خۆ رزگاركردن لە لۆزان

پەیمانی لۆزانی ساڵی 1923، بووە دابەشكارییەكی نێودەوڵەتی لە بەرژەوەندیی توركیا و دژی كورد. 
وا 100 ساڵە بەهۆی ئەو پەیماننامە شوومەوە كورد نەك هەر سەربەخۆیی و ئازادیی لە دەستداوە، بەڵكو رووبەڕووی جۆرەها چەوساندنەوەش بۆتەوە، لە قەدەغەكردنی ئاخاوتن بە زمانی دایكەوە تا جینۆسایدكردن نەك یەك جار، بەڵكو چەندین جار بێ ئەوەی كۆمەڵگەی نێوەدەوڵەتی هەڵوێستی پێویستیان لە بەرامبەریدا نوواندبێت.
لۆزان، باكووری كوردستانی بە دیاری دایە مستەفا كەمال ئەتاتورك و دوای دامەزراندنی كۆماری توركیاش بە رەسمی بووە بەشێك لە جوگرافیای سیاسی و كارگێڕیی توركیا، 100بەمەش ساڵی رابردوو بۆ كورد بۆتە بەشێكی رەش لە مێژووی مرۆڤایەتی.
خۆ رزگاركردن لە لۆزان كارێكی ئاسان نییە، بەڵكو پێویستی بە نەخشەڕێی نیشتمانی و گوتاری نەتەوەیی روون و كاری پێكەوەیی لەسەر چەندین ئاست هەیە.
پەیماننامەی لۆزان داگیركردنی كوردستان و سڕینەوەی ناسنامەكەیەتی، بۆیە دەبێت گوتاری نەتەوەیی كوردیش بۆ رزگاربوون لێی، مكوڕبوون بێت لە هەڵوەشاندنەوەی و وەرگرتنەوەی ناسنامە نەتەوەییەكە كە پێویستی بە ریسكی سیاسی و قوربانی هەیە.
دابەشبوونی هێزەكانی كوردستان بەسەر ئایدۆلۆژیای جۆراوجۆردا لە 100 ساڵی رابردووەوە، زیانی زۆری لە دۆزی كورد داوە، لە هەمانكاتدا سیاسەتی نێودەوڵەتی و دروستبوونی شەڕی سارد و پێویستیی زلهێزەكانی خۆرئاوا بە توركیا، وایكردووە كە ستەمی سەر كورد روو لە هەڵکشان بێت. كورد نەتەوەیەكی بێ دەوڵەت و پەرتەوازە بووە، بۆیە نە مامەڵەی راستەوخۆی لەگەڵ كراوە نە خۆشی توانیویەتی یەكگرتووانە پەیوەندیی لەگەڵ زلهێزەكان دروستبكات، لە بەرامبەردا توركیا زیرەكانە كارتەكانی بەكارهێناوە بۆ دروستكردنی بەرژەوەندیی هاوبەش لەگەڵیان.
بۆ خۆ رزگاركردن لە لۆزان و ئاسەوارەكانی، دروستكردنی لۆبییەکی رێکخراوی كوردستانییە لە سەرانسەری جیهان، نەك وەكو ئەوەی ئێستا دابەشبووە بەسەر حزبە سیاسییەكاندا، بەڵكو لۆبییەك وەكو ئەوەی جوو و ئەرمەنی خاوەن سەنگ و كاریگەریی بێت و بتوانێت كاریگەریی زۆر لەسەر سیاسەتی وڵاتان دابنێت.
هێشتا كورد نەیتوانیوە جینۆسایدكردنی خۆی بە جیهان بناسێنێت، كەمترین سەرچاوە بە زمانەكانی دیكەی جیهان لەسەر جینۆسایدكردنی نەتەوەی كورد هەیە، هەروەها خاوەن میدیایەكی جیهانی نییە كە بە زمانی بێگانە رەوایەتیی دۆزەكەی بناسێنێت و دۆستی بۆ كۆبكاتەوە.
ئێستا كە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست دەكوڵێت و لەبەردەم گۆڕانكارییەكی گەورەدایە، دەرفەتێكی باشە بۆ كورد خۆی تەیار بكات و بڕیار لە گرتنەبەری خەباتێكی نەتەوەیی بدات بۆ ئەوەی بگاتە خەونی سەربەخۆیی و ئازادیی و بەتایبەتیش خۆی لە كاریگەرییە نەرێنییەكانی لۆزان و پەیماننامە هاوشێوەكانی دەربازبكات.
ئیرادەی سەربەخۆ لە بارودۆخی وادا گرنگە، كورد پێویستی بە خەباتی نەتەوەیی و گوتاری كوردستانی و سیاسەتی پراگماتیك و دروستكردنی لینكی بەرژەوەندیی لەگەڵ وڵاتانی زلهێز هەیە.
«هێز لە یەكگرتندایە»، ناكرێ تەنها دروشمی سەر كاغەز و بانگەشەی سیاسی بێت، بەڵكو كاری بێ ماندووبوونی دەوێت، سازشی نێوخۆیی و قوربانیدانی دەوێت.
پێویستە بە كردار بەرژەوەندیی نەتەوەیی پێش بەرژەوەندیی تاك و حزب و گروپی سیاسی بخرێت، تا ئەو رادەیەی جگە لە كوردبوون هیچ بنەمایەكی دیكە نەبێت، پێچەوانەی ئەمە مەترسیی گەورە بەرۆكمان دەگرێت و كورد بە مافەکانی ناگات.