لە 10ی ئازاری 2025 رێككەوتنامەیەكی سەرەتایی گرنگ و مێژوویی لە نێوان مەزڵوم عەبدی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات و ئەحمەد شەرعی سەرۆكی كاتی سوریا ئیمزاكرا، لەو رێككەوتنە هەشت خاڵییەدا، چۆنیەتی تێكەڵكردنی دامودەزگانی ئیدارەی خۆسەر لە خۆرئاوای كوردستان، لە چوارچێوەی دەوڵەتی سوریادا باسكرا، ئەم هەنگاوە كاردانەوە و پشتگیری زۆری لێكرا، لەسەر ئاستی جیهان و ناوچەكە، تەنانەت سەرۆك كۆماری توركیا، رەجەب تەیب ئەردۆغان بە هەنگاوێك بە ئاراستەی راست وەسفی كرد.
لە هەمان كاتدا، ئومێدێك دروست بوو لای پێكهاتەكانی تری سوریا، كە ئەم كرانەوەیەی ئیدارەی نوێی سوریا، بە رووی كورددا، ئەوانیش دەگرێتەوە و سوریای نوێ، جیاواز دەبێت لە سەردەمی حوكمڕانی تاكڕەوی بنەماڵەی بەشار ئەسەد ، بەڵام ئەوەی كۆتایی بەو گەشبینی و ئومێدە بۆ پێكەوژیان و لێبوردەیی و دیموكراسی و یەكتر قبوڵكردن هێنا، راگەیەنراوە دەستوورییە كاتییەكەی سوریا بوو، كە بێ بەشداری پێكهاتە سەرەكییەكانی گەلی سوریا نووسرا، واتە نە كورد و نە دروز و نە عەلەوییەكان نوێنەریان نەبوو لە لیژنەی نووسینەوەی دەستوورەكەدا، هەرچەندە كاتیشە، بەڵام لەوەیە ئەم دەستوورە بۆ چەند ساڵێك درێژە بكێشێت، هەرچەندە پێنج ساڵی بۆ دیاریی كراوە.
لە یەكەم كاردانەوەدا ئیدارەی خۆسەر لە رۆژئاوای كوردستان، واتە باكوور و خۆرهەڵاتی سوریا، رەخنەی توندیان لەو راگەیەندراوە دەستووریە گرت، كە لە 13/3/2025، بڵاوكرایەوە و لەلایەن (ئەحمەد ئەلشەرع)ی سەرۆك كۆماری كاتییەوە ەوە ئیمزا كرا، بەو پێیەی ئەم راگەیاندراوە پێچەوانەی واقیعی راستەقینەی پێكهاتە جۆراوجۆرەكانی سوریایە، لە كورد و دروز و عەلەوی و كریستیان بە (كلدانی و ئاشووریەوە) و توركمان و چەركەس و ئەرمەنیش، هەروەها پێچەوانەی بنەماكانی داڕشتنەوەی سوریای نوێیە، كە دەبێت، هەموو ئەو پێكهاتانە جێگە و پێگەی خۆیان هەبێت لە بەڕێوەبردنیدا، كاردانەوەی ئیدارەی خۆسەر بەوەشەوە نەوەستاوە و ئەم راگەیەنراوە دەستوورییەی بە هاوشێوە و درێژەپێدانی دید و بۆچوونەكانی حكومەتە دكتاتۆرییەكەی بەعسی ئەسەد ناوبرد و پێیوایە، ئەم دەستوورە گوزارشت لە خواستی گەلانی سوریا ناكات، هەروەها دان بە جۆراوجۆری راستەقینەی ناسنامەی گەلانی سوریا نانێت، بەڵكو چوارچێوە و فۆرمێكە بۆ پووكانەوەی هەموو ئەو خەبات و كۆششانەی خەڵكی سوریا، بۆ بنیاتنان و داڕشتنەوەی سوریا لەسەر بنەمایەكی دیموكراسی راستەقینە، هەروەها ئیدارەی خۆسەر هیوای خواست ئەم بیركردنەوە تەسكانە سوریا نەگێڕێتەوە بۆ چوارگۆشەی یەكەم و خاڵی سفر.
هەرچەندە هێشتا فۆرمی كۆتایی حوكمڕانی سوریا یەكلایی نەبۆتەوە، لە نێوان ململانێی ئیقلیمی و نێوەدەوڵەتیشدا، دورزییەكانیش بەو فۆرمە رازی نین و ناچنە ژێرباری حوكمڕانییەكی لەو جۆرەی ئێستا، كە هەوڵی جێگیر كردنی دەدرێت، كوردیش سەرەڕای رێككەوتنی 10ی ئازاری، هێشتا خوازیاری سوریاییەكی دیموكراتە نەك هەر بۆ ئەم میللەتە بەڵكو بۆ پێكهاتەكانی تریش، چونكە هەسەدە تروسكەی ئومێدی ئەوانیشە بە بەڵگەی ئەوەی، لە كاتی راگەیاندنی رێككەوتنەكەدا، ئەوانیش وەكو كورد خۆشحاڵیان دەربڕی .
