ئیسرائیل له‌ به‌رده‌م دووڕیانێكی دیپلۆماسیدا

10:57 - 2024-03-28
جیهان
101 جار خوێندراوەتەوە
سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل سوورە لەسەر هێرشەکان بۆ سەر غەززە

ئاری مه‌حمود قه‌ره‌داغی- سویسرا
ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی داوای ئاگربه‌ستی خێرا له‌ غه‌ززه‌ ده‌كات، به‌ڵام پێده‌چێت ئیسرائیل له‌سه‌ر ئه‌و بڕیارنامه‌یه‌ شه‌ڕ بكات.
دوای چه‌ند مانگێك له‌ هه‌وڵدان، رۆژی دووشه‌ممه‌ له‌ نیویۆرك پێشكه‌وتنێك روویدا، بۆ یه‌كه‌مجار له‌ سه‌ره‌تای ده‌ستپێكردنی شه‌ڕه‌وه‌، ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان داوای ئاگربه‌ستی ده‌ستبه‌جێ له‌ غه‌ززه‌ ده‌كات. هه‌روه‌ها له‌به‌ر ئه‌وه‌ی نزیكترین هاوپه‌یمانی ئیسرائیل ورده‌ ورده‌ بەرەو کۆتایی دەچێت، ئه‌مریكا ڤیتۆی به‌كار نه‌هێنا.
 
ناكۆكیی نێوان ته‌لئه‌بیب و واشنتۆن
بنیامین ناتانیاهۆ، سه‌رۆك وه‌زیرانی ئیسرائیل به‌ تووڕه‌ییه‌وه‌ له‌وه‌ی كه‌ ئه‌مریكییه‌كان هاوكارییان كرد بۆ تێپه‌ڕاندنی بڕیارنامه‌كه‌، له‌ دوایین ساته‌كاندا سه‌ردانه‌كه‌ی بۆ واشنتۆن هه‌ڵوه‌شانده‌وه‌. ئه‌مریكاش تووڕه‌یی خۆی له‌و بڕیاره‌ نیشاندا و له‌ هه‌مان كاتدا هه‌وڵیدا ئیسرائیلییه‌كان رازی بكات و لە گرنگی بڕیارنامه‌كه‌ی ئه‌نجومه‌نی ئاسایش كه‌م بكاته‌وه‌.
جۆن كیربی، به‌ڕێوه‌به‌ری په‌یوه‌ندییه‌كانی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی نیشتمانیی ئه‌مه‌ریكا ده‌ڵێت: بڕیارنامه‌یه‌كی ناپابه‌ندكه‌ره‌ و هیچ كاریگه‌رییه‌كی له‌سه‌ر ئیسرائیل و توانای به‌رده‌وامبوونی له‌ دژی بزووتنه‌وه‌ی حه‌ماس نییه‌.

ئه‌مریكا هۆشداری ده‌داته‌ ئیسرائیل كه‌ هێرشی زه‌مینی فراوان نه‌كاته‌ سه‌ر شاری ره‌فه‌ح، ئه‌و شاره‌ی كه‌ هاوسنووری میسره‌

بڕیاره‌كه‌ جێبه‌جێ بكرێت 
بڕیارنامه‌كانی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی سه‌ر به‌ رێكخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان به ‌راستی به ‌پێی یاسا نێوده‌وڵه‌تییه‌كان پابه‌ندكه‌رن. هه‌روه‌ها ئه‌نتۆنیۆ گۆتێرێس ئه‌مینداری گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان خوازیاری جێبه‌جێكردنی بڕیارنامه‌كه‌ بوو و له‌ پلاتفۆرمی ئێكس هۆشداریدا و وتی: «شكست لێبوردن نییە».
یۆاڤ گالانت، وه‌زیری به‌رگری ئیسرائیل ده‌ستبه‌جێ رایگه‌یاند كه‌ شه‌ڕه‌كه‌ به‌رده‌وام ده‌بێت: له ‌رووی ئه‌خلاقییه‌وه‌ قبووڵ ناكرێت كه‌ شه‌ڕه‌كه‌ رابگیرێت، له‌ كاتێكدا هێشتا بارمته‌كان له‌ غه‌ززه‌ ده‌ستبه‌سه‌رن.
ئینگا رۆگ، رۆژنامه‌نووسێكی ئازاد له‌ قودس مه‌زه‌نده‌ ده‌كات: «حكومه‌تی ئیسرائیل ده‌یه‌وێت به‌رده‌وام بێت له‌ شه‌ڕه‌كه‌ تا حه‌ماس به‌ ته‌واوی له‌ناو ده‌چێت»، به‌ڵام له‌ گوتاری گشتی له‌ ئیسرائیلدا، به‌ دڵنیاییه‌وه‌ هه‌ڵوێسته‌كان جیاوازن، به ‌پێی شرۆڤه‌كارانی سیاسی.
له‌ لایه‌نی چه‌پ-لیبراڵه‌وه‌، بڕیارنامه‌كه‌ وه‌ك نیشانه‌یه‌ك بۆ سیاسه‌ته‌ شكستخواردووه‌كانی سه‌رۆك وه‌زیران سه‌یر ده‌كرێت و ناتانیاهۆ ئیسرائیل ده‌خاته‌ گۆشه‌گیرییه‌وه‌، به‌ڵام له‌ كه‌مپی راستڕه‌ودا هەندێک داواكارییه‌ هه‌یە كه‌ ئیسرائیل له‌ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ ئه‌مریكادا ئەنجامەکان لەبەرچاو بگرێت.
هه‌روه‌ها ناڕه‌زایییه‌كان له‌ ئه‌مریكادا ته‌شه‌نه‌ ده‌كات، چاك شومه‌ر، سه‌رۆكی زۆرینه‌ی دیموكراته‌كان له‌ ئه‌نجومه‌نی پیران داوای له‌ ئیسرائیلییه‌كان كرد ده‌نگ به‌ حكومه‌ت نه‌ده‌ن و رایگه‌یاند: ناتانیاهۆ رێگه‌ی و‌ن کردووە. باڵاترین سیاسه‌تمه‌داری جوو له‌ واشنتۆن ده‌ڵێت: مانه‌وه‌ی سیاسی خۆی له‌سه‌رووی به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی ئیسرائیله‌وه‌ داده‌نێت.

به‌ بێ ئه‌مریكا شه‌ڕه‌كه‌ به‌رده‌وام نابێت 

به‌ڵام پێناچێت ئیسرائیل به‌شداریی رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی ئاشكرا له‌گه‌ڵ ئه‌مریكادا بكات. رۆگ ده‌ڵێت: به‌بێ پشتیوانی ئه‌مریكییه‌كان، ئه‌م شه‌ڕه‌ نه‌یده‌توانی به‌رده‌وام بێت. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردووه‌ ئیسرائیل پشت به‌ پێداویستی چه‌ك له‌ واشنتۆنه‌وه‌ ده‌به‌ستێت و ده‌ڵێت: جگه‌ له‌وه‌ش بایدن پێیوایە، ئیسرائیل یه‌كێك له‌ به‌هێزترین لایه‌نگرانی هه‌یه‌ كه‌ ئاواتی بۆ بخوازێت.

له‌ ئیسرائیل، ناتانیاهۆ تۆمه‌تبار ده‌كرێت به‌وه‌ی كه‌ له‌ناو پیاڵەیەک چادا زریانێكی ورووژاندووه‌، بۆ ئه‌وه‌ی خۆی وه‌ك پیاوێكی به‌هێز له‌ناوخۆدا پیشان بدات

هێرشێكی گه‌وره‌ی مشتومڕاوی
له‌ ئیسرائیل، ناتانیاهۆ تۆمه‌تبار ده‌كرێت به‌وه‌ی كه‌ له‌ناو پیاڵەیەک چادا زریانێكی ورووژاندووه‌، بۆ ئه‌وه‌ی خۆی وه‌ك پیاوێكی به‌هێز له‌ناوخۆدا پیشان بدات. له‌ هه‌مان كاتدا له‌ كه‌مپی راستڕه‌ودا داواكاری هه‌یه‌ كه‌ هێرشه‌ گه‌وره‌كه‌ بۆ سه‌ر ره‌فه‌ح ده‌ستبه‌جێ ده‌ست پێبكات. چه‌كدارانی حه‌ماس له‌وێ تونێلیان لێداوە و سه‌دان هه‌زار فه‌له‌ستینیش له‌وێ هه‌ڵاتوون.
هه‌روه‌ها حكومه‌تی ئه‌مریكا هۆشداری ده‌داته‌ ئیسرائیل له‌ هێرشی زه‌مینی فراوان بۆ سه‌ر ئه‌و شاره‌ كه‌ هاوسنووره‌ له‌گه‌ڵ میسر. به‌دووری نازانرێت بەم نزیکانە بانگه‌وازی ئاگاداركردنه‌وه‌ ببیسترێت. مه‌گه‌ر ئه‌مریكا قسه‌كانی نه‌خاته‌ بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌  بۆ نموونه‌ به‌ وه‌ستاندنی گه‌یاندنی چه‌ك.

بابەتە پەیوەندیدارەکان