راپۆرتی/ تەها عەبدوڵڵا
شارەزایەکی بواری کارەبا بۆ کوردستانی نوێ : نرخی كارەبای 24 سەعاتی زۆرترە لەو نرخەی پێشتر بەشداربووان بە كارەبای نیشتمانییان دەدا
بەشداربوویەکی پرۆژەی روناکی بۆ کوردستانی نوێ : هاووڵاتی دەیەوێت کارەبای بەردەوامی هەبێت، بەڵام بڕی پارەكەی لە ئاستی بژێویدا بێت
ماوەی چەند مانگێكە لە هەندێك گەڕەكی شاری هەولێر، پرۆژەی روناكی لەلایەن وەزارەتی كارەبای حكومەتی هەرێم جێبەجێكراوە، بە گوێرەی ئەو پڕۆژەیە كارەبای نیشتمانی بووەتە 24 سەعات و كاركردن بە موەلیدەی ئەهلی وەستێنراوە، ئەگەرچی زیاتر لە 30 ساڵە خەڵكی كوردستان ئاواتی بوو کارەبا بكرێت بە 24 سەعات و لە خراپیی لێكەوتەكانی موەلیدە رزگاری بێت، بەڵام وەرگرتنی زۆریی پارەی كارەبا بۆ ئەو گەڕەكانەی پڕۆژەکەیان تێدا جێبەجێكراوە، وایكردووە خەڵك تاڕادەیەك خۆزگە بە پێشتر بخوازێت، لەبەرئەوەی وەك خۆیان دەڵێن، ئەو پارەیەی لە بەرامبەر كارەبای 24 سەعاتی دەیدەن زۆرە.
پارەکەی زۆرە
سەردانی گەڕەكی(شادی)مان كرد، كە دەكەوێتە باشووری خۆرئاوای هەولێر و بە یەكێك لە گەڕەكە میللی و تازە دروستكراوەكان دادەنرێت ماوەی چوار مانگە كارەباكەیان بووەتە 24 سەعاتی، سەردانی ماركێتێكی گەڕەكەمان كرد، ئاری حەیدەر وتی: لەبەرئەوەی ئێستا لە وەرزی زستانداین و ئامێرەكانی ساردكەرەوە و فێنكکەرەوە بەكارناهێنین، دۆخمان لە ماڵەكان باشترە، بەڵام چاوەڕوان دەکەین لە وەرزی گەرمادا بڕێکی زۆر پارەی کارەبامان بۆ بێتەوە.
وتیشی: ماڵمان لە هەمان گەڕەکە و پارەیەکی زۆرمان بۆ هاتۆتەوە، هەست دەكەین حكومەت لە جیاتی پێشكەشكردنی خزمەتگوزاریی بازرگانی بە كارەبا دەكات لە مانگی یەك لە بەرامبەر 1600 یەكەی كارەبا 115 هەزار دینارم بۆ هاتۆتەوە، لە مانگی دوو 1200 یەكەم بەكارهێنا 162 هەزار دینار نووسراوە، واتا لە مانگی رابردوو 400 یەكە كارەبام كەمتر بەكارهێناوە كەچی پارەكەی زیاترە.
ئاماژەی بەوەشكرد: حكومەت لە كارەبای 24 سەعاتی غەدری لە هاووڵاتیان كردووە، لەبەرئەوەی نرخی یەك كیلۆوات كارەبای لە 18 دینارەوە بۆ 150 دینار بەرزكردووەتەوە، ئەمەش وایكردووە، بڕی پارەی كارەبای 24 سەعاتی زۆربێت، هاووڵاتی دەخوازێت کارەبای بەردەوامی هەبێت، بەڵام بڕی پارەكەی لە ئاستی بژێویدا بێت.
پرۆژەکە ماڵی خەڵکی تاریک کردووە
حكومەت ناوی لە پڕۆژەکە ناوە روناكی، بەڵام ماڵی خەڵكی تاریك كردووە و ناتوانن ئەو كارەبایە بە گوێرەی پێویستیی خۆیان بەكاربهێنن، لە ترسی هاتنەوەی پارەیەكی زۆر، كە بەهیچ شێوەیەك رەچاوی گوزەرانی خەڵك نەكراوە.
محەمەد خەلیل دانیشتوویەکی دیکەی گەڕەكی شادییە، لەگەڵ ژمارەیەك هاوتەمەنی خۆی لە بەردەم مزگەوتی گەڕەك دانیشتبوون، هەر كە باسی كارەبامان كرد وتی: كەس رازی نییە لە پارەی كارەبای 24 سەعاتی، من خانەنشینم لە خانووی كرێدام بە 300 هەزار دینار، مانگی رابردوو 334 هەزار پارەی كارەبام بۆ هاتووەتەوە، لەكاتێكدا هیچ ئامێرێكی زیادەم بەكارنەهێنانەوە، جگە لەوانەی زۆر پێویستە.
هەر لەمیانی بەسەركردنەوەكەماندا بۆ گەڕەكی شادی، پورە حەلیمە وتی: هەرچەندە تائێستا پارەی كارەبامان بۆ نەهاتووەتەوە لەبەرئەوەی تەواو نەبووە، بەڵام لە ئێستاوە ترساوین و هەموو شتێکمان بووە بە باسی زۆریی پارەی کارەبا.
كوردستانی نوێ بۆ چەند جارێك پەیوەندی بە ئومێد ئەحمەد وتەبێژی وەزارەتی كارەبا كرد لە بارەی وڵامی ئەوان بۆ ئەو ناڕەزاییانەی هاووڵاتیان، كەچی وەڵامی پەیوەندییەكانی نەدایەوە.
دیاری نەکردنی نرخ بە رەسمی
فەرهاد شاكر ئەندازیار و شارەزای بواری كارەبا بۆ کوردستانی نوێ وتی: بە دڵنیاییەوە نرخی كارەبای 24 سەعاتی زۆرترە لەو نرخەی پێشتر بەشداربووان بە كارەبای نیشتمانییان دەدا، لەبەرئەوەی تێچووی كارەبای بەردەوام پێویستی بەوەیە وەزارەتی كارەبا پارەی زیاتری دەست بكەوێت، بۆئەوەی بتوانێت پەرە بە تۆڕەكانی كارەبا بدات و تواناكانی لە پێدانی كارەبا زیاتر بێت.
وتیشی: ئەوەی تائێستا یەكلایی نەكراوەتەوە دیاریكردنی نرخی كارەبایە لە پرۆژەی روناکی، ئەوەی ئێستا لە هەندێك گەڕەكی هەولێر لە خەڵك وەرگیراوە، نرخێك نییە وەزارەتی كارەبا داینابێت، بەڵکو تائێستا تیمی كارەبای 24 سەعاتی و وەزارەت نرخێكی دیاریكراویان دانەناوە، بەڵام پێشبینی دەكەین لە داهاتوودا نرخەكەی جێگیر بكرێت.
ئەو شارەزاییەی بواری كارەبا ئاماژەی بەوەشكرد: هۆكاری زۆریی پارەی كارەبای بەردەوام، كە نیگەرانیی خەڵكی لێكەوتۆتەوە، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە هاووڵاتی بە بەردەوامی ئامێرەكانی بەركاردەهێنێت، بەبێ ئەوەی پێویستی پێی هەبێت، واتا هەر بە حسابی كارەبای پێشووی نیشتمانی بەكاری دەهێنێت.
پرۆژەی روناکی لە سلێمانی
ناڕەزایی هاووڵاتیان لە بەرامبەر پرۆژەی رووناکی لە هەولێر لە کاتێکدایە، لە شاری سلێمانیش پرۆژەکە چووە بواری جێبەجێکردنەوە و نزیکەی 9000 هاوبەشی ماڵان و بازرگانی لەسەر 8 فیدەر کارەبای بەردەوامیان بۆ دابینکرا، کە دەکەونە گەڕەکەکانی سەرکارێز، توی مەلیک، سابونکەران، مەڵکەندی، ئیبراهیم پاشا، دارۆغا، حاجی حان، شەقامی ئۆرزدی و ئەسحابەسی و شەقامی کاوە.
عەزیز ئەحمەد جێگری بەرپرسی نوسینگەی سەرۆکی حکومەت هەرێم لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس رایگەیاندووە: حکومەت لە پلانیدایە تاکۆتایی ساڵی 2026، هەمان پرۆژە لە تەواوی هەرێمی کوردستان جێبەجێ بکات.
وتیشی: بەهۆی پرۆژەی رووناکییەوە نزیکەی 400 موەلیدەی ئەهلی لە گەڕەکەکانی هەولێر کوژێنراونەتەوە.
