ساڵی 2024، كۆمەڵێك ئاڵەنگاری و كێشەی بۆ خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و عیراق هێنایەكایەوە، بەهۆی رووداوەكانی 7ی ئۆكتوبەری 2023 غەززەوە، بەو پێیەی عیراق خاڵی گرێدانی بەرەی بەرەنگاربوونەوە بوو، كە ئێران سەركردایەتی دەكرد، گۆڕانكارییەكانیش لە غەززە و لوبنان و سوریا، كاریگەریی راستەوخۆی لەسەر عیراق دەبێت.
حكومەتەكانی عیراق دوای ساڵی 2003ەوە كە شیعە سەرۆكایەتی كردووە و جومگە گرنگەكانی لە دەستدا بووە، هەمیشە جۆرێك لە سازان و هاوسەنگی لە نێوان ئەمریكا و ئێراندا راگرتووە، بەڵام ئێستا دوای گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە و دەستبەكاربوونی ترەمپ بۆ جاری دووەم، وەكو سەرۆكی ئەمریكا، كارێكی ئاسان نییە درێژە بەهەمان سیاسەت بدات، بە تایبەتی كە ترەمپ بە ئاشكرا رایگەیاندووە، كە نابێت عیراق لە دۆخی خۆڵەمێشیدا بمێنێتەوە یان دەبێت لەگەڵ ئەمریكا بێت یان لەگەڵ ئێران بێت.
ئەو ئاڵەنگارییانەی خەریكە بەرۆكی عیراق دەگرن، ئەمانەن:-
1 - ئابووری: كێشەی گەورەی عیراقەو تائێستا حكومەتەكانی ئەم وڵاتە نەیانتوانیوە سەرچاوەی تر بۆ داهات، جگە لە نەوت دابین بكەن، ئەمەش ناكرێت بۆ دوورمەودا پشتی پێ ببەسترێت، لە بەر جێگیر نەبوونی نرخەكەی، ئەمە چ جای هەڕەشەكانی ئەمریكا بۆ سەپاندنی سزا بەسەر هەندێ لە بانك و كۆمپانیاو دامەزراوەكانی عیراق.
لەگەڵ ئەوەی باس لەوە دەكرێت، بەغدا نەتوانێت ئەم ساڵ پارەی نەختی بۆ مووچەی مووچەخۆران دابین بكات، بەڵام ئەوە راست نییە لەبەر دەوڵەمەندی عیراق و بوونی یەدەكی زۆری دراوی بیانی قورس و زێڕ لە بانكی ناوەندیدا .
2 - سیاسی: هەرچەندە دوای مشتومڕێكی زۆر، هەرسێ یاسای ناكۆكی لەسەر لە نێوای كوردو شیعەو سوننە، سازانی لەسەركراو هەرسێ یاساكە (گێڕانەوە زەوی و موڵكی كورد لە ناوچە جێناكۆكەكان و لێبوردنی گشتی بۆ سووننەكان و باری كەسێتی بۆ شیعەكان لە پەرلەمانی عیراق تێپەڕێنران، بەڵام تائێستا جێبەجێ نەكراون، كۆتایی ئەمساڵیش 2025 هەڵبژاردنی گشتی بەڕێوەدەچێ و ساڵەكەش ساڵی بەریەككەوتن و پڕوپاگەندەی نێوان لایەنەسیاسیەكان دەبێت.
3 - ئاسایش: خاڵی گرنگ و هەستیاری ئەم بابەتەیە، ئایا حكومەتی عیراق دەتوانێت بچێتە ژێرباری داخوازییەكانی ئەمریكاوە بۆ هەڵوەشاندنەوەی گروپە چەكدارە وەلائیەكان؟ هەرچەندە ماوەیەكە ئەو تاقم و گروپانە جموجووڵ و چالاكییەكانیان وەستاندووە دژ بە ئەمریكا و ئیسرائیل، لە كاتێكدا هێشتا مەترسی سەرهەڵدانەوەی داعش لە ئارادایە، بەتایبەتی كە جموجووڵی تیرۆریستانی داعش لە ناوچەی حەمرین بوونی هەیە .
بۆ قۆناغی داهاتوو عیراق، پێویستی بە بڕیاری سەربەخۆیە، بۆ ئەوەی خۆی لە قەیران و ململانێكانی ناوچەكە رزگار بكات و لە رووی ئابوریشەوە دەبێت هەوڵی دابینكردنی سەرچاوەی تری بدات و گرنگی بە پیشەسازی و كشتوكاڵ و گەشتیاریش بدات، ئەمە چ جای هەوڵی چارەسەركردنی كێشە هەڵپەسێردراوەكان لەگەڵ هەرێمی كوردستان و چارەسەركردنی كێشەی ناوچە سوننەنشینەكان.
پەیوەندییەكانی عیراق و ئەمریكاو بەتایبەتی هەڵكردن لەگەڵ ئیدارەی ترەمپ، پێناچێت بابەتێكی ئاسان بێت، بەتایبەتی كە واشنتۆن هەڕەشەی سەپاندنی سزای توندی ئابووری لە عیراق دەكات، ماوەتەوە بڵێم ئایا لەهەموو ئەو پێشهاتە نوێیانەی سەر گۆڕەپانی سیاسی، ئایا هەڵبژاردنی گشتی لە ئەمساڵدا، دەتوانێت رێڕەوی حوكمڕانی لەم وڵاتەدا راست بكاتەوە؟.
