پیاو دۆستە یان دوژمن؟

10:16 - 2024-02-18
جوان شێخ لەتیف
263 خوێندراوەتەوە

رەنگە ئەم ناونیشانەتان بەلاوە سەیر بێت، بەڵام بەڕاستی بەپێی ئەزموون و تێگەیشتنی خۆم، دەمەوێت وەڵامی ئەو پرسیارە بدەمەوە، لە سەرێكیشەوە لەوانەیە پرسیارەكە زۆر راشکاوانە بێت و وەكو دەڵێن لە بنی كولەكەكەم دابێت. 
دەبێت پێش ئەوەش داوای لێبووردن بكەم، چونكە وشەی (پیاو)م بەگشتی بەكارهێناوە و باوەڕیشم بەو جۆرە بەكارهێنانە نییە. كوردەواری دەڵێن: «هەموو پەنجەكانی دەست وەكو یەك نین» كەواتە هەموو پیاوانیش وەكو یەك نین، هەموو ژنانیش وەكو یەك نین و  چەندان جیاوازی لە نێوان پیاواندا هەیە، بەهەمان شێوە لەناو ژنانیشدا هەیە، بەڵام لە حاڵەتێكی ئاوادا دەبێت بەناچاری وشەی پیاو بەكاربێنیت.

ناو و ناتۆرە لە پیاو دەنێن
دیارە كەسانێك هەن چ لەناو پیاوان  چ لەناو ژناندا، بەچاوێكی دەمارگیرانەوە سەیری پەیوەندی نێوان ژن و پیاو دەكەن. هەمیشە حەز دەكەن وەكو دوژمن سەیری یەكتری بكەن، ژن هەیە دڵی ئاوناخواتەوە ئەگەر وشەی پیاوسالاری و نێرسالاری بەكارنەهێنێت و هەمیشە هات و هاواری نەبێت لە دەست زوڵمی پیاو، تەنانەت ئەگەر پیاوەكەی خۆی زۆریش بێ هەڵە بێت. 
پیاویش هەیە هەمیشە حەزی لەوەیە بە ژن بڵێت فیمینیست یان ئاغای بێ ریش، تەنانەت ئەگەر ژنەكەی ئەوەندە داماو بێت زمانیشی لە دەمدا نەبێت.
ئەنجامی ئەم شەڕەدەنووكە بە كوێ دەگات؟ بێگومان ئەنجامەكەی خێزانێكی لەبەریەك هەڵوەشاو، كە هیچ رێز و ئیحترامێكی تێدا نییە، كەس كاغەزی كەس ناخوێنێتەوە و هەركەس بۆ خۆیەتی، مناڵەكانی خێزانی لەم بابەتەش سەرلێشواو دەبن، وەكو ناوبژیوانێكیان لێدێت كە نازانێت پشتی كام لا بگرێت. 
ئەمەش پەروەردەیان سەقەت دەكات، چونكە ژن و پیاو یەك دەنگ نین و رێنماییەكانیان بڕ ناكات و هیچ ئەنجامێكی نابێت. 
ئەگەر هەموو خێزانەكان بەم شێوەیە بن، ئەوا بێگومان كۆمەڵگەش سەقەت و سەرلێشێواو دەبێت، بەڵام خۆشبەختانە ژمارەی ئەو پیاو و ژنانەی دەمارگیرن و بەم شێوەیە بیردەكەنەوە، كەمن و كاریگەریی زۆریان نییە لەسەر كۆمەڵگە.

بیرکردنەوەی راست چۆنە؟
كەواتە بیركردنەوەی راست و دروست چۆنە؟ یان پیاو و ژن دەبێت چۆن لە یەكتری بڕوانن؟ دەمەوێت وەكو ئەزموون و تێگەیشتنی خۆم لە ژیان باسی ئەم مەسەلەیە بكەم. بەڕای سادە و ساكاری من، ژن دەبێت هەوڵ و ماندووبوونی پیاوی لەبەرچاو بێت، حسابی ئەوە بكات پیاو ئیش دەكات و كاتێك دێتەوە ماڵەوە، دەیەوێت پشوو بدات و هەست بكات ماڵێكی ئارامی هەیە. ژن نابێت بە بۆڵە بۆڵ و مشتومڕ جەرگی پیاو كون بكات و نەیەڵێت لە ماڵەكەشدا بحەوێتەوە. ئەگەر ژن بەم شێوەیە رەفتار بكات بێگومانم پیاویش تەقدیری هەوڵ و ماندووبوونی ژن دەكات و ماڵێكی ئارامیان دەبێت، ئەوسا مناڵەكانیش لە هێلانەیەكی ئارامدا دەژین و سەرلێشێواو نابن. 

هاوڕایی ژن و پیاو لە خێزاندا
زۆر گرنگە ژن و پیاو یەك دەنگ بن لە پەروەردەكردنی مناڵەكانیاندا، نابێت هەر یەكە رایەكیان هەبێت و مناڵەكانیان نەزانن بە قسەی كامیان بكەن. لەلایەكی ترەوە مەسەلەیەكی تر زۆر گرنگە ئەگەر ژن مووچەیەك یان داهاتێكی هەیە، پێویستە لەو داهاتە هاوكاریی پیاوەكەی بكات لە مەسرەفی ماڵ و منداڵەكاندا، نابێت هەموو لە جوانكاری و جلوبەرگی خۆیدا خەرج بكات و هەموو ئەركێك بخاتە سەر شانی پیاوەكەی. 
تەنیا لە حاڵەتێكی ئاوادا خێزانێكی هاوسەنگ دروست دەبێت كە هیچیان باریان قورس نابێت. كەواتە ئەگەر ژن بەم شێوەیە رەفتار بكات و هێلانەیەكی ئارام بۆ پیاوەكەی دابین بكات، بێگومان پیاوەكەش رێزی ژنەكەی دەگرێت و مشتومڕی رۆژانە دروست نابێت، مناڵەكانیش بەشێوەیەكی جوان پەروەردە دەبن و دەبنە مرۆڤی بەسوود لە داهاتووی كۆمەڵگەدا. ئەوسا بێگومان پیاو نەك هەر دەبێتە دۆست، دەبێتە كۆڵەكەی ماڵ و دەبێتە مرۆڤێك كە هەموان حسابی بۆ دەكەن و رێزی لێدەگرن. 
بەكورتی دەمەوێت بڵێم ژن و پیاو هەردووكیان مرۆڤن، پێویستە وەكو مرۆڤ لە یەكتری بڕوانن، مرۆڤ ئەگەر مرۆڤێكی باش، دڵسۆز، بەوەفا، خزمەتگوزار و  ئیشكەر و چالاك بێت، رەگەزەكەی ئەوەندە گرنگ نییە.

کارکردنی ژنان و پیاوان پێکەوە، لێکتێگەیشتنی زیاتر دێنێتەکایەوە

وتارەکانی نوسەر