ئا: كامۆ حەوێزیی
سییانەی بیركردنەوە لەگەڵ نیچە، میشێل فۆكۆ دەسەڵات و بەرەنگاریی، رەخنە لە عەقڵی سیاسی كوردی، نووسەر «ئەبوبەكر حەسەن» ە لە سێ بەرگدا چاپ و بڵاوكراوەتەوە، بەر لەم كتێبە ئێمە كورتەباسێكمان لەبارەی دوو بەرگی كتێبەكانی تری نووسی و خوێنەری كوردمان پێ ئاشنا كرد، ئەبوبەكر حەسەن یەكێكە لە نووسەرە چالاكەكانی بواری فیكر و فەلسەفە و تا هەنووكە چەندین كتێبی لەو بارەیەوە نووسیوە و چاپ كردووە، دواهەمینیشیان ئەم سێ بەرگە بوو كە بەدیدێكی فەلسەفیانە خوێنەری كورد بە هەرسێ بەرگەكەی ئاشنا دەكات. ئێمە لێرەدا كورتەباسێك لەبارەی كتێبی سێهەمی ئەبوبەكرحەسەن بۆ خوێنەری ئازیز دەخەینەڕوو، هیودارم بتوانین لەڕێی ناساندنی ئەم كتێبانەوە سوودێك بە خوێنەری ئازیز بگەیەنین.
بەم مانایە عەقڵی سیاسی كوردی دەركەوتن و خۆدەرخستن و مانیڤێستبوونی ئەو خەیاڵدان و كۆنەستەی جڤاكی كوردییە لە واقیع و فاكتە سیاسییەكانیدا، كە دابڕاو و جیاكراوە نییە لەم خەیاڵكراوە سوسیۆلۆژییە. ئەم عەقڵە مێژوویەكی تازەی هەیە، وەك چۆن ئێمە لە ئێستادا رووبەڕووین بە كوردێكی نوێ، كوردبوونێكی نوێ بەهەمان شێوە هاوڕێی فاكتگەل و واقیعی سیاسی نوێین، كە مێژوویەكی نوێیان هەیە. ئەم مێژووە تازەیەش لە كۆتاییەكانی سەدەی نۆزدەوە دەست پێدەكات، لەناو بەركەوتنی زبری بە ئەوانیتر، ئەوانیدی، غەیرە كورد، كە ئەوانیش نوێ و تازەن و لە بەركەوتنی پڕ لە شكست و نسكۆكانیاندا بە مۆدێرنەوە. عەقڵی سیاسی كوردیش ئەم دەركەوتن و فاكتە سیاسی و شۆڕگێڕییە لە ئەكتی بەرەنگاری و بەرگری لە بوون و مانەوەی جڤاكێك، كە تا ئێستاكەش بەردەوامە، ئەگەرچی ئێمە هاوڕێی حكومڕانی شارنشینین، بەڵام بە عەقڵی سیاسی خێڵ.
ئۆنتۆلۆجیای جەستەی كوردی
كورد وەك جەستەیەكی وێناكراو و خوڵقێنراو، شتێك نییە ناوی كورد بێت، جەستەی كوردی دراوێكە لەناو پەیوەندیی هێزەكاندا، ئا لێرەوە ئێمە نابێت بۆ كورد بگەڕێین لە جەستەی كورددا، بەڵكو بۆ ئەو ویست و ئیرادە و پەیوەندیی هێزانە بگەڕێین، كە جەستەی كوردیان پێكهێناوە و لە ئێستا و لێرەدا.
لێرەوە پێویستە لە جەستەی كوردی تێبگەین، جەستەیەك لەناو بەركەوتن و نا هاوسەنگیی هێزەكاندا، لەناو ستراتیژی هەیمەنە و زاڵبوونی هەر هێزێكدا. بەركەوتنی وێنەی هێزە زاڵ سەبارەت بە كورد لەگەڵ وێنەی هێزێكی تێكشكاو و ژێردەستە لەسەر خودی كورد. ئەگەر گریمانەی ئەوە بكەین كە جەستەی هێزێكی ئیرتیكاسی و پاسیڤ و ناچالاك، جەستەی هێزێكی پەرچەكرداریی جەستەی كوردە. جەستەی سیاسی كوردە، جەستەی ئۆنتۆلۆجی كوردە، ئەوا تێدەگەین ئەم جەستە بەرهەمهاتووە، بەرهەمهێنراوە لەناو شكانەوەی بەسەر خویدا، لەناو بەرگری و بەرەنگاریی خۆیدا، لەناو گوتاری بەرگری و بەرەنگاریی لە خۆی، بوونێكە هەمیشە لە چاوەڕوانیی دانپێدانانە وەك ئەوەی هەبێت.
لە كوردبوونەوە بۆ بوون بە كورد
واتە ئێمە بە هەر نرخێك بووە لە مێژوو دەربچین مێژوویەك مەحكومی كردووین بە بوونێكی پاسیڤ و ئیرتكاسی و وەستاو. دەستبەرداربوونی ناسنامە و شوناس و نواندنەوەیەك، كە تا ئێستا لەناو بازنەیەكدا ناچار بە بەرهەمهێنانەوەی وێنەیەكی تێكشكاو ، پاسیڤ و ناچالاكی كردووین، پێش هەر شتێك دیاگنۆستیكردن و دەستنیشانكردنی ئەو هێزە ترسناكە و ئەو بەهایانەی ئێستای ئێمەی راگرتووە و وەك وەهمێك وەستاندوونی. چوونە ناو سەیرورەوە دەرچوونە لە مێژوو، دەبێت لە سەیرورە نەترسین، كە پێشمەرجی چوونە ناو سەیرورەوە نەترسانە لەوەی كە هەمانە لەدەستی نەدەین. سەیرورە واتە رۆیشتن لەگەڵ هێزێكی چالاك و داهێنەر، واتە ئەزموونكردنی ئیمكانی دیكە و تایكردنەوەی ئیمكانەكانی ژیانێكی باشتر. برینداركردن و جێهێشتنی مۆراڵ و دیسكۆرسی باو و زاڵ دەستنیشانكردن و رەخنەكردنی جێهێشتن و تێپەڕاندنی ئەم فۆرمەی بوون، كە بووە بە نیهیلیزم و پووچی و بێهودەیی و بێمانا، بووە بە نەفرەت، ئەمەش دەبێت لێرەوە لە ئێستادا بێت، نە یۆتۆپیایە و نە پارادایمێك لە مێژوودا تا بۆی بگەڕێینەوە، لێرەو لە ئێستادا.
