سامان عوسمان
ماکیاژ و رێکخستنی قژ رۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە ژیانکردنی کارەکتەرەکان لە جیهانی سینەمادا. ئەوان یارمەتی گۆڕینی ئەکتەرەکان دەدەن بۆ رۆڵەکانیان، ئەزموونی چیرۆکگێڕانی گشتی بۆ بینەر بەرز دەکەنەوە. هونەری ماکیاژ و رێکخستنی قژ لە سینەمادا تێکەڵەیەکە لە داهێنان و لێهاتوویی و گرنگیدان بە وردەکارییەکان بۆ دڵنیابوون لەوەی کارەکتەرەکان لەسەر شاشەی رەسەن و باوەڕپێکراو دەردەکەون. لە زۆرێک لە فیلمە مێژووییەکان، ماکیاژ و رێکخستنی قژ لە وێناکردنی وردی کارەکتەرەکانی قۆناغە کاتییە جیاوازەکاندا زۆر گرنگە. بۆ نموونە لە فیلمی «گاتسبی گەورە»دا، تیمی ماکیاژ و رێکخستنی قژ بە سەرکەوتوویی لە رێگەی شێوازی قژی ئاڵۆز و دیمەنی ماکیاژێکی بوێر و ئیکسسواراتە وردەکانەوە، زەوق و دەوڵەمەندی ساڵانی 1920یان دروستکردەوە. ئەم وردەکاریانە یارمەتیدەر بوون بۆ گواستنەوەی بینەر بۆ سەردەمی جاز و نوقمکردنیان لە جیهانی فیلمەکەدا. لە فیلمە زانستییە خەیاڵییەکان و فیلمە فانتازییەکاندا، ماکیاژ و قژ رۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە دروستکردنی کارەکتەری جیهانی دیکەدا. فیلمی «ئاڤاتار» نموونەیەکی سەرەکییە کە چۆن تەکنیکە داهێنەرەکانی ماکیاژ و شێوازکردنی قژ دەتوانن بوونەوەرە خەیاڵییەکان بە ژیان بهێنن. ئەو دەستکردە ئاڵۆزانە و بۆیەی جەستە و شێوازی قژی ورد کە لە فیلمەکەدا بەکارهێنراون یارمەتیدەر بوون بۆ ئەوەی کارەکتەرە جوانەکان واقیعی و باوەڕپێکراو دەربکەون، سەرەڕای ئەوەی بە تەواوی دروستکراوی CGI بوون. هەروەها ماکیاژ و رێکخستنی قژ رۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە گۆڕینی ئەکتەرەکان بۆ کارەکتەری داهێنانکار. بۆ نموونە جۆکەر لە فیلمی «شۆڕشگێڕی تاریک»دا بە ماکیاژ و شێوازی قژی جیاواز ناسراوە، کە یارمەتیدەر بووە لە پێناسەکردنی کەسایەتی نائارام و ئاژاوەگێڕی کارەکتەرەکە. گۆڕینی ئەکتەری ناوداری ئەمریکی هیس لێدگەر بۆ جۆکەر بەهۆی کاری وردی تیمی ماکیاژ و قژەوە یارمەتیدەر بوو، کە هاوکارییان کرد بۆ دروستکردنی دیمەنێک کە لە یەک کاتدا بناسرێتەوە و تایبەت بێت. جگە لەوەش، ماکیاژ و شێوازکردنی قژ بەشێکی دانەبڕاوە لە دروستکردنی ئاماژەی چیرۆکگێڕانی بینراو لە سینەمادا. گۆڕانکاری ورد لە ماکیاژ یان شێوازی قژی کارەکتەرێکدا دەتوانێت ئاماژە بێت بۆ گۆڕانکاری لە کەسایەتی، هەست و سۆز، یان پێشکەوتنی هێڵی چیرۆکەکانیان. بۆ نموونە لە فیلمی «قوی ڕەش»دا، گۆڕانی وردە وردەی پاڵەوانەکە لە بێتاوانییەوە بۆ شێتی لە پەرەسەندنی ماکیاژ و شێوازی قژیدا ئاوێنەیەکی دەردەکەوێت، هەر گۆڕانکارییەک رەنگدانەوەی باری دەروونی و دابەزینی بۆ تاریکییەکە. بە گشتی ماکیاژ و رێکخستنی قژ لە سینەمادا ئامرازێکی بەهێزن کە نەک تەنها سەرنجڕاکێشی بینراوی فیلمەکان بەرز دەکەنەوە، بەڵکو بەشداری دەکەن لە پەرەپێدانی کارەکتەرەکان و چیرۆکگێڕان و جیهانسازی. هونەریی و داهێنەری پیشەگەرەکانی ماکیاژ و قژ لە پیشەسازی فیلمدا رۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن لە ژیانەوە بەسەرهاتە سینەماییەکان و سەرسامکردنی بینەران لە سەرانسەری جیهاندا.
