دیدگای میسرییەكان بەرامبەر بە كورد

08:51 - 2024-04-08
د.یاسین ره‌ئوف
213 خوێندراوەتەوە

گرنگە هەموو گەلێك بزانێ دوژمنەكەی یان نەیار و ناحەزەكەی یان تەنانەت دۆستەكانیشی چۆن لێی دەروانن، چونكە هەتا باش تێنەگەیت ئەوان چۆن  لێت دەروانن، ناتوانیت بڕیاری دروست بدەیت سەبارەت بە جۆری هەڵس و كەوت و مامەڵەكردنت لەگەڵ ئەو بەرامبەرەدا، ئیتر دۆست بێت یان دوژمن یان ناحەز و نەیار، ئێمەی كوردیش لەهەموو گەلێكی تر زیاتر پێویستمان بەوەیە بزانین دەر و دراوسێ با ناویان نەنێم دوژمن چۆن لێمان دەروانن، دەر و دراوسێ بەهەردوو بەشی جەماوەری و رژێمەكانیانەوە،  منیش بە حوكمی ئیشەكەی خۆم وەك كاری پەیوەندییەكان و ئەزموونم لەگەل گەلی عەرەبی میسریدا لەم بابەتەدا دید و تیڕوانینی عەرەب و میسر بەرامبەر بە كورد باس دەكەم.
هاووڵاتی میسری چۆن دەروانێتە گەلی كورد؟ 
دەكرێ میسرییەكان بكەین بە دووبەشی سەرەكییەوە، سەبارەت بەناسینی كورد، با لە بەشە زۆرەكەیەوە دەستپێبكەین، كە دەكرێ بڵێین عامەی خەڵك، ئەم زۆرینەیە یان نەخوێندەوارن یان خوێندەوارێكی كەمی سادەی ئاسایین و كەمتر ئاگاداری ژیانی سیاسی  و دنیایی دەرەوەی میسرن.
یەكەم دیدارت لەگەڵ هەر میسرییەكدا، كاتێ‌ بە گەشت بچیتە میسر، یەكسەر دەپرسێ تۆ خەڵكی كوێیت؟، هەروەها چونكە میسر وڵاتێكی گەشتیاری پڕ گەشتوگوزارە، تاكی میسری زوو خۆی وەك هاوڕێ و ناسیا و نیشان دەدات و خۆش مەشرەب و بەشوش و رووخۆشن، هەرزوو دەبن بەهاوڕێ و ناسیا و  هەر كە تۆش وتت كوردم، یەكسەر هەڵوەستەیەك دەكەن و دەپرسن یەعنی چی كورد، تۆش كە دەڵێی كورد واتەی قەومێكی تری غەیری عەرەب، دەپرسن یەعنی تۆ عەرەب نیت؟. حەتمەن جەنابیشت دەڵێی نا، زیاتر دەپرسن عیراقیت و عەرەب نیت؟ بەڵێ عیراقیم و عەرەب نیم،  دەپرسن ئەی ئاینەكەت چییە؟ دەڵێی ئیسلام،  دەپرسن عیراقیت و عەرەبیش نییت و موسڵمانی؟ بەڵێ.
  ئەم كۆمەڵە پرسیارە لەلایەن نەخوێنەواری میسری یان خەڵكی سادەو كە كەمێك خوێندەوارە دەكرێت،  ئەوانەی رۆشنبیر و خوێنەوارن و رۆژنامە دەخوێننەوە، دوای زانینی ئەوەی كوردی و عیراقی، یەكسەر دوو بابەت باس دەكەن، ئایە نەوەی سەڵاحەدینی؟،  دەڵێی، بەڵێ، دواتر بێ سێ و دوو دەڵێ: (الله یرحم صدام حسین، كان جدع و بطل الامة العربیة)، بێگومان تۆش یەكسەر توڕە دەبێت، بەڵام خۆت دەخۆیتەوە و بێدەنگ دەبیت،  ئەویش هەر كە هەستی كرد بە پیاهەڵدانەكەی سەدام رووت گرژبوو، یەكسەر بای دەداتەوە و دەڵێت، دیارە خراپ بووە لەگەڵ كورد، وانییە؟ توش دەڵێی بەڵێ.
  ئیتر لەبەر بەرژەوەندی خۆی بای دەداتەوە و دەكەوێتە وەسفی كورد.
رق و كینەیان بەرامبەر بەكورد نییە
تا ئێرە باسی عامەی خەڵكی میسری بە خوێندەواری سادە و كەم خوێندەوار و  نەخوێندەواری زۆرێنەوە، (هەرچەند دەبێت ئەوە بڵێم، كە هیچ تاكێكی میسری سادەو ساكار لە هیچ حاڵەتێكدا رق و كینە و توڕەیی بەرامبەر كورد نییە، چونكە رۆژێك پیاهەڵپرژان لەنێوان تاكی كوردی و میسری روینەداوە، تا هیچ جۆرە رقێك دروست بكات، بەگشتی  بۆیە زۆربەی كردارەكانیان لەگەڵتا خورسكە).
ئەوەی پێی دەڵێن نوخبە، یان رووناكبیر و سیاسی و ئاگادار لە حاڵی دنیا، ئەمانە زۆربەیان لەژێر كاریگەری سیاسەت و ستراتیژی دەوڵەت و میدیای باڵادەستی میسریدا بیردەكەنەوە، كە عیراق ئەندامێكی گرنگی كۆمەڵەی وڵاتانی عەرەبیە و كورد دەیان ساڵە دەیەوێت ئەم  وڵاتە  لەت بكات و دەوڵەت بۆ كورد دروست بكات، ئەمانە هەرچەند كەمینەن، بەڵام كاریگەرن.
 سەبارەت بە بۆچوونی میدیای میسری، سەرەتا دەبێت ئەوە بڵێم  لە میسر ئەوەی كاریگەرەو تەحەكوم بەهەموو شت دەكات و بزوێنەری هەست و نەست و مەزاجی عامی خەڵكە، حزب نییە، بەڵكو میدیایە، روونتر بڵێم ئەوەی لە شاشەی تەلەفیزیۆنەوە شەو خەڵك گوێبیستی دەبێت و دەیبینێ، سبەی لەسەر جادە دەقاو دەق رەنگدەداتەوە، خەڵك هەمووی زۆر لەژێر كاریگەری میدیادایە، بۆیە دەكرێ بڵێین دام و دەزگای دەسەڵاتداری رژێم هەموو دەزگاكانی میدیایی كۆنترۆل كردووە، بە كەیفی دەسەڵات دەیانجوڵێنن بە ئۆپۆزیسیۆن و سەر بە دەسەڵاتیشەوە، بۆیە دەكرێ بلێین میدیای پارەخۆری زەمانی سەدام كە سەفارەتی عیراقی كردبووە وەكری پارەبەخشینەوە، بەسەر نووسەر و رۆژنامەنوس و میدیاكاراندا، كاریگەری زۆری لەسەر مەزاجی عام لە میسر بەجێهێشتووە.

 

هیچ تاكێكی میسری سادەو ساكار لە هیچ حاڵەتێكدا رق و كینە و توڕەیی بەرامبەر بە كورد نییە

 

تێڕوانینی حكومەت لەسەر كورد
سەبارەت بە دیدی سیاسی دەسەڵات و حكومەتی میسر لەسەر كورد، دەبێت بزانین میسر خۆی بە سەركردە و رابەری  هەموو وڵاتانی عەرەب دەزانێ، ئەمەش وایكردووە خۆی بەپارێزەری هەموو خاكی عەرەب بزانێ، بۆیە ستراتیژی میسر وایە، كورد لە چواچێوەی عیراق دەبێت هەموو مافێكی پارێزراو بێت، بەڵام بیركردنەوە لەدەوڵەتی سەربەخۆ، ئەوە خەتی سورە و قابێلی قبول كردن نییە. 
وەك دەسەڵات و حكومەتیش میسر، هیچ رق و كینە و دردۆنگیان بەرامبەر بە تاكی كورد نییە، بەڵام بێیتە سەر باسی دەوڵەت نا. 
گرنگی پەیوەندیی لەگەڵ میسردا
سەبارەت بەگرنگی پەیوەندی دیپلۆماسی لەگەڵ میسر یان وڵاتانی عەرەبی،  دیارە من نوێنەری یەكێتیم لەو وڵاتە و ئەگەر ئاگادارییەكم هەبێت لەسەر جۆری پەیوەندییەكان، ئەوا لەسەر پەیوەندی لەگەڵ میسر لەهەموویان زۆرترە.
میسر بۆ كورد لە ناوچەكەدا لەهەموو وڵاتانی تری عەرەبی گرنگترە، چونكە  یەكەم؛ میسر دەروازەی چوونە ناو وڵاتانی عەرەبییە، بۆ تێگەیشتنی كێشەی كورد و كوردستان، ئەگەر بتەوێ كێشەی كورد لەگەل عەرەب باس بكەی، باشترین رێگا میدیایی میسرییە، چونكە لەهەموو دنیای عەرەب، كاریگەری هەیە و هەموو عەرەب گوێی لێدەگرن، تەنانەت ئەو دەزگا میدیایانەی كە میسریش نین، زۆربەیان میسری بەرێوەی دەبەن، هەروەها میسری لەناوچەی تری وڵاتانی عەربی، لەهەموو جومگەكانی دوڵەتداری ئەو وڵاتانە بوونیان هەیە. 
دووهەم؛ تاكی میسری چ وەك دەوڵەتمەدار یان رووناكبیر یان خەڵكی ئاسایی هیچ كات و زەمانێك بەریەككەوتنی دوژمنكارانەی لەگەل تاكی كورد نەبووە، وەك عەرەبی عیراق و دراوسێكانی تری نیشتمانی كورد، بۆیە لە بنەڕەتا رق و كینەیەكی پێشوەختەی لەگەل كورد نییە.
سێهەم؛ پەیوەندییەكی دێرینی مێژوویی لەنێوان كورد و میسردا هەیە هەر لە زەمانی سەڵاحەدین ئەیوبیەوە،  ئەمجۆرە پەیوەندییە كاریگەری عاتیفی لەسەر هەموو تاكێكی میسری هەیە، بۆیە ئێمە دەتوانین سوودی لێ وەربگرین بۆ بەرژەوەندیی كوردستان. 
چوارەم؛ میسر وەك دەوڵەت كێشەی لەگەڵ كورد، تەنها ئەوەیە، دژی لەتكردنی خاكی عیراقە بەدەستی كورد، جگە لەم بابەتە هەوڵدەدات كورد لە عیراق هەموو مافێكی هەبێت، دەوڵەتی میسر هەمیشە ئامۆژگاریكارێكی باشی سەركردەكانی كوردیش بووە، هەر لە مەلا مستەفاوە تا مامجەلال و ئیستاش بۆ یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان، بۆیە میسر بۆ كوردستان و بۆ یەكێتیش زۆر گرنگە لە هەموو روویەكەوە .
بۆچوون و روئیای وڵاتانی كەنداو بەرامبەر بەكورد
تێڕوانین و بۆچوونی وڵاتانی كەنداویش بەرامبەر بە كورد، ئەوەندەی ئاگاداربم تائێستا پەیوەندیی لە ئاستی سیاسی زۆر تێنەپەڕیوە، پەیوەندی بەهێز تەنها هەندێ پەیوەندی بازرگانییە و هیچی تر، بەڵام لێرەدا پێویستە هەڵوەستەیەك لەسەر ستراتیژی دوورنمای ئیمارات و كوێت و سعودییەكان بكەین، كە بەپێی تێڕوانینی من، ئەوان پێیانوایە، كە كوردستان سەرزەمینێكی پڕ پیت و بەرەكەت و خاوەنی داهاتویەكی پرشنگداری ئابورییە، كە دەكرێ سوودی بۆ كەنداو هەبێت لە داهاتوودا، بۆیە پێیانوایە، كە دەبێت كوردستان روو لە بە بنەماڵەیی بوون بڕوات و بنەماڵە دەستڕۆیشتوەكان بەڕێوەی ببەن، هاوشێوەی كەنداویەكانی سەرەتای سەدەی بیستەم. 

وتارەکانی نوسەر