رەفتاری چەپگەرانە لە دەرەوەی ئایین

11:17 - 2024-11-13
هیوا محەمەد
1026 خوێندراوەتەوە

هیوا محەمەد


کە باسی چەپگەرایی دەکرێت، ئیتر دەچینەوە سەر بیردۆزەکانی کارل مارکس و فریدریک ئەنگلس و مانێفستی کۆمۆنیست، لەوێشەوە شۆڕ دەبینەوە بۆ باوەڕبوون بە خوا و باوەڕ نەبوونی، بەو پێیەش لینین رابەری شۆڕشی ئۆکتۆبەری 1917ی روسیای قەیسەری، بووە یەکەم کەسی پەیڕەوی مارکس و ئەنگلس و پیادەی ئەو بیروباوەڕانەی کرد و شۆڕشی پێکرد و لەسەر ئەو بناغەیە یەکێتیی سۆڤیەتیان دامەزراند، ئەمیش بووە لووتکەیەکی جیهانی و قەڵای کۆمۆنیستەکان لەهەر گۆشەیەکی جیهان و نزیک بە 75 ساڵی خایاند تا لە ساڵی 1992.

 

پێویستە حزبی چەپگەر بوێرانە بڕیار بدات، ناکرێت سەرمایەدار و ئەو کەسایەتییە عەشایەرانە لەخۆی بکات، بەڵام ناشبێت رێگە بدات ئەوان لەسەر لاشەی حزبەکە کە لەراستیدا هی هەموو چین و توێژەکانە، مشەخۆرانە خۆیان پێبگەیەنن

هەر کە گوێبیستی چەپگەرایی دەبین، دەیگەڕێنینەوە بۆ ئەو تیۆرە مارکسییانە، بەڵام لە راستیدا وانییە، بەڵکو هەمیشە ئەو حزبەی لەبەرەی خەڵک دەبێتە حزبی چەپگەر و ئەوەش لەڕیزی دەسەڵاتدایە، دەبێتە حزبی راستڕەو، ئەمە لە سەردەمی شۆڕشی فەرەنسەدا دروستبووە کاتێک هۆڵی دانیشتنی ئەنجومەنی نیشتمانی بووە بە دوو بەشەوە و ئەوانەی لایەنگری پاشا و قەشەکان بوون، لای راستەوە دانیشتوون و ئەوانەش کە پێچەوانەی ئەوان بوون لای چەپەوە دانیشتوون، بەمەش جیاکراونەتەوە بۆ راستڕەو و چەپڕەو. کەواتە(چەپڕەوی و راستڕەوی) پەیوەندیی بە خواپەرستییەوە نییە، هەر بۆیە خەڵکانێک کە خۆیان و حزبەکەیان دەخەنە خزمەتی نیشتمان و خەڵکەکەیەوە دەبنە چەپگەر، ئەوانی دیکەش دەبنە راستڕەو جا لە دەسەڵاتدا بن یان لایەنگرانی دەسەڵات بن.
ئەوانەی لایەنگری دەسەڵاتن یان پشکیان لە دەسەڵاتدا هەیە یان هەر دەسەڵات بە تەواوی لای خۆیانە، دەبنە خاوە بڕیار و بەخشەر بۆ میللەت و لە بیری بەرژەوەندیی خۆیاندا دەبن پێش هەر تاکێکی کۆمەڵگە ئەوان وەک سەرانی دەسەڵاتەکە، هەوڵدەدەن لەڕێگەی سەروەتی وڵاتەکەوە بۆ خۆیان و چەندین نەوەی دیکەی دوای خۆیان، ژیانێکی شاهانە دابین بکەن و ( ئەگەر گەل لەڕێگەی حزبێکی چەپگەرییەوە لەناویان نەبات یان دەسەڵاتیان لێنەستێنێتەوە).

لێرە حزبی دەسەڵاتدار چەپڕەوە
لەم هەرێمی کوردستانە، دیاردەیەک هەیە کە ئەو دەستەواژەیە دەخاتە ژێر پرسیارەوە، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، حزبێکە سەرپەرشتیی شۆڕشێکی کردووە دژی رژێمێك و حزبێکی دڕندەی فاشی و دیکتاتۆر، شەهیدەکانی یەکێتی رۆڵەی ئەم خەڵکە بوون کە دژی رژێمی بەعس و چەوسانەوە بوون واتا(لە بەرەی چەپگەرایی بوون)، ئێستا ی.ن.ک ماوەی 49 ساڵە لەگەڵ خەڵکەکەی خۆی لە چینی هەژار و کرێکار و جوتیار و مامناوەند و بۆرژوا و سەرمایەداردا، هەموو ئەوانەی لەسەرەتای شۆڕشی نوێوە هاوڕێبازی بوون و ئێستاش لە ریزەکانیدا کاردەکەن، حکومڕانیی دەکات، بەو پێیەشە کە رێبازی ئەم حزبە و دروشمەکانی، لە چوارچێوەی سۆشیال دیموکراتدا رەنگدەداتەوە، ئەوا دەکرێت بڵێین ی.ن.ک ئەگەرچی لە دەسەڵاتیشدایە، بەڵام لە ریزی خەڵکدایە، بەمەش دەچێتە ریزی چەپگەراییەوە.
رێبازی چەپگەرایی پێویستی بە بڕیار و یاسای یەکلاکەرەوە هەیە، دەبێت یاسا سەرچاوەی هەموو هەنگاوەکان بێت لە ژیانی رۆژانەی خزمەتکردنی کۆمەڵگەدا، واتا هەر ئەو یاسایە بسەپێندرێت بەسەر هەمواندا وەک یەک. 
پێویستە حزبی چەپگەر بوێرانە بڕیار بدات، ناکرێت سەرمایەدار و ئەو کەسایەتییە عەشایەرانە لەخۆی بکات، بەڵام ناشبێت رێگە بدات ئەوان لەسەر لاشەی حزبەکە کە لەراستیدا هی هەموو چین و توێژەکانە، مشەخۆرانە خۆیان پێبگەیەنن، بە پێچەوانەوە دەبێت ئەوان لەو سوودانەی لەسایەی حکومڕانیی ئەو حزبەوە پێیان دەگات، هاوکاریی ماددی حزبەکە بکەن تا بتوانێت ئەندامە هەژارەکانی بەسەر بکاتەوە، ئەگەر وانەکەن، دەبنە گروپێکی مشەخۆری راستڕەوی ناو حزب و خۆیان پێدەگەیەنن لە رێگەی حزبێکی چەپگەرەوە، بەمەش زیان بە پێگەی حزبەکە دەگەیەنن و لە خەڵکی دوور دەخەنەوە. 

وتارەکانی نوسەر