د.یاسین رەئوف نوێنەری (ی.ن.ک) لەقاهیرە بۆ کوردستانی نوێ :

د.یاسین رەئوف: سوپای میسر لە ئینزاردایە و دەبێت لە سینا بێت، نەوەك شەڕی غەززە پەرەبسێنێت

09:44 - 2024-08-28
دیدار
348 جار خوێندراوەتەوە

د.یاسین رەئوف نوێنەری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لەقاهیرە، لەدیدارێكی كوردستانی نوێ کە لە ستۆدیۆی دیجیتاڵ میدیای رۆژنامەکەدا ئەنجام دراوە، چەندین پرسی تایبەت بە میسر و رۆڵی ئەو وڵاتە لەناوچەكەو هەروەها پەیوەندییەكانی قاهیرە و ریاز و ئەنقەرە باس كرد، تیشكیشی خستەسەر كاریگەری خراپی شەڕی غەززە لەسەر ئابووری ئەو وڵاتە، باسی لە گرنگی پەیوەندییەکانی نێوان میسر و کوردیش کرد،  لێرەدا دەقی بۆچوونەکانی بڵاودەکەینەوە.

دیداری کوردستانی نوێ

 

د.یاسین رەئوف:
 دۆخی ئابووریی میسر كاریگەریی سەلبی زۆری لەسەرە و ئەو كاریگەرییە وایكردووە حكومەت كۆمەڵێك بڕیار بدات كە ئازار بەدەوڵەت و گەلەكەی و كۆمەڵگەكەی دەگەیەنێت، ئەوەش ناچارییە

1-2

رۆڵی میسر لەناوچەكەدا

سەبارەت بە رۆڵی میسر لە ناوچەكە  بەتایبەتی و جیهان بەگشتی، د. یاسین رەئوف دەڵێت: ئێستا رۆڵی میسر لە رووی سیاسییەوە گرنگە و لە رووی ئەمنی و سەربازیشەوە گرنگترە، ئەتوانم بڵێم میسر چەقی ململانێ یا ئەو شەڕە و قەیرانەیە كە لە غەززە هەیە، لەولەبی ئیشكردن و چارەسەركردنی كێشەكە لەمیسرە، هەموو دەبینین هەم ئەوروپا و هەم ئەمریكا و هەم وڵاتانی عەرەبی و ئیسرائیلیش روو لەمیسر دەكەن بۆ چارەسەركردنی ئەو قەیرانە، یان هێواشكردنەوەی یان راگرتنی شەڕ یان گۆڕینەوەی بارمتە و زیندانییە فەلەستینییەكان لەلای ئیسرائیل، میسر چەقی دانیشتنەكانە بۆ ئەو مەسەلانە.
ئاماژە بەوەش دەكات و دەڵێت: راستە قەتەریش هەیە وەكو وڵاتێكی دوورەدەست، بەڵام دەوحە تەنها پردێكە بۆ گەیاندنی پێشنیاری وڵاتان بە حەماس، ئەگەر بمانەوێ كێشەكە چارەسەربكرێت یان ئەمریكا و وڵاتانی تر بیانەوێ قەیرانەكە چارەسەر بكرێـت، ئەوا دەبێت روو لە میسر بكەن و ئەو وڵاتە هەڵبژێرن، چونكە میسر وڵاتێكی گرنگە و راستەوخۆ سنووری بە غەززە و جێی شەڕەكەوە هەیە، راستەوخۆش سنووری بەو ناوچەیەوە هەیە كە كێشەی لەسەرە، دەروازەی فیلادلفیا بێت یان رەفەح، كە هەردووكیان لە نێوان ئیسرائیل و میسردان.
راستە فیلادلفیا لەژێر كۆنترۆڵی ئیسرائیلیدایە، بەڵام رەفەح لەژێر كۆنترۆڵی میسردا بووە كاتی خۆی و گەورەترین كێشەی بەردەم چارەسەركردنی مەسەلەكە یان راگرتنی شەڕەكەیە، بۆیە میسر رۆڵێكی گەورەو كاریگەری هەیە هەم بەسەر وڵاتانی عەرەبییەوە هەم بەسەر وڵاتانی ئەوروپا و ئەمریكاوە، روسیا و چینیش دەیانەوێ بەشێوەیەك لەشێوەكان ئەو شەڕە رابگرن،  یان كارێك بكەن راگرتنی شەڕەكە و گۆڕینەوەی بارمتەكان بەرامبەر بە یەكتر میسر رۆڵی تێدا هەبێت، چونكە پێیانوایە میسر لەوانیش نزیكە، واتا دەتوانین بڵێین هەموو وڵاتانی جیهان پێویستیان بە میسرە بۆ چارەسەركردنی ئەو شەڕ و قەیرانە. 

شەڕی غەززە و كاریگەری خراپی بەسەر ئابووریی میسرەوە
د. یاسین باس لە كاریگەری خراپی شەڕی بەسەر ئابووریی میسرەوە دەكات و دەڵێت: ئەو شەڕە ئەوەندەی تر قەیرانی ئابووری بۆ میسر دروستكردووە، هەروەها لە كەناڵی سوێس كە وەكو دەماری ژیان وایە بۆ میسر و ئێستا هاتوچۆ پیایدا كەم بۆتەوە و كەشتییە گەورەكانی جیهان هاتۆچۆی پیادا ناكەن، لەبەر ئەوەی حوسییەكان هاتوونەتە سەر خەت بۆ بەرگری كردن لەغەززە و حەماس و بوون بەكێشەش لە نێوان باب ئەلمەندەب و گەرووی هورمزدا، چونكە سنووریان لەسەر هەردووكی هەیە، ئەوەش وایكردووە 63 بۆ 65 %ی ئەو كەشتیانەی جاران بە كەناڵی سوێسدا دەرۆیشتن واز لەو رێگەیە بهێنن و بچن بۆ (رأس الرجاء الصالح) و هەر لەوێوەش بگەڕێنەوە، ئەمەش وایكردووە جارێكی تر قەیرانی ئابووری گەورە بۆ میسر دروست ببێت، خوشتان دەزانن قەیرانی ئابووری لەهەموو جیهاندا بەهۆی كۆرۆناوە زۆر گەورە بوو دوای كۆرۆناش شەڕی ئۆكراین هاتە پێش و ئەوەش كێشەی كەمی دانەوێڵە و گەنمی بۆ میسر دروست كرد، ئینجا شەڕی غەززەشی هاتەسەر، واتا كۆمەڵێك لەمپەڕ یان كارەسات بەسەر ناوچەكەدا هات و میسر لەهەموویاندا زەرەمەندی گەورە بوو، هەم لەمەسەلەی كۆرۆنا و هەم لەمەسەلەی شەڕی ئۆكراین و هەمیش لەو شەڕەی كە ئێستا لەغەززە هەیە، كە جگە لەوەی كێشەیەكی زۆری بۆ میسر دروست كردووە، لە كەناڵی سوێسیش كۆمەڵێك كێشەی بۆ دروست كردووە.
لە ئێستاشدا میسر سوپاكەی لە ئینزاردایە و دەبێت لە سینا بێت، نەوەك شەڕەكە پەرەبسێنێت و  پریشكی بگاتە ئەمدیو بۆیە خۆیان بۆ ئامادەكردووە، واتا میسر بەهۆی شەڕی غەززەوە لەرووی سیاسیی و ئەمنی و كۆمەڵایەتیەوە كاریگەری گەورەی لەسەر بووە، راستە میسریش چەقی چارەسەركردنی هەموو قەیرانەكانە، بەڵام لەرووی ئابووریەوە زەربەیەكی گەورەی بەركەوتووە.

كاریگەری لە رووی ماددی و مەعنەوییەوە
د. یاسین لەسەر كاریگەری ماددی و مەعنەوی شەڕی غەززە لەسەر میسر روونیدەكاتەوە، كاریگەری لەسەر گەلی میسر دروست كردووە، لە رووی مەعنەوییەوە ئەوەی میسرییەكان ناوی لێ دەنێن رقی پیرۆزی نێوان دەوڵەتی ئیسرائیل یا سەهیۆنیزم و میسر سەری هەڵداوەتەوە، كە رەگ و ریشەیەكی قووڵی هەیە و دەگەڕێتەوە بۆ سەدان ساڵ پێش ئێستا، ئەم كارەساتەی لەغەززە روویداوە، یارمەتیدەرێكی گەورەبوو بۆ دەركەوتنەوەی لەكاتێكدا كە ئابووری میسر زەرەریی گەورە بەركەوتووە.
هەروەها دەڵێت: گەلی میسر كە پێشتر نارەزاییان دەرئەبڕی بەرامبەر بە رژێمی میسر كە حەكیم و حەكیمانە ئیشی لەسەر مەسەلەی غەززە كردووە، ئێستا لەدەوری كۆبوونەتەوە، چونكە ئەزانن قەیرانی غەززە قەیرانێكی ئەبەدی و ئەزەلیی نێوان ئیسرائیل و میسرە، ئەو هەموو كوشتارەی ئیسرائیلیش لەغەززە كردوویەتی، كە بە هەزاران خەڵكی لە منداڵ و ژن و پیر بوونەتە قوربانی، وایكردووە رقی پیرۆزی میسرییەكان بەرامبەر بە ئیسرائیل ئەوەندەی تر زیاد بكات، رژێمی میسریش سوودی لەمە بینیوە، لەگەڵ ئەو قەیرانە ئابوورییە خنكێنەرەی دروست بووە، خەڵك خۆی پاساو بۆ حكومەت دێنێتەوە و ناچاریشە رازی بێ بە قەیرانەكەو خۆی رائەگرێت، چونكە دەزانن ئێستا لەپەنای شەڕەكەدان و خەمی ئەوەیانە نەوەك بگات بە میسر، لەكاتێكدا پریشكی شەڕەكەیان لەڕووی ئابوورییەوە پێ گەیشتووە، بەڵام پێموایە لەرووی مەعنەوییەوە، شەڕی غەززە بە ئیجابی بۆ دەوڵەت و رژێمی میسر كەوتۆتەوە.

سیاسەتی دەرەوەی میسر
نوێنەری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لەمیسر لەسەر كارایی سیاسەتی دەرەوەی میسر دەڵێت: هەموومان دەزانین ئابووری لەهەموو شتێكی تر گرنگترە لە جیهاندا بۆ بەڕێوەبردنی هەموو دەوڵەتێك، ئابووری جیهانیش بەهۆی عەولەمەوە، پەیوەستە بەیەكەوە و هیچ وڵاتێك ناتوانێت، بەبێ وڵاتێكی تر ئابوورییەكەی بەڕێوە ببات، جەخت لەوەش دەكاتەوەو دەڵێت: ئەو تیۆرییەش هەڵوەشاوەتەوە كە كاتی خۆی ئێمەش لەكوردستان دەمانوت، «ئابووری سەربەخۆ»، چونكە ئابووری سەربەخۆ لەجیهاندا نییە، ئەمریكا بەرامبەر بەچین سەربەخۆ نییە، لەكاتێكدا یەكەم هێزیی ئابوورییە لەجیهاندا، چینیش بەرامبەر بەئەمریكا سەربەخۆ نییە، چونكە پێویستی بە ئەمریكا و ئەوروپا هەیە بۆ ساخكردنەوەی كاڵاو بەرهەمەكانی، لەبەر ئەوە ئابووری سەربەخۆ لەجیهاندا بوونی نییە.
لێرەدا دەمەوێت باسی ئەوە بكەم، دۆخی ئابووریی میسر كاریگەری سەلبی زۆری لەسەرەو ئەو كاریگەرییە وایكردووە حكومەت كۆمەڵێك بڕیار بدات كە ئازار بەدەوڵەت و گەلەكەی و كۆمەڵگەكەی دەگەیەنێت، ئەوەش ناچارییە.
قەیرانی ئابووری و دابەزینی نرخی جنێی میسری و پێویستی میسر بە دەغڵ و دانەوێڵەی ئۆكراین و روسیا و داخستنی كەناڵی سوێس بەهۆی قەیرانی غەززەوە ئەمانە هەمووی كۆمەڵێك بڕیاری ئازار بەخش بە میسر دەردەكەن، سیاسەت و ئابووریش لەم رۆژەدا لەهەموو كات زیاتر پێكەوە بەستراون.

فراوانخوازی توركیا و هەڵوێستی میسر و سعودیە
د. یاسین رەوئوف سەبارەت بەهەڵوێستی میسر و سعودیە بەرامبەر بەفراوانخوازی توركیا لەناوچەكەدا دەڵێت: هەموو دەزانین هاتنەسەر حوكمی سەرۆك سیسی لە میسر،  توركەكانی بە راستی نیگەران كرد، چونكە ئەوان پێیان وابوو ئەو دەسەڵاتەی محەمەد مورسی و ئیخوانەكان، درێژكراوی دەسەڵاتی ئیخوانی ئەردۆغانی خۆیانە، لەبەر ئەوە نیگەران بوون،  پەیوەندی نێوان میسر و توركیاش خراپ تێكچوو، تەنانەت توركیا و سەرۆك ئەردۆغان بە جنێو و قسەی سارد و سوك باسی میسر و میسرییەكان و دەوڵەتی میسر و سەرۆكی میسری دەكرد، ئەمەش كاریگەری زۆر سەلبی هەبوو، بەڵام ئێمە دەزانین نە دۆستایەتی هەمیشەیی و نە دوژمنایەتی هەمیشەیی هەیە، بەڵكو بەرژەوەندیی هەمیشەیی هەیە، ئێستاش بەرژەوەندی توركیا و میسر بەتایبەت دوای شەڕی غەززە زۆر لەیەكتر نزیك بۆتەوەو گەیشتۆتە ئاستی سەردانی سەرۆكەكان بۆ لای یەكتر، بڕیاریش وایە سەرۆك سیسی بچێت بۆ توركیا و بەپێچەوانەوەشەوە ئەردۆغان بچێت بۆ میسر.
د. یاسین ئاماژە بەوە دەكات، كە ئەمانە وایكردووە، میسر چاو لەو چەمكە بپۆشێت كە ناوی لێنراوە فراوانخوازی توركیا، چونكە پێشتر كێشە هەبوو لەنێوان توركیا و هەموو وڵاتاندا، بەڵام ئێستا ئەردۆغان بەهۆی باری ئابووری وڵاتەكەی و ئەو قەیرانەی تێی كەوتوون و بەهۆی ئەوەی هەڵبژاردن لەپێشەو ئەمە چ جای ئەوەی ئۆپۆزسیۆن بەهێزە و كۆمەڵێك جیابوونەتەوە لەحزبەكەی دەیەوێ كێشەكان سفر بکاتەوە، لەبەر ئەوە هێمن بۆتەوە و لەمەسەلەی فراوانخوازی، بۆ ئەوەی لەگەڵ میسر و سعودیەدا پەیوەندییەكانی باش بكاتەوە، میسر و سعودیەش لەو هەڵوێست تێ دەگەن و دەیانەوێت سوودی لێ ببینن، بۆ ئەوەی پەیوەندییەكان لەگەڵ توركیادا باش بكەن، هەمیش توركیاش رابگرن لەو فراوانخوازییەی و واش بكەن ئەوەندە سەركێشی نەكات.

 

پێویسته‌ خۆمان به‌باشی بگه‌یه‌نینه‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی و مه‌سه‌له‌كه‌ی‌ خۆمانیان تێبگه‌یه‌نین

د. یاسین ره‌ئوف، له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی عیراق و میسر له‌ بواره‌ جیاجیاكاندا ده‌ڵێـت، ئه‌وه‌نده‌ی‌ من ئاگاداربم، میسر عیراق وه‌كو یه‌كێك له‌ده‌وڵه‌ته‌ عه‌ره‌بی و یه‌كێك له‌دامه‌زرێنه‌رانی كۆمه‌ڵه‌ی‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی ده‌بینێت، میسر پێیوایه‌ عیراق كوتله‌یه‌ك و ده‌وڵه‌تێكی یه‌كپارچه‌یه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ هه‌وڵ ده‌دات په‌یوه‌ندییه‌كانی له‌گه‌ڵ عیراقدا باش بكات، له‌ رووی ئابووریی و سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌منی و سه‌ربازییه‌وه‌، تیڕوانینی قاهیره‌ش بۆ مه‌سه‌له‌ی‌ جیابوونه‌وه‌ی‌ پارچه‌یه‌ك له‌ عیراق، هێڵی سووره‌ چونكه‌ ده‌وڵه‌تی میسر ده‌وڵه‌تێكی عروبییه‌.


له‌گه‌ڵ یه‌كپارچه‌یی خاكی عیراقدایه‌
میسرییه‌كان پێیانوایه‌ هه‌موو مه‌زهه‌ب و نه‌ته‌وه‌ و ئیتنیكه‌كانی عیراق، له‌چوارچێوه‌ی‌ ده‌وڵه‌تی عیراقدا بژین، مافی ته‌واویشیان هه‌بێت و هیچ جیاوازییه‌ك له‌ نێوان كورد و عه‌ره‌بدا نه‌بێت، جیاوازیی له‌نێوان سوننه‌ و شیعه‌دا نه‌بێت، جیاوازیی له‌نێوان موسڵمان و مه‌سیحیدا نه‌بێت، هه‌موو عیراقییه‌كانیش وه‌كو یه‌ك بن و یه‌كسان بن، له‌چوارچێوه‌ی‌ ده‌وڵه‌تێكدا، ئیتر ئه‌و ده‌وڵه‌ته‌ ناوی خۆی ده‌نێت دیموكراتی یا فیدراڵی یان ئیتحادی، هه‌رچییه‌ك بێ، گرنگ ئه‌وه‌یه‌ هه‌موو ئه‌ندامه‌كانی ئه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌ وه‌كو یه‌ك و پێكه‌وه‌ بژین، به‌ڵام ده‌یڵێمه‌وه‌ ئه‌وان پێیانوایه‌، له‌تكردنی عیراق هێڵی سووره‌، ئه‌مه‌ پێویسته‌ هه‌موو كوردێك لێی تێبگات، بۆشمان ده‌ركه‌وت كه‌ میسر یه‌كێك بوو له‌توندترین و سه‌رسه‌ختترین ده‌وڵه‌ته‌كان به‌رامبه‌ر به‌ راپرسیی هه‌رێمی كوردستان.
قاهیره‌ش له‌وكاته‌دا چه‌ندین كه‌سی نارد هه‌ر له‌ ئه‌منیداری كۆمه‌ڵه‌ی‌ وڵاتانی عه‌ره‌بیه‌وه‌ تا وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی‌ میسر، له‌رێگه‌ی‌ ئێمه‌مانانیشه‌وه‌ نامه‌ و ئاگاداریان نارد، هه‌موو هه‌ڤاڵانی سه‌ركردایه‌تی سیاسیی یه‌كێتی ئاگادارن كه‌ بابه‌ته‌كان چۆن بوون، هه‌رچه‌ندیش عیراق و میسر دوو ده‌وڵه‌تی عه‌ره‌بین و په‌یوه‌ندییان پێكه‌وه‌ باشه‌، به‌ڵام ئه‌م په‌یوه‌ندییه‌ به‌رز و نزمیش ئه‌كات، ئه‌وه‌ سروشتییه‌ له‌هه‌موو جیهاندا.
سه‌باره‌ت به‌نوێنه‌رایه‌تی‌ كورد له‌ میسر، د. یاسین ئاماژه‌ به‌وه‌ده‌كات كه‌ قاهیره‌ هه‌میشه‌ له‌گه‌ڵ كورددا ئاشتیخواز بووه‌ و كوردی خۆش ویستووه‌، ئه‌وه‌ش چه‌ند هۆكارێكی هه‌یه‌، یه‌كێك له‌و هۆكارانه‌ ئه‌وه‌یه‌، رۆژێك له‌رۆژان ئیحتیكاكی دوژمنكارانه‌ یان دڕدۆنگانه‌ له‌ نێوان تاكی میسری و تاكی كورد رووی نه‌داوه‌، رۆژێك له‌رۆژان نه‌بووه‌، میسرییه‌ك بێت دژایه‌تی كورد بكات، كوردێكیش نه‌بووه‌ دژایه‌تی میسر بكات، ئه‌وه‌ش لایه‌نێكی گرنگه‌ كه‌ میسر هه‌میشه‌ لایه‌نگری مافه‌كانی گه‌لی كورد بووه‌، نموونه‌ش بۆ ئه‌وه‌ سه‌ردانه‌كانی هه‌زار ره‌حمه‌تی لێبێت مام جه‌لاله‌ له‌كاتی خۆیدا بۆ میسر و له‌سه‌رده‌می جه‌مال عه‌بدولناسردا، هه‌ر كاتی خۆی‌ دوو ساڵ له‌میسر ژیاوه‌ له‌سه‌رده‌می ئه‌نوه‌ر ساداتدا، مام جه‌لال كاتێك سه‌رۆك كۆماری عیراقیش بوو، باشترین پێشوازی لێكرا له‌لایه‌ن رژێمی پێشووی حوسنی موباره‌كه‌وه‌، ئه‌مه‌ له‌رووی سیاسییه‌وه‌، له‌رووی كۆمه‌ڵایه‌تیه‌وه‌ په‌یوه‌ندییه‌كی‌ عاتیفی له‌نێوان تاكی كورد و تاكی میسرییدا هه‌یه‌، نموونه‌ش بۆ ئه‌وه‌، هیچ كوردیك نییه‌ لای ئێمه‌ فیلمه‌ كۆمیدییه‌كانی عادل ئیمامی لا خۆش نه‌بێت و هیچ كوردێك نییه‌ حه‌زی له‌گۆرانییه‌كانی ئوم كه‌لسوم نه‌بێت، په‌یوه‌ندییه‌كی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و كه‌لتووری و سۆزداری له‌نێوان تاكی میسر و كورددا هه‌یه‌، سه‌باره‌ت به‌ لایه‌نی سیاسیی ئه‌وا قاهیره‌ پێیوایه‌ كه‌ كورد پێویسته‌ مافی خۆی‌ وه‌ربگرێـت له‌چوارچێوه‌ی‌ عیراقدا، به‌ڵام له‌و چوارچێوه‌یه‌ ده‌رچوو میسر سه‌رسه‌ختانه‌ دژی ده‌وه‌ستێته‌وه‌.

نوێنه‌رایه‌تی له‌ میسر
د. یاسین سه‌باره‌ت به‌گرنگی بوونی نوێنه‌رایه‌تی كورد له‌ میسر ده‌ڵێت: ئه‌و نوێنه‌رایه‌تییه‌ زۆر گرنگه‌، په‌یوه‌ندی كورد و میسر له‌كاتی دامه‌زراندنی ئیزگه‌ی‌ كوردییه‌وه‌ له‌ سه‌رده‌می سه‌رۆك عه‌بدولناسردا هه‌یه‌و  نوێنه‌رایه‌تیش هه‌ر هه‌بووه‌، نوێنه‌ری پارتی دیموكراتی كوردستان كه‌ سه‌ركردایه‌تی شۆڕشی ده‌كرد له‌شه‌سته‌كانی سه‌ده‌ی‌ رابردوودا، له‌میسر هه‌بوو، كاك دكتۆر فوئاد له‌وێ بوو، هه‌م له‌نوێنه‌رایه‌تییه‌كه‌و هه‌میش له‌ئێزگه‌كه‌، ئێستا به‌نده‌ له‌نوێنه‌رایه‌تییه‌كه‌م وه‌كو نوێنه‌ری یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان، له‌پێش منیشدا  له‌ ساڵی 1997ه‌وه‌ ئه‌و نوێنه‌رایه‌تییه‌مان هه‌یه‌، كاك عه‌دنان موفتی له‌وێ بوو، دوای ئه‌ویش كاك حازم یوسفی لێ بوو، دوای ئه‌وانیش به‌نده‌ ئه‌و پۆسته‌م وه‌رگرت.
هه‌روه‌ها ده‌ڵێت: ده‌رباره‌ی‌ نوێنه‌رایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، ئه‌وا میسر بڕوای به‌ هه‌رێمی كوردستان و نوێنه‌رایه‌تی هه‌رێم نییه‌، ئێمه‌ وه‌كو یه‌كێتی نوێنه‌رایه‌تیمان هه‌یه‌، پارتیش نوێنه‌رایه‌تی هه‌یه‌، به‌ڵام نوێنه‌رایه‌تی هه‌رێم له‌ میسر هێڵی سووره‌، ئه‌وان پێیانوایه‌ كه‌ نابێت نوێنه‌ری هه‌رێم هه‌بێت له‌ قاهیره‌ و په‌یوه‌ندی عیراق و میسریش له‌رێی ده‌وڵه‌تی عیراق و وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی‌ عیراقه‌وه‌ بێت، نه‌ك له‌رێی نوێنه‌رایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، ئه‌مانه‌یان به‌ئاشكرا وتووه‌ به‌ مام جه‌لال وه‌كو خۆی‌ باسی كردوه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ هه‌رێمی كوردستان نوێنه‌رایه‌تی له‌ قاهیره‌ نییه‌، به‌ڵكو حزبه‌كانی هه‌رێم هه‌یانه‌.

گرنگی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ میسردا
ده‌رباره‌ی‌ بایه‌خدانی هه‌رێمی كوردستان به‌ په‌یوه‌ندییه‌كان له‌گه‌ڵ میسردا، د. یاسین ده‌ڵێت: وه‌كو یه‌كێتیی قسه‌ ده‌كه‌م، هه‌ر ده‌وڵه‌تێك له‌ناوچه‌كه‌ یان جیهان، ده‌ستی په‌یوه‌ندی یان یارمه‌تی بۆ ئێمه‌ درێژ بكات، یان هه‌نگاوێ بێته‌ پێشه‌وه‌ ئه‌وا ئێمه‌ دوو هه‌نگاو به‌رامبه‌ریان ده‌چینه‌ پێشه‌وه‌، له‌گه‌ڵ میسریشدا به‌هه‌مان شێوه‌ین، ئێمه‌ زۆر هه‌وڵ ده‌ده‌ین ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ به‌هێزتر بكه‌ین و به‌رده‌وامی پێ بده‌ین، هه‌وڵ ده‌ده‌ین ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ فره‌ لایه‌ن بێت هه‌موو ته‌وه‌ر و چه‌مكه‌كان بگرێته‌وه‌،  هه‌ر له‌ سیاسیی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌منی و سه‌ربازی و ئابووری و دارایی، هه‌وڵی فراوانكردنی ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ش ده‌ده‌ین، میسریش ده‌وڵه‌ته‌ بۆیه‌ به‌قه‌د قورسایی خۆت په‌یوه‌ندیت له‌گه‌ڵدا ده‌به‌ستێت، واتا ئه‌گه‌ر تۆ حزبێكی خاوه‌ن قورسایی بیت و وڵاتت به‌ده‌سته‌وه‌ بێت،  په‌یوه‌ندییه‌كه‌ زۆر به‌هێزتر ده‌بێت، حزبێكی هامشی بیت و ده‌سه‌ڵاتت كه‌م بێت و هێزت كه‌م بێت و له‌سه‌ر گۆڕه‌پانی خۆت قورسیت كه‌م بێت، هه‌ژموونت كه‌م بێت، به‌و ئاسته‌ په‌یوه‌ندیت له‌گه‌ڵدا ده‌كات، له‌ سه‌رده‌می مام جه‌لال به‌شێوه‌یه‌ك په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ ئێمه‌ هه‌بوو ومامه‌ڵه‌ی‌ ده‌كرد و ئێستا به‌شێوه‌یه‌كی‌ تر مامه‌ڵه‌مان له‌گه‌ڵدا ده‌كات.

گرنگی په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدا
د. یاسین له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی كورد له‌گه‌ڵ وڵاته‌ عه‌رەبییه‌كاندا، جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌و ده‌ڵێت: ئێمه‌ پێویستی زۆرمان به‌وڵاته‌ عه‌ره‌بییه‌كان هه‌یه‌، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ ململانێی راسته‌قینه‌مان له‌عیراقدا له‌گه‌ڵ عه‌ره‌بدایه‌، بۆیه‌ پێویستمان به‌تێكه‌ڵاوی زۆره‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و نه‌ته‌وه‌یه‌دا، پێویستیشه‌ خۆمان به‌باشی بگه‌یه‌نینه‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی و مه‌سه‌له‌كه‌ی‌ خۆمانیان تێبگه‌یه‌نین، كه‌ ئێمه‌ گه‌لێكی زوڵم لێكراوین و ده‌مانه‌وێت له‌گه‌ڵ عیراقدا بژین، به‌و مه‌رجه‌ی‌ غه‌درمان لێ نه‌كرێت، به‌ هاووڵاتی پله‌ دوو دامان نه‌نێن و جیاوازی له‌ نێوان كورد و عه‌ره‌بدا نه‌بێت، فه‌رق و جیاوازی له‌نێوان هاووڵاتییه‌كی‌ سلێمانی و هه‌ولێر له‌گه‌ڵ ناسڕییه‌ و به‌سرادا نه‌بێت،  ئێمه‌ پێویستمانه‌ به‌وه‌یه‌ ئه‌مانه‌ وه‌كو دۆزی كورد بگه‌یه‌نین به‌ وڵاتانی عه‌ره‌بی، بۆیه‌ هه‌رچه‌ند هه‌وڵ بده‌ین په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ وڵاتانی عه‌ره‌بیدا هه‌بێت هێشتا كه‌مه‌، من تا ئه‌ندازه‌یه‌ك په‌یوه‌ندیم له‌گه‌ڵ لیبییه‌كان و له‌گه‌ڵ تونسی و مه‌غریبیه‌كاندا هه‌یه‌، له‌گه‌ڵ وڵاتانی كه‌نداویش هه‌ندێك په‌یوه‌ندیم هه‌یه‌، له‌ رووی بابه‌ت ناردن بۆ سه‌نته‌ره‌ ستراتیژییه‌كانی كه‌نداو، ئه‌مه‌ ده‌بێت گه‌شه‌ی پێ بدرێت و بچێت و بۆ ئه‌و شوێنانه‌ی‌ ئێمه‌ پێویستمان پێیه‌تی‌ كه‌ ده‌نگ و ره‌نگ و ده‌س و ده‌وری كوردی پێ بگه‌یه‌نین له‌وڵاتانی عه‌ره‌بی، له‌به‌ر ئه‌وه‌ هیوادارم سه‌ركردایه‌تی سیاسیی كورد، بیر له‌مه‌ بكاته‌وه‌ زیاتر له‌وه‌ی‌ هه‌یه‌ و گرنگی به‌و په‌یوه‌ندییه‌ بدات، وڵاتانی عه‌ره‌بی گرنگییان هیچ كه‌متر نییه‌ له‌ وڵاتانی ئه‌وروپی كه‌ ئێمه‌ باشترین په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵیاندا هه‌یه‌، چونكه‌ وڵاتانی ئه‌وروپی دوره‌ده‌ستن له‌ئێمه‌ و وڵاتانی عه‌ره‌بی له‌په‌ناماندان، هه‌ر چه‌پۆكێك راوه‌شێنن به‌ر كورد ده‌كه‌وێت، له‌به‌ر ئه‌وه‌ پێویست ده‌كات ئێمه‌ له‌گه‌ڵ وڵاتانی عه‌ره‌بی زیاتر هه‌وڵی په‌یوه‌ندیگرتن بده‌ین و ده‌ستی په‌یوه‌ندی و دۆستایه‌تیان بۆ درێژ بكه‌ین، گومانم نییه‌ كه‌ ئه‌وانیش پێشوازیمان لێده‌كه‌ن.

 هێنانی كۆمپانیا میسرییه‌كان
د.یاسین پێشنیاری بۆ ده‌سه‌ڵاتدارانی كورد بۆ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ میسر هه‌یه‌ و ده‌ڵێت: پێویست هه‌وڵ بده‌ن، گرنگی به‌و په‌یوه‌ندییه‌ بده‌ن، چونكه‌ میسر گرنگه‌ له‌رووی ئابوورییه‌وه‌ بۆ ئێمه‌ و پێویسته‌  ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ به‌هێز بكه‌ین، چونكه‌ وڵاتی ئێمه‌، وه‌كو ئه‌وان ده‌ڵێن خاكێكی ساوایه‌ كه‌ هیچ پرۆژه‌یه‌كی گه‌وره‌ی‌ تێدا نه‌كراوه‌، له‌كاتێكدا میسرییه‌كان له‌وه‌دا باڵا ده‌ستن، ئێمه‌ ده‌توانین هه‌رچی كۆمپانیای وه‌به‌رهێنانی میسری هه‌یه‌ بهێنین بۆ هه‌رێم و ئیشیان له‌گه‌ڵدا بكه‌ین، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‌ هه‌م زمانی لێكتێگه‌یشتنمان زۆره‌و هه‌میش ئه‌وان ده‌توانن له‌گه‌ڵ ئێمه‌دا به‌ خۆشی بژین، چونكه‌ میسری زوو فێری كوردی ده‌بێت و كوردیش زوو له‌ دیالیكتی عه‌ره‌بی میسری تێده‌گات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ هیوادارم ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی له‌كوردستان به‌هه‌موو لایه‌نه‌كانیه‌وه‌ هه‌وڵی جددی بدات، كه‌ له‌گه‌ڵ میسرییه‌كاندا په‌یوه‌ندییه‌كی‌ توندوتۆڵ  دروست بكات.

مام جەلال و جەمال عەبدولناسر

بابەتە پەیوەندیدارەکان