ئا: كورده‌وان محه‌مه‌د سه‌عید
به‌م رێكه‌وتنه یه‌كێك له پابه‌ندییه گرنگه‌كانی سه‌ر هه‌رێمی كوردستان كه هه‌نارده‌كردنی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستانه و به‌شداریكردنه له داهاتی نه‌وتیدا، جێبه‌جێی ده‌كرێت و به‌وه‌ش پشكی هه‌رێمی كوردستان له ناو بودجه‌دا مسۆگه‌ر ده‌كات
نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان، هه‌نارده بكرێت، یان نه‌كرێت؟ پێشتر پسپۆڕانی بواری نه‌وت و ته‌نانه‌ت ئابووریش ره‌خنه‌یان هه‌بوو له هه‌نارده‌كردنی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان له رێگه‌ی به‌نده‌ری جیهانه‌وه بۆ بازاڕه‌كانی جیهان، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له‌لایه‌ك داهاتی نه‌وتی هه‌نارده‌كراو دیار نه‌بووه و سه‌رباری فرۆشتنی نه‌وت، حكومه‌تی هه‌رێم قه‌رزاریش بووه، له‌لایه‌كی دیكه‌شه‌وه پسپۆڕانی نه‌وت پێیان وابوو ئه‌و گرێبه‌ستانه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم له‌گه‌ڵ كۆمپانیا جیهانییه‌كان ئیمزای كردوون، به زیانی هه‌رێم و قازانجی كۆمپانیاكان ده‌شكێته‌وه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێم هه‌رزانفرۆش ده‌كرێت، ره‌خنه‌كان به رێگه‌ی خۆیان، به‌ڵام له‌سه‌ر ئه‌رزی واقیع حكومه‌تی عیراقی فیدراڵ له دادگایه‌ك له فه‌ره‌نسا بابه‌ته‌كه‌ی یه‌كلایی كرده‌وه و هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستانی راگرت.
ئێستاش به پێی رێكه‌وتنی نێوان هه‌رێم و به‌غدا حكومه‌تی هه‌رێم ده‌بێ نه‌وت هه‌نارده بكاته‌وه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی یه‌كێكه له خاڵه‌كانی رێكه‌وتنه‌كه، بۆ ئه‌وه‌ی له به‌رامبه‌ردا حكومه‌تی به‌غدا بودجه بۆ هه‌رێم بنێرێت، له‌مه‌شدا ناكۆكییه‌ك هه‌بوو له‌سه‌ر نرخی تێچوونی ده‌رهێنانی هه‌ر به‌رمیله نه‌وتێك، كه هه‌رێم ده‌یوت ده‌بێ به‌رزترینی 16 دۆلار بێت و له كۆتاییدا به‌غدا ئه‌و داواكارییه‌شی قبوڵكرد.
بڕی تێچووی پێشتر زۆر كه‌م بوو
د. نه‌رمین مه‌عروف ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عیراق له لێدوانێكدا بۆ ستۆدیۆی دیجیتاڵ میدیای كوردستانی نوێ له‌و باره‌یه‌وه رایگه‌یاند: له ماوه‌ی رابردوودا هه‌مواری بودجه‌ی فیدراڵی ده‌نگی له‌سه‌ر درا، ماده‌ی 12، بڕگه‌ی دووه‌م، خاڵی جیم، كه تایبه‌ت بوو به تێچووی ده‌رهێنان و گواستنه‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان، ئه‌م بڕگه‌یه له كاتی په‌سه‌ند كردنی یاسای بودجه‌دا له ساڵی 2023وه كێشه‌ی دروست كردبوو بۆ هه‌نارده كردنی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان، چونكه بڕی ئه‌و پاره‌یه‌ی كه پێشتر ته‌رخان كرابوو بۆ تێچووی ده‌رهێنان و به‌رهه‌مهێنانی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان كه‌م بوو، كۆمپانیاكانی بواری ده‌رهێنانی نه‌وت له هه‌رێمی كوردستان رازی نه‌ده‌بوون به‌و بڕه پاره‌یه به‌رده‌وام بن له به‌رهه‌مهێنان، بۆیه ئه‌مه بووه هۆی ئه‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان هه‌نارده نه‌كرێت له رێگه‌ی به‌نده‌ری جیهانه‌وه و زیانێكی دارایی گه‌وره به‌ر ئابووریی هه‌رێم و عیراقیش بكه‌وێت، بۆیه له ماوه‌ی چه‌ند مانگی رابردوودا، حكومه‌تی هه‌رێم و فیدراڵ، له ئه‌نجامی گفتوگۆكانیاندا رێكه‌وتن له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی، كه پێویسته ئه‌م مادده‌یه‌ی یاسای بودجه هه‌موار بكرێته‌وه و بڕی 16 دۆلار دیاری بكرێت بۆ تێچووی به‌رهه‌مهێنان و گواستنه‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان.
ده‌بێ خه‌مڵاندنی بۆ بكرێته‌وه
ئه‌و ئه‌ندامه‌ی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عیراق ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، ده‌بێ له ماوه‌ی 60 رۆژیشدا هه‌ردوولا رێك بكه‌ون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كۆمپانیایه‌كی پسپۆڕ بێت و خه‌مڵاندن بكات بۆ تێچووی راسته‌قینه‌ی كێڵگه نه‌وتییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و چاوه‌ڕوانیش ده‌كرێت به‌م نزیكانه هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان له به‌نده‌ری جیهانه‌وه بۆ بازاڕه‌كانی جیهان ده‌ست پێبكاته‌وه.
د. نه‌رمین مه‌عروف وتی: دوای گه‌یشتن به‌م رێكه‌وتنه ده‌توانین بڵێین یه‌كێك له پابه‌ندییه گرنگه‌كانی سه‌ر هه‌رێمی كوردستان كه هه‌نارده‌كردنی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستانه و به‌شداریكردنه له داهاتی نه‌وتیدا، هه‌رێمی كوردستان جێبه‌جێی ده‌كات و به دوای ئه‌مه‌شدا ده‌توانین بڵێین پشكی هه‌رێمی كوردستان و ته‌واوی شایسته‌كان له ناو بودجه‌دا مسۆگه‌ر بكات.
له كۆتایی لێدوانه‌كه‌یدا د. نه‌رمین مه‌عروف هیوای خواست هه‌ردوولا، هه‌م هه‌رێم هه‌م به‌غدا پابه‌ند بن به‌م هه‌مواری یاسایه و به‌و رێكه‌وتنانه‌ی كه وا له‌م دواییانه‌دا كردوویانه له‌سه‌ر پرسی دارایی نێوان هه‌رێم و به‌غدا.
