندران و خەڵکەکەی راگوازران، چونكە یەكێتی‌ لە روبەڕوبوونەوەدا بووە لەگەڵ رژێمی بەعس.
دەبێت دان بەوەدا بنێین کە لەدوای‌ راپەڕین لە كایەی‌ حكومڕانی‌ و هەڵسەنگاندنی‌ دۆخەكە و دیموكراسی‌ و هەڵبژاردن زیانی‌ گەورەمان كردوە. 
سەرەتا یەكێتی‌ لە بیری‌ چووبوو کە ناتوانێت هەڵبژاردن بباتەوە، چونکە لەژێر بارودۆخێکی وەها کە دەوڵەتانی‌ دراوسێ و رژێمی‌ بەعسی‌ ئەوساش نەیاندەویست یەكێتی‌ باڵا دەستی‌ حكومڕانی‌ بێت لە كوردستان، خەڵكی‌ كوردستانیش ئەوەی‌ لەناو شارەكان و لەگەڵ رژێم ژیا بوو دیدێكی‌ تریان هەبوو، ترسیان لە تۆڵەی‌ یەكێتی‌ هەبوو ئەگەر دەسەڵاتداری‌ یەكەم بێت. 
ئەنجامی هەڵبژاردنێکی وەها تووشی‌ ئەوەی‌ كردین كە رازی‌ بین بەحوكمی‌ فیفتی‌ بە فیفتی‌. 
دوای‌ دروستبوونی‌ دوو ئیدارەیی‌ و دواتر رووخانی‌ رژێمی‌ بەعس لە 2003، چونكە یەكێتی‌ ئەوكات لە سنووری‌ سلێمانی‌ و گەرمیان و هەڵەبجە و راپەڕین و كۆیە حكومڕانییەكی‌ باشتری‌ دەكرد، لە هەڵبژاردنی‌ ساڵی‌ 2005 لەسەرتاسەری‌ كوردستان زۆرترین دەنگی‌ هێنا، ئەوە پێمانی‌ دەووت كە یەكێتی‌ حوكمڕانییەكی‌ باشتر و خزمەتگوزاریی‌ زیاتری كردووە تا ئیدارەی‌ هەولێری‌ پارتی‌. 
بۆ نموونە شارەكان پڕۆژەیان تیادا دەکرا سولفەی‌ دروستكردنی‌ خانووبەرە قەرزی‌ بچووك....هتد هەبوو. سەرەڕای‌ ئازادی‌ و سەقامگیریی باشتر لەوەی‌ لە هەولێر هەبووە. بەڵام دوای‌ پیشاندانی‌ نیازپاكی‌، یەكێتی‌ و تێكەڵكردنەوەی‌ ئیدارەكەی‌ سلێمانی‌ هەر بە راستی‌ هەڵوەشاندنەوەی‌ لەلایەن پارتییەوە قۆسترایەوە. 
وردە وردە هەم لە هەڵبژاردنەكان هەم لە حوكمڕانی‌ و شەراكەتی‌ حكومەت بە بەرنامە هەموو هۆكارەكان بۆ لاوازكردنی‌ یەكێتی‌ و بنكۆڵ كردنی‌ لە رووی‌ سیاسی‌ و ئابووری‌ و هەڵبژاردنەوە بووە بەرنامە و كاری‌ ركابەرەكەی‌. 
یاسای‌ هەڵبژاردن و یەك بازنەیی‌ هەڵبژاردن و كورسییەكانی‌ كەمینەكان و  ناشەفافیی داهاتی نەوت و قۆرخکردنی سنوورەكانی‌ توركیا و سوریا و ئێران، بۆ دروستكردنی‌ ناسنامەی‌ ساختە و هێزی‌ جۆراوجۆر وەكو ناسنامەی‌ ساختە بۆ هەزاران كوردی‌ باكوور و رۆژئاواش، ئەمانە زیانیان لە یەکێتی داو، نەخۆش كەوتنی‌ مام جەلال و چەندین گرفتی‌ تر، بوون بە هۆكاری‌ زەق و كاریگەر بۆ پاشەكشەی‌ دەنگ و سەنگی‌ یەكێتی‌. 
ئاساییە لەكاتی‌ پاشەكشێی‌ دۆخی ئابووری‌ خەڵك، لە ناوچەیەك جۆرێك لە گەندەڵی‌ دروست دەبێت و لەگەڵ ئەوەشدا جۆرێك لە پشێوی و رەوتی‌ سیاسی‌ دروستدەبێت و سەردەكێشێ بۆ ئەوەی‌ ركابەرەكەت بەپارە و ئیمتیاز خەڵك بكڕێ و بەكاریان بهێنێ. 
بەكورتی‌ ئەگەر یەكێتی‌ هەموو خەبات و رابردووی‌ خۆی‌ بۆ ئەوە بووە كە ئێستا دەسەڵات و كایەی‌ سیاسی‌ بەجێبهێڵی‌، ئەوا ئاساییە بە دۆخی‌ ئێستا و بەردەوامی‌ پێدانی رازی‌ بێت و لە كایەكە بكشێتەوە و خەڵكی‌ تر ببن بە دەسەڵاتدار. 

یەكێتی‌ لە دروست بوونییەوە رووبارێك خوێنی‌ بەخشیوە، سەرەڕای‌ ئەوەش بە هەزاران كەس بەهۆی یەكێتی‌ بوونیان رەنجیان کێشاوە و تەمەنی‌ خۆیان بەو رێبازە بەخشیوە

ئەگەر دەیەوێت لە كایەکە بمێنێتەوە و حزبی‌ ئەمڕۆ و ئایندەش بێت و بەرپرسیارێتییەكە هەڵگرێ و بە وەفا بێت بەرامبەر خەباتی‌ هەموو ئەو خەڵكەی‌ كە ژیان و گیانی‌ خۆیان پێ بەخشی‌، ئەوە دەبێ (Stop)ێك بەم شێوازی‌ هەڵبژاردنە بكات و نابێ چیتر یاسای‌ هەڵبژاردن و كەمینەكان و ساختەکاریی‌ هەڵبژاردن لە قازانجی‌ ركابەرەكەی‌ بن، كە ئامادەی‌ سووتاندنی‌ هەموو دەسكەوتەكانە لەسەر یەك پۆست. 
دواتر كە ئێمە دوو دیدی‌ جیامان هەبێ بۆ حكومڕانی‌ لە بەغدا و لە كوردستانیش، ئیتر بۆچی‌ دەبێ یەكێتی‌ كە بە روونی‌ لێی‌ دیارە لە قازانجی‌ خۆی‌ و گشتی‌ نییە بەم دۆخەوە و بەم شێوازە هەڵبژاردن بكرێ و رازی‌ بێ، ئەگەر رازی‌ بێ ئەوە خۆی‌ بڕیاری‌ ترسناكی‌ پاشەكشەی‌ زیاتری‌ خۆی‌ دەدات. بۆیە هیچ رێگایەكی‌ تری‌ نییە جگە لەوەی‌ داوای هەموارکردنەوە بکات.

*سەرۆكی‌ زانكۆی‌ كۆیە

وتارەکانی نوسەر