دەوڵەت وەک قەوارەیەکی سیاسی و یاسایی خاوەنی دەسەڵاتی رەهایە بەسەر خاک و ئاو و ئاسمانی ئەو سنوورە جوگرافیایەدا کە فەرمانڕەوایی دەکات، ئەمە پێناسەی سەروەریی دەوڵەتە، لەوکاتەوەی کە یەکەمین رێککەوتننامە لە ساڵی 1648 بەناوی رێكکەوتننامەی ویسڤالیا ئیمزاکرا و دەوڵەتان ئامادەییان پیشاندا بۆئەوەی دان بەوەدابنێن کە لە پەیوەندییەکانی نێوانیاندا یەکسانن و هەردەوڵەتێک مافی ئەوەی هەیە کە بەرپرسیارێتی کاروباری ناوخۆیی و دەرەکی خۆی هەڵبگرێت و ئەوانیتریش رێزێکی زۆریان بۆ ئەو سنوورە سروشتیی و دەستکردانە دانا کە بوونەتە ناسنامەی دەوڵەتەکە، لێرەوە بابەتی سنووربەزاندن و دەستوەردان لە کاروباری ناوخۆیی ئەویتر، بووەتە کارێکی دزێو و دەوڵەتی پێشێلکار دەکەوتە بەر سەرکۆنەی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەگەر توانای پێویست هەبوایە ئەوە بێگومان بەرپرسیارێتی یاسایی دەکەوتە سەرشان و پێ بژاردن و پچڕاندنی پەیوەندییە ئابووری و دیپلۆماسییەکان، کۆمەڵە سزایەک بوون دەوڵەتی پێشێلکاری تووشی گرفتی گەورە دەکرد، هەربۆیە زۆرینەی دەوڵەتان هەرچەندە پەیوەندییەکانیان ئاڵۆز و دژواربوایە نەیاندەویست بگاتە ئاستی جەنگ و سنووربەزاندنی یەکتری، ئەوەش لەبەر مەترسی ئەو لێکەوتانەی بەدوای کارێکی وادا رووبەڕووی دەبوونەوە.
لەم سەردەمەدا کە بواری تەکنۆلۆژیای جەنگ لە لووتکەی پێشکەوتندایە و سەرمایەیەکی زەبەلاح بۆ بواری خۆپڕچەککردن خەرج دەکرێت، وایکردووە شێوازی جەنگەکان قۆناغی کلاسیک تێپەڕێنن
داگیرکردنی کوێت لەلایەن حکومەتی عیراقەوە نموونەیەکی زیندووە بۆ ئەو سزایانەی بەهۆی پێشێلکردنی سەروەریی دەوڵەتێکی زۆر بچووکەوە تووشی هات کە هەتا سەری نەخوارد لێی دەرباز نەبوو، هەروەها گوشارەکانی تورکیا لەسەر سوریا بۆ دەرکردنی رێبەری پەکەکە لەو وڵاتە، لە ساڵانی کۆتایی دەیەی نەوەدەکانی سەدەی رابردوو، نموونەیە بۆ خۆپارێزی لە پێشێلکردنی دەوڵەتێکی دراوسێ، چونکە تورکیا سەرباری ئەوەی نیگەرانییەکانی لە هەبوونی رێبەر و ئەندامانی ئەو حزبە لە سوریا، گەیشتبووە لووتکە، بەڵام هێشتاش دەستی نەبرد بۆ هەڵگیرساندنی جەنگ یان چوونە ژورەوە بۆ راوەدونانی سەرکردە و ئەندامانی ئەو حزبە، بەبێ رەزامەندیی حکومەتی سوریا.
ئەگەر پرسیاری ئەوە بکرێت، ئەی سەبارەت بە عیراق و هەرێمی کوردستان چۆن ئەوە کرا؟ بێگومان ئەوە پاڵپشت بە رێککەوتنێکی عیراقی- تورکی لە نیوەی دەیەی هەشتاکانی سەدەی رابردوو کراوە.
لەم سەردەمەدا کە بواری تەکنۆلۆژیای جەنگ لە لووتکەی پێشکەوتندایە و سەرمایەیەکی زەبەلاح بۆ بواری خۆپڕچەککردن خەرج دەکرێت، وایکردووە شێوازی جەنگەکان قۆناغی کلاسیک تێپەڕێنن، چەکە مۆدێرنەکان بەهۆی ئەو داهێنانەی تیایاندا کراوە لەڕووی قەبارە و خێرایی و وردیی لە پێکانی ئامانجەکان، گەیشتوونەتە ئاستێک کە دەوڵەتان چیتر ناتوانن رێگرییان لێبکەن کە ئاسمانی وڵاتەکانیان نەبڕن و تەنانەت ئەو دەوڵەتانەیی کە دەکەونە بەرهێرش، ناتوانن ئاگاداری پێشوەختەی جووڵەکان بن، بەجۆرێک کە رادار و چەکە دژە ئاسمانییەکان، توانای ئەوەیان نییە هەست بە جووڵەی هێرشبەرەکان بکەن، چجای ئەوەی رێگرییان لێبکەن.
لەوەش خراپتر ئەگەر دەوڵەتی هێرشبەر بەرپرسیارێتی خۆی لە هێرشەکان رانەگەیەنێت، ئەوا رەنگە ناسینەوەی مووشەک و فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان کارێکی ئاسان نەبێت، لێرەوە دەکرێت بووترێت کە چیتر سەروەریی دەوڵەت ئەو دیوارە پۆڵاینە نییە و نەک هەر دەوڵەتان، بەڵکو یاریکەرە نێودەوڵەتییە خوار دەوڵەتەکانیش، دەتوانن پێشلی بکەن و خۆیان لە بەرپرسیارێتی و لێپرسینەوەش دەربازبکەن، ئەگەر خواستی ئەوەیان هەبێت.
