باڵەکانی ترەمپ لە سیاسەتی دەرەوەدا
دوای سەرکەوتنی دۆناڵد ترەمپ لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی وڵاتەکەیدا، یەکەم بڕیاری دیاریکردنی کارمەندانی سیاسەتی دەرەوە بوو بۆ «مارکۆ رۆبیو «وەک ئەگەری وەزیری دەرەوە و «مایک وۆڵتز» وەک راوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی، وەک باسیش دەکرێت، هەردووکیان لەبەرامبەر چیندا توندڕەون و رەخنەگرێکی توندی ئۆکرانیاشن.
بەپێی میدیاکان وۆڵتز هەمیشە دوژمنێکی سەرسەختی سیاسەتی ئەنقەرەیە و لە ساڵانی رابردووشدا رەخنەی توندی لێ گرتوون.
ئیسرائیل پشتیوانی بەهێزی بۆ پەیدابوو
بەپێی رۆژنامەیNew york times ی ئەمریکی بێت، ستەیف ویکتۆف، دانراوە بۆ نێرداروی ئەمریکا لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، ئەو کەسەش زۆر دۆست و لایەنگری ئیسرائیلە و یەکێکە لە کەسە نزیکەکانی خۆی و هەمیشە لە ئاستەنگەکاندا لەگەڵ ترەمپدا بووە، لەکاتی بریندارکردنی لە چەند مانگی رابردوودا، هاوڕێیەتی کرد و لە دۆسێی ئیسرائیلدا، ترەمپ بەردەوام بۆچوونی ئەوی وەرگرتووە.
سەبارەت بە ململانیی بازرگانی لەگەڵ چینیش، نیۆیۆرک تایمز لە بابەتێکی شرۆڤەییدا باسی چوار خەسڵەتی سەرەکیی ترەمپ دەکات کە نەزانی و ناهۆشیاری و خزم خزمێنە و خۆبەزلزانینە. هەروەها نووسیوییەتی: «پێداگریی ترەمپ لەسەر زیادکردنی باجی کاڵای چینی، کارێکی شێتانەیە و زیان بە ئابووریی وڵاتەکەی خۆی دەگەیەنێت و گرانی دروستدەکات. بۆیە لە ئێستاوە کۆمپانیاکان خۆیان ئامادەکردووە نرخەکانیان بەرزبکەنەوە.
ئەمەش لەسوود و بەرژەوەندیی گشتیدا نییە.
هەر لەو رووەشەوە بەهەمان شێوە Financial Times ی بەریتانیش هەمان بۆچوونی دەربڕیوە و دەنووسێت: «مایک هاکابی» دانراوە بۆ باڵیۆز لە تەلئەبیب کە داکۆکیکاری سەرسەختی نەتانیاهۆ و سیاسەتەکانییەتی لەدژی دروستکردنی دوو دەوڵەتە بۆ ئیسرائیل و فەلەستین.
ئەو دەخوازێت یەک وڵاتی ئیسرائیل هەبێت کە دەسەڵاتی بەسەر تەواوی خاکەکەیدا هەبێت و دەڵێت هاکابی بە درێژایی تەمەنی سیاسیی خۆی، مافی تاپۆکردنی خاکی ئیسرائیل و فەلەستینی بۆ جوولەکە گێڕاوەتەوە.
گومان لەسەر جیۆپۆلەتیکی سیاسی
رۆژنامەیLa Stampa ی ئیسپانیش نووسیوێتی: خولی دووەمی سەرۆکایەتیی ترەمپ، هیچ دڵنیاییەکی تێدا نییە، بەڵام نیشانەکانی بۆ پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان دیارن.
ئێستا دوو جەنگی گەورە روودەدات کە بۆ سەر ئۆکرانیا و خۆرهەڵاتی ناوەڕاستن، دووانی دیکەش ئەگەری روودانیان زۆرە ئەوانیش تایوان و کۆریان. ترسەکە لەوەیە کە ئەمجارە ئەگەری ئەوە هەیە بەرەی هاوپەیمانەکانی ئەمریکا لەبەریەک هەڵوەشێتەوە و دیمەنی جیۆپۆلەتیکی سیاسی بگۆڕێت، چونکە هەر لە سەرەتاوە دیمەنی سیاسیی پەیوەندییەکانی دەرەوە ئەوەمان نیشاندەدات.
ئەوروپا بە دۆڕان دەدات
رۆژنامەی چینی هۆناکۆ شیباویش پێیوایە ئیدارەی ترەمپ بەدوای چارەسەری ئاشتیانەوەیە و بۆ ئەمەش دەستەبەری جوگرافیا و خاک دەکات بۆ روسیا. بژاردەی سڕکردنی هێڵەکانی پێشەوە لە بەرەکانی جەنگدا ئەگەری زۆرە، ئەگەر وابکات ئەوروپا بە دۆڕاو دەژمێردرێت و روسیاش دەستی کراوە دەبێت بۆئەوەی راستەوخۆ هێرش بکاتە سەر یەکێک لە وڵاتانی ناتۆ. بەو هۆیەشەوە پۆڵەندا و بەڵتیک کاندیدن بۆ جەنگی ئایندە.
ئۆکرانیا لەخۆی دەترسێت و ئێرانیش سزای توندتر دەدرێت
رۆژنامەی ILTA-SANOMAT ی فینلەندی وای دەبینێت کە ترەمپ بۆیە کەسانی متمانەپێکراوی نزیکی خۆی لە پۆستە هەستیارەکاندا دادەنێت، تا پرۆسەکە خێراتر بکات، لەبەرامبەر چینیشدا دەیەوێت پیشەسازیی ناوخۆیی بەهێز بکات و دروشمەکەی بەجێبهێنێت کە دەڵیت: «هەموو شتێک سەرەتا بۆ ئەمریکا»، واش چاوەڕوان دەکرێت سیاسەتی دەرەوەی بەرەو خۆرهەڵاتی ناوەڕاست چڕتر بکرێتەوە.
ئیلتا سانۆمات لە هێلسنکییەوە ترسی ئەوەی هەیە کە سەرنجی ئەمریکا لە ئەوروپا دوور دەکەوێتەوە و ئەوەش هەواڵێکی ناخۆش دەبینێت بەتایبەتیش بۆ ئۆکرانیا. هەروەها دەڵێت: دەبێت ئێران چاوەڕوانی گوشار و سزای توندتر بکات، تا ئەوکاتەی کە ئەو وڵاتە هەڵوێست و رەفتاری خۆی بەرامبەر بە ئەمریکا دەگۆڕێت.
کۆنگرێس یەکلایی دەکاتەوە
رۆژنامەی NEZAVISSIMAYA GAZETA ی چاپی روسیا دەڵێت: هێشتا زۆر زووە بڵێین لەماوەی خولی ترەمپدا گۆڕانکارییەکی گەورە لە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکادا روودەدات. سەرەتا دەبێت کۆنگرێس دەنگ لەسەر کاندیدەکان بدات، ئەمەش بەو مانایەیە کە دەبێت یەکگرتوویی ناو پارتی کۆماریی زۆرینە، تاقیبکرێتەوە.
رۆژنامەکە ئاماژەشی بەوە کردووە (بە هیچ شێوەیەک گەرەنتی ئەوە لەئارادا نییە کە کۆمارییەکان بە زۆرینەی دەنگ متمانە ببەخشنە کاندیدە پێشنیازکراوەکانی ترەمپ).
بورهان ئەمین ئامادەی دەکات
