شەرع لە بەغدا

09:40 - 2025-05-01
هاوکار قادر
125 خوێندراوەتەوە

لەم مانگەدا عیراق لە دوای 13 ساڵ، جارێکی دیکە میوانداریی لووتکەی جامیعەی عەرەبی دەکات، گەورەترین ئاڵنگاریی بەردەم حکومەتی وڵاتەکەش میوانداریکردنی ئەحمەد شەرع سەرۆکی سوریایە، کە تا دوێنێ تیرۆریستێکی داواکراو بووە و ئەمڕۆ سەرۆکێکی دراوسێ.
هەر ئەوە نییە شەرع پێشتر تیرۆریست بووبێت و دەستی بە خوێنی عیراقییەکان سوور بێت، بەڵکو روخێنەری سەرۆك و حکومەتێکی وەك بەشار ئەسەدە، کە بەشێك لە هێزە شیعەکانی عیراق بە نزیك و هاوپەیمانی خۆیانیان دادەنا و پەیوەندییەكی بەهێز لەنێوانیاندا هەبوو، بۆیە بانگهێشتکردنی شەرع لەلایەك ناچارییە و لەلایەکی دیکەشەوە خۆگونجاندنە لەگەڵ ئەو دیفاکتۆیەی هەیە و دەبێت لە قۆناغەکە و مەترسییەکانی بەرهەڵستیکردنی گۆڕانکارییەکان تێبگەن، بەتایبەت ئەو شیعانەی لە بەڕێوەبردنی عیراقدا بڕیاربەدەستن و لە بارودۆخەکە نیگەرانن.
مشتومڕ زۆرە لەسەر ئەو بانگهێشتە رەسمییەی عیراق لە رێی د.ئەحمەد فەکاك بەدرانی وەزیری رۆشنبیرییەوە ئاراستەی شەرع-ی کرد بۆئەوەی 17ی ئەم مانگە سەردانی بەغدا بکات و لە ریزی پێشەوەی سەرۆك و سەرکردەی وڵاتە بەشدارەکاندا بێت.
ئەگەرچی بە لای منەوە هیچ کات لووتکەی عەرەبی جێی سەرنج و ئومێد و هیوای گۆڕانکاری نەبووە و نابێت، بەڵام بەهۆی ئەو ئاڵنگارییەی ئەمجارە، چاوی دنیای دەکەوێتەسەر، نەك لەبەر دەرئەنجامەکانی و بڕیارەکانی، بەڵکو لەبەر شەرع، کە سێ ئاماژە هەن وادەکات خۆی ئامادەبێت و نوێنەری نەنێرێت.
سێ ئاماژەکە بریتین لە:
یەکەم: دیداری چاوەڕواننەکراوی سودانی و شەرع لە دەوحە بە چاودێری و ئامادەیی میری قەتەر کە هەنگاوێکی گرنگی ئامادەسازییە بۆ رەواندنەوەی مەترسیی دەستگیرکردنی، ئەگەر بچێتە بەغدا بەوپێیەی لەلایەن دادگاوە داواکراوە و دۆسێی تیرۆری لەسەرە.
دووەم؛ بۆ دووپاتکردنەوەی نیازپاکیی عیراق و زیاتر دڵنیاکردنەوەی سەرۆکی سوریا، هەینی رابردوو بە دیاریکراوی دوای 10 رۆژ لە دیدارەکەی دەوحە، هەر بە راسپاردەی سودانی، وەفدێکی عیراقی بە سەرۆکایەتیی حەمید شەتری سەرۆکی دەزگای هەواڵگری چووە دیمەشق و چاوی بە ئەحمەد شەرع کەوت.
سێیەم؛ دوای چەند رۆژێكی کەم لەو دیدارەی دیمەشق، وەفدێکی دیکەی عیراق بە سەرۆکایەتیی د.ئەحمەد فەکاك بەدرانی وەزیری رۆشنبیری چووە لای شەرع و بانگهێشتی رەسمی بۆ ئامادەبوون لە لووتکەی جامیعەی عەرەبی رادەستکرد.
ئەو سێ دیدار و کۆبوونەوانە تەنها ئەوەی لێدەخوێنرێتەوە، کە خودی شەرع دڵنیاکراوەتەوە لەوەی لە بەغدا پارێزراو دەبێت و دەستگیرناکرێت، بەڵام دیار نییە چۆن لە دۆسێی بەردەم دادگا دەیپارێزن و دێت و دەگەڕێتەوە.
ئەگەر شەرع بێت بۆ عیراق و بە سەلامەتی بگەڕێتەوە، لە قازانجی عیراق دەبێت، لەلایەك ناکرێت لە دۆخی شڵەقاو و ناجێگیری ئەم ناوچەیەدا خۆی دوربخاتەوە، لەلایەکی دیکەش سنووری بەرفراوان لەنێوان هەردوو وڵاتدا هەیە و پێویستییان بە هاوئاهەنگی هەیە. وەك ئەوەی ئەمریکییەکانیش دەڵێن، عیراق لەژێر هەژموونی ئێراندایە و ئەو باڵانسە رێك نەکاتەوە، ئەوا حوکمڕانانی ئێستا «مەبەست شیعەکانە زیاتر» زەرەرمەندی یەکەم دەبن و ناتوانن وەك ئەوەی لە دوای رووخانی سەدامەوە بۆیان لواوە، بۆیان بچێتەسەر. کردنەوەی دەرگاش بە رووی ئەوانەی هیچ نەبێت دژایەتیی ئەمریکا و ئیسرائیل ناکەن، یەکێکە لەو رێگەیانەی دەیانپارێزێت، هەرچەندە مانەوەی خودی شەرع مسۆگەر نییە، بەڵام گۆڕانکارییەکەی سوریا بە دڵی دژەکانی ئێرانە و شەرع-یش رێبەری سەرەکی ئەو گۆڕانکارییەیە.

وتارەکانی نوسەر