رازونیازێك لەگەڵ پێشمەرگەی دێرین سوهاد خانەقینی

سوهاد داود حەمەڕەحیم ناسراو بە سوهاد خانەقینی، رۆژی 10/11/1956 لە شارەبان- دیالە لە دایكبووە، ساڵانی دواتر ماڵیان چۆتە خانەقین.
لە قۆناغی ناوەندیدا پەیوەندیكردووە بە یەكێتی لاوانی پارتییەوە، ساڵی 1974 كە شەڕ لە نێوان رژێمی عیراق و شۆڕشی كورد سەریهەڵداوەتەوە لە پۆلی دووەمی ناوەندی بووە، وازی لەخوێندن هێناوەو بووە بە پێشمەرگە، هەر ئەوساڵە خێزانەكەی لە خانەقینەوە بۆ سلێمانی راگوێزراون، ساڵی 1975 لە شكستی شۆڕشی ئەیلولدا گەڕاوەتەوە و كراوە بەسەرباز لە بەغدا، شانبەشانی سەربازییەكەی بەشەوان خوێندوویەتی تا ناوەندیی تەواوكردووە.
سەرەتای ساڵی 1977 پەیوەندیكردووە بە رێكخستنەكانی كۆمەڵەی رەنجدەرانی كوردستانەوە.
مانگی 12ی ساڵی 1979 بووە بە پێشمەرگە لە بارەگای سەركردایەتیی شۆڕش، دوای ئەوە چۆتە هەرێمی یەك.
پلەكانی پێشمەرگایەتی بڕیوە و لەپێش ئەنفالدا فەرماندەی كەرت بووە، دوای ئەنفالیش بە پارتیزانی لە ناوچەكانی قەرەداخ و گەرمیان درێژەی بە خەبات داوە.
ئێستا خانەنشینە بە پلەی لیوا.

سازدانی: ئاوات کۆکەیی

*لە نێوان هەڵەبجە و سلێمانی و شارەبان و خانەقین خەڵكی كامیانیت؟
_ ئەم باسە دوروودرێژە، باوكم (داود هۆشیار) لە بنەڕەتدا هەڵەبجەییە، كاتی خۆی باپیرم لە سنەوە هاتۆتە هەڵەبجە و لای عادیلەخان گیرساوەتەوە، ئیتر باوكم لەوێ هاتۆتە دنیاوە و دایكیشم لە سلێمانی لە دایكبووە.
باوكم بەگەنجی و پێش ئەوەی ژن بهێنێت لەسەر سیاسەت لە هەڵەبجە فەرمانی گرتنی بۆ دەرچووە، ئەو كاتەش وابوو هەركەسێك لە شارێكەوە بچوایەتە شارێكی تر نەدەگیرا، بۆیە هەڵدێت و لە رێگەی بەرەو گەرمیان رێكەوتی كاروانێك دەكات و پێكەوە دەڕۆن، خاوەنی ئەو كاروانەش دواتر دەبێت بە خەزوری باوكم، واتا باپیری من.
ئەو سەردەمە باپیرم (باوكی دایكم) كاروانچی بووە لە نێوان سلێمانی و گەرمیان و خانەقین و بەولاوەترەوە، یەكێكیش لە وێستگەكانی كاروانەكە خانەقین بووە، باوكم لەوێ گیرساوەتەوە و هەر لەوێ پۆلی شەشەمی سەرەتایی تەواوكردووە و بۆتە فەرمانبەری ڤێتێرنەری، باپیریشم كە هەمووجارێك بەكاروان چۆتە خانەقین، لەگەڵ باوكم یەكتریان بینیوە و ئیتر كردووەیەتی بەزاوای خۆی.
*ئێستا خۆت بە خەڵكی كامیان دەزانی؟
_ بەناسناو خانەقینیم، لە بنەڕەتیشدا هەڵەبجەیی و سلێمانیم، بەڵام خانەقینییەكە مایەی شانازیمە، چونكە تیایدا ژیاوم و گەورەبووم و پەروەردەبووم.
*چەندەم منداڵی خێزانەكەتی؟
_سێیەمم، یەكەم منداڵ كاك بەهزادی برامە، دواتر مەهای خوشكم ئینجا من، دوای ئەوە بە زنجیرە ئاوات و كەژاڵ و دلێر و پەیمان.
*ئەگەر بەبیرت بێت یەكەمجار كێ بوو بە هاوڕێت لە سلێمانی؟
_حسێنی شێخ مەحمود یەكەم هاوڕێم بوو لە سلێمانی، تێكۆشەرێكی حزبی شیوعی بوو و داواشی لێكردم ببم بە شیوعی، بەڵام رازینەبووم، دواتر لە رێگەی هاوڕێیەكی كاك بەهزادی برام بەناوی مامۆستا جەلال، پەیوەندیم كرد بە كۆمەڵەوە.
*بەتەمەنێكی كەمەوە تێكەڵاوی سیاسەت بووی، باوكت یان خانەوادەكەت ئاگادارت بوون؟.
 _ بەڵێ، خۆی هۆكارەكە باوكم بوو، چونكە لە پێش پارتیشەوە سیاسەتی كردووە، دواتر ئەندامی ناوچەی پارتی بووە، دایكم لە یەكێتی ئافرەتان بوو، خوشك و برا گەورەكەم (بەهزادو مەها) لە یەكێتی قوتابیان بوون، ئێمە بە خێزانێكی كوردپەروەرو سیاسی ناسرابووین.
*تەمەنت كەمبوو كە بوویتە پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلول، سەخت نەبوو بەلاتەوە؟
_ با سەخت بوو، بەڵام بیروباوەڕ خۆڕاگریت پێدەبەخشێت.
بەهزادی براشم كادربوو لەناو پێشمەرگەدا، كە بیستبووی منیش چوومە دەرەوە پێی ناخۆشبوو، هەڕەشەی بۆناردبووم وتبووی نەیبینم، با بڕواتەوە خوێندنەكەی تەواوبكات.
*ئەی باوكت پێشمەرگە نەبوو؟
_نەخێر، ئەوكاتە وازی لە سیاسەت هێنابوو، باوكم لە ساڵی 1973دا بە رەسمی وازهێنانی خۆی لە پارتی و لە سیاسەتیش راگەیاند، پیاوێكی ناسراوبوو خەڵك بەسەر سوڕمانەوە دەیانوت داود هۆشیار وازی لە سیاسەت هێناوە، كەچی كە شەڕ دەستیپێكردەوە لە ساڵی 1974دا، حكومەت هەر وازی لێنەهێناو گرتی،  بەڵام باوكم وازیهێناكەی راستبوو، نەچووەوە بەلای سیاسەتدا.
باوكم دەمێك بوو باوەڕی بە پارتی نەمابوو، هەر ئەوكاتەی وازیهێنا پێی وتین: ئەگەر وەك من پارتی بناسن قەت سیاسەت ناكەن.
ئێمەش گەرم و گوڕبووین لە كوردایەتیدا، پێمان وابوو باوكمان ماندووبووە بۆیە وادەڵێت. 
*وێستگەیەكی تری خەباتت رێكخستنەكانی كۆمەڵەیە، چۆن باسی ئەو رێكخستنە دەكەی؟
_ كۆمەڵەی رەنجدەرانی كوردستان قوتابخانەبوو، سیستمێكی زۆر جوان بوو لە رێكخستن و حزبایەتیدا.
بۆ ئەوەی لای دوژمن ئاشكرانەبین، ئەوپەڕەكەی دووكەس یان سێ كەس پەیوەندییان بەیەكترییەوە هەبوو، واتا زنجیرەیی بوو.
 هەرەمی كۆمەڵە وابوو هەر كەسێك كە بۆ كۆمەڵە رێكدەخرا تەنیا كەسی سەرو خۆی دەناسی.
من لە دەرەوەی رێكخەرەكەم كەسی ترم نەدەناسی، منیش هەر كەسێكم بكردایەتە رێكخستن تەنیا پەیوەندی بە منەوە هەبوو سەرووی منی نەدەناسی، ئەمە شێوازێكی تۆكمەبوو بۆ پارێزگاریی خۆمان و بۆ رێكخستنەكەش.
قوتابخانەیەكی گەورەی فكری و رۆشنبیری بوو بۆ هۆشیاركردنەوەی خەڵك، بۆ بنیاتنانی كەسایەتییەكی گەورەی سیاسی و دروستكردنی ئیرادە لە ئەندامەكانیدا.
كۆمەڵە نموونەیەك بوو لە یەكسانی و ئازادی و كۆمەڵێك لەو چەمكانە، رێكخراوێكی پێشكەوتنخوازبوو، زیاتر لەتوێژی گەنجان و رۆشنبیران پێكهاتبوو، بۆیە ئەوەندە كاریگەربوو.
فكری جوان و پێشكەوتخوازانە و رۆشنبیری بڵاودەكردەوە، ئەندامانی بەلای كوردایەتی و خوێندنەوەو رۆشنبیریدا ئاراستەدەكرد.، كۆمەڵە جیاوازییەكی زۆری هەبوو لەگەڵ پارتیدا.
كۆمەڵە باوەڕێكی وای لەلای ئەندامەكانی دروستدەكرد كە دەكەوتنە دەستی دوژمن دەبوونە كێوێك لە خۆڕاگری، لە شەڕەكانیشدا پێشمەرگە هەبوو یەك فیشەكی هەڵدەگرت بۆ كۆتایی تا خۆی پێ بكوژێت و نەكەوێتە بەردەستی دوژمن.
بەگشتی پێشمەرگەی كۆمەڵە كە دەچووە شەڕەوە بۆ مردن دەڕۆی نەك گەڕانەوە، لەبەر ئەوە هێزی دوژمن خۆی لەبەردا رانەدەگرت، هەروەها (دەست و دەم و داوێنپاركی) مەرجی بنەڕەتی بوو لە ئەندامی كۆمەڵەدا. 
*بیری ئەو سەردەم و رۆحیەتە ناكەی؟
_ با، چۆن بیری ناكەم، جاری وا هەیە خەیاڵ دەكەمەوە چەرخی رۆژگار بسوڕێت و بگەڕێمەوە ئەو سەردەمە و دڵیشم پڕ دەبێت، ئێستاش لەپرسیارەت دڵم پڕبوو.
ئیتر تەمەن هەڵكشاوە و ناسكبووینەوە، بچووكترین شت كارمان تێدەكات.
*دنیای گەنجێتیت چۆن بوو، پەیوەندی سۆزداریت هەبوو؟
_ئیتر قۆناغێكی هەستیاری تەمەنە و دێت، كەم كەس هەیە لەو تەمەنەدا پەیوەندی و شتێكی وای نەبێت، بەڵێ پەیوەندییەكم هەبوو بە شكست كۆتایی هات.
ئەو نەوەیەی ئێمە زۆر جیاوازبوو لەوەی ئێستا، نەوەی ئێمە سەرقاڵ بوو بەشتی ترەوە، بە خوێندەوارو نەخوێندەوارەوە هەڵپەی خۆڕۆشنبیركردنی دەدا، گیرفانیشمان بەتاڵ بوو، بمانزانیایە كەسێك خوێنەرە كتێبمان لێدەخواست، ئەگەر دوو فلسمان كۆبكردایەتەوە كتێبمان پێدەكڕی.
ئەوكاتە دوو گۆڤار دەردەچوو (طبیبك) و(طبیبك عائلە) من زۆر چێژم لەو گۆڤارانە دەبینی، هەر ژمارەیەكی نوێیان دەردەچوو هەرچۆنێك بوایە دەبوو بیانكڕم.
ئەو سەردەمە (عەیبە)نەنگییەكی گەورە بوو لە نێو برادەرەكانت گفتوگۆ بكرایە و تۆ دووقسەی جوانت پێنەبوایە، دەبوو ئاستێكی باشی رۆشنبیرت هەبوایە، لەلایەكی تریشەوە زۆربەی گەنجی ئەوكاتە سیاسەتی دەكرد.
*بەپێی وێنەكانت بێت گەنجێكی قۆزیش بوویت.
_ پیاو عەیبە باسی خۆی بكات (بەپێكەنینەوە)، وێنە كۆنەكانم بەڵگەن، قژێكی پڕو درێژیشم هەبوو.
*بەڵام ئێستا ئەسڵەع و روتەنی، رەنگە موعاناتیشت زۆربێت بەدەستییەوە؟
_ئەی چۆن، هاوینان ئەچمە دەرەوە راستەوخۆ هەتاو لەسەرم دەدات و تینەكەی تا پەنجەی پێم ناوەستێ، یەكەم دڵۆپی بارانیش پێش هەر كەسێك من پێی دەزانم، مەگەر ئەوانەی وەك خۆمن، سەرمای زستانیش گرفتێكی ترە.
*چۆن بڕیاری پێشمەرگایەتیت دا؟
_هەندێك راستی هەیە رەنگە ئێستا بەلای خەڵكەوە گرنگ نەبێت كە بڵێی رۆحی كوردایەتی و زوڵم و زۆری داگیركەر پاڵنەربووە.
ئێمە كوردایەتیمان بەشیرەوە خواردووە، رۆحی كوردایەتی كە هەبوو ناتوانی لەژێر دەستی داگیركەردا بژیت، مەگەر ناچاربیت.
با شتێكت بۆ بگێڕمەوە، ساڵی 1976 ماڵمان لە گەڕەكی كارێزەوشك بوو، دراوسێیەكمان لە نیوەشەودا نەخۆشكەوت و بە ئۆتۆمبێل گەیاندمە نەخۆشخانە، لەگەڕانەوەمدا تووشی مەفرەزەی ئەمن بووم، ئەفسەرەكە هاتە پێشەوە و بە عەرەبی كەوتە قسە و وتی: بەم شەوە چی دەكەی لەدەرەوە؟ منیش عەرەبیەكەم زۆرباشە، وەڵامم دایەوە و وتم: نەخۆشم بردووە بۆ خەستەخانە، وتی: من ناناسی؟ وتم: بە خزمەتت نەگەیشتووم، بەهەموو هێزی خۆی زللەیەكی لێدام و وتی: من محسینم؟.
یەكەمجاربوو ملازم محسین ببینم، ئیتر ئەوە هۆكارێك بوو، پێم قبووڵ نەكرا چیتر بمێنمەوە، بووم بە پێشمەرگە.
 *رۆژگاری پێشمەرگایەتی بۆ گەنجێكی شاریی وەك تۆ سەخت نەبوو؟
_راستە پێشمەرگایەتی سەخت و پڕ مەترسی و ماندوبوون بوو، مەگەر ئەوەی پێشمەرگەبووە بزانێت چۆن بووە، بەڵام بیروباوەڕی هەڵبژاردەی خۆت چەندە سەخت و عاسی بێت بەرگەی دەگریت و رەنگە خۆشیش بێت بەلاتەوە.
بەجێهێنانی ئەركی نیشتمانی چێژ بە خەباتگێڕ دەبەخشێت، چونكە هەست دەكەی كارێك دەكەی كەم كەس پێی دەكرێت.
*تۆ شێركۆی یان سوهاد؟
هەردووكیانم، ناوی رێكخراوەییشم (بێباك) بوو.
یەكەمجار كە شەهید غەفور دەرەشیشی-م بینی، پێی وتم: بەخوا ئەو ناوەی تۆم بۆنایات، لەمەودوا ناوت (شێركۆ)یە.
لەوساوە خەڵكی ناوچەی هەورامان و هەڵەبجە و شارەزوور بە شێركۆ دەمناسن.
شەهید غەفور پیاوێكی عەشایەر و خاكی بوو، كورتەباڵا بەڵام زیتەڵە و ئازاو كەسێتییەكی جوانی هەبوو، ئێستاش هەر كە باسی پێشمەرگایەتی دەكەمەوە یەكسەر غەفور دەرەشیشی دێتەبەرچاوم، هەرگیز لە یادم ناچێتەوە.

*لەكاتی برینداربوونی پێشمەرگە چۆن هەڵسوكەوتتان دەكرد؟
_كەم مەفرەزە هەبوو یاریدەدەری پزیشك یان برینپێچێكی تیانەبووبێت، یان ئەگەر هەر نەبووبێت پێشمەرگە خۆی كۆمەڵێك كەرەستەی سەرەتایی پێبوو وەك لەفاف و ئیسپەرتۆ، جامانەش هەموو شتێك بوو لە پێشمەرگایەتیدا، بۆ برینداری، بۆ سەرما، بۆ خەوتن و زۆرشت.
*لە ئەنفالدا چیت كرد؟
_كە ئەنفالی گەرمیان و قەرەداخ دەستیپێكرد، پێشمەرگە بەرگرییەكی باشی كرد، بەڵام دیارە شاڵاوەكانی ئەنفال بەری پێنەدەگیرا، هێزەكەمان پەرتەوازەبوو، بارودۆخێكی ناخۆشبوو بۆ یەكێتی وەكو هێزی یەكەم و بۆ هەموو كوردیش بەگشتی، هێزی پێشمەرگە بەرەو سنوورەكانی ئێران رۆیشتن و هەندێكیش لە گەرمیان مانەوە، وەك: شەهید حەمەڕەش و عوسمانی حاجی مەحمود و شەهید سەید جەوهەر و شەهید مەحمودی مامە عەزە و عومەر غەریب و زۆر برادەری تر.
ئێمەش لەگەڵ هێزەكەی مەڵبەندی یەك لە ناوقۆپیدا بووین، بڕیاردرا هێزەكە بەچەند رەتڵێك بەرەو سنوورەكان بەڕێبكرێت.
من حەزم بە چوونە ئێران نەبوو، بە كاك قادری حاجی عەلیم وت دەمێنمەوە، ئەویش كردی بەگاڵتە و وتی: خۆ تەسلیم نابیتەوە؟، وتم: من فەرمانی كوشتنم هەیە لەلایەن حكومەتی عیراقەوە تەسلیمبوونەوە بۆ من نابێت و قەتیش بیرم لێنەكردۆتەوە.
 چەند پێشمەرگەیەكیش لەگەڵ من وتیان دەمێنینەوە كە ئەم هەڤاڵانەبوون: ماجید فەیلی كوڕێكی جەربەزە و دڵسۆزە ئێستاش ماوە، هەردووكمان ئەوكاتە فەرماندەی كەرت بووین.
تێكڕای ئەو برادەرانەی كە لە قادری حاجی عەلی جیابووینەوە و بەپارتیزانی ماینەوە، جگەلە من و ماجید، بریتیبوون لە: تەیب داقوقی، مەجید عالیانی، عەبدولڕەزاق شەریف، بەرزان حەمەساڵح، فوئاد رەحیم،.
مەلائەحمەدی گەرمیانیش ئەوەی لە داڕمانی ئەشكەوتی داریخلەدا شەهیدبوو فەرماندەی تیپ بوو، دوو تا سێ پێشمەرگەی لەگەڵ بوو، ئەوانیش مانەوە و بووین بە مەفرەزەیەك.
قادری حاجی عەلی 100 دیناری ئەوكاتەی دامێ، وتی: با پێتان بێت بەكەڵكتان دێت.
ئیتر ئەوان رۆیشتن و ئێمەش ماینەوە، وردە وردە پەیوەندیش درووستبوو لەگەڵ مەفرەزەكانی تر وەك شەهید حەمەڕەش و برادەرانی تری پارتیزان.
*بارودۆخی دەستپێكی پارتیزانیتان چۆن بوو؟
_ لەسەرەتادا زۆر سەخت و نالەبارتربوو وەك لە دوایی، خۆراك كەم بوو، من پێشتر لە هەندێك شوێن پێداویستیم شاردبۆوە، بەڵام بەداخەوە خەڵكمان لەگەڵ بوو كە پێشتر تەسلیم ببوونەوە، پێش جاش و جەیش كەوتن و شوێنەكانیان ئاشكراكرد، هەم جێگەیان بە ئێمە لەقكرد هەمیش ئازوخەكانیان برد، بەدوربین سەیرمان دەكردن ناسیماننەوە، نامەوێ ناویان بڵێم هەیانە ئێستا ماوە و هەندێكیشیان مردوون.
ئیتر دوای ماوەیەك ئێمە گەڕاینەوە بۆ سەركردایەتی لەسەر سنوور، بەڵام شەهید مەلا ئەحمەد نەهات و مایەوە.
خەڵكیش هەبووە هاوكاری كردووین و پشتمان پێی بەستووە، یەكێك لەوانە زاهیری مەلا عەبدوڵڵا برای مەلاخالید ئابڵاخی، لە گەڕانەوەماندا بۆ سەركردایەتی چووینە ناو سلێمانی، كاك زاهیر رۆڵێكی گەورەی بینی لە شاردنەوە و بەڕێكردنمان، كوڕێكیش هەبوو لە حزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران بەناوی ( پەروێز سایانی) نووسراوی دیموكراتی بۆ كردین و بە ئۆتۆمبێلی خۆی بردینی تا سورەدێ لە قەندیل.
من لە گەڕانەوەم بۆ سەركردایەتی بەرنامەیەكم هەبوو، دەمزانی بەو شپرەزەییە و لەو دۆخەكەدا ئیشەكان ناڕۆن بەڕێوە، بۆیە كە گەڕامەوە لەگەڵ ماجید فەیلی چووین بۆ لای كاك نەوشیروان، یەكەمجاریشم بوو گفتوگۆی لەگەڵدا بكەم، بە 13 خاڵ باسی پێویستیی خول و راهێنانم كرد بۆ پێشمەرگە لە بارەی شێوازی پارتیزانییەوە، وتم لەبری ئەوەی پێشمەرگە لە بارەگاكان بمێننەوە با چەند خولێكیان بۆ بكرێتەوە و مەفرەزە مەفرەزە ئامادە بكرێن بۆ ئاڵوگۆڕی مەفرەزە پارتیزانەكان.
كاك نەوشیروان قسەكانی پێ باشبوو، دوای ئێمە ناردبووی بەدوای كاك مەحمود سەنگاوی و كاك كوردۆ قاسمدا و لەگەڵ ئەوان باسی ئەو خاڵانەكەی كردبوو، یەكێك لەو خاڵانەی بڕیاریان لێدابوو درووستكردنی رەتڵێكی پارتیزانی بوو، كاك مەحمود فەرماندەی رەتڵ و كاك كوردۆ لێپرسراوی رێكخستنی رەتڵەكە و منیش لێپرسراوی پێشمەرگەكان.
رەتڵەكە دروستكرا و كەوتینەڕێ و گەیشتینەوە ناوچەكە و دەستمانكردەوە بە خەباتی پارتیزانی.
ئەو كاتە سەركردایەتی پەیوەندی لەگەڵ ناوشاریشدا دروستكردبۆوە، برادەرانی ناوشار خۆیان رێكخستەوە و دەواجنێكی مریشكیان كڕی لەخوار كفرییەوە، لەناوچەكانەوە ئازوخەیان بۆ دەبردین بۆ ئەو دەواجنە و لەوێوە دەگەیشت بە پارتیزانەكان، ئەمە بوژانەوەیەكی باشبوو بۆ مەفرەزەكان.
ئێمە، لەگەڵ مەحمود سەنگاوی و برادەران زیاتر لە ئاژداخ بووین (شاخی ئاژداخ لە قەرەداخ ئەڕوانێ بەسەر گەرمیاندا)، سەردانی قەرەداخ و گەرمیان و ناوچەكانمان دەكرد، كە مەوعیدیشمان لەگەڵ رێكخراوی ناوشار هەبوایە، لە دەرەوەی دەواجنەكە شوێنێكمان دیاریكردبوو بەشەو دەچوین و لەوێ یەكتریمان دەبینی.
یەكێك لەو شەوانە كە موعیدمان هەبوو، برادەرانی رێكخراو هاتن كاك حەمەنوری و كاك ئەحمەدی برای جەلال كوڵكنی بوون، كاك ئەحمەد كراسێكی سپی لەبەر بوو جگەلەوەی ئازوخەیەكی زۆری پێبوو فەردەیەكی بەكۆڵەوە بوو لەناویدا پاكەتێك خورمای شلی تێدابوو، بەو كۆڵە قورسەوە ئەوەندە رێگەیان بڕیبوو خورماكە تەواو توابۆوە و شیلەكەی بەناوشانیدا هاتبووە، وامانزانی بریندارە.
دیارە پارتیزانی سەختە و پڕە لە حاڵەتی ناخۆش و چاوەڕوان نەكراو، یەكێك لەوانە رۆیشتنی برادەرێك بوو، ئەو برادەرە لەگەڵ شەهید مەلائەحمەد بوو، رۆیشت بۆ دەست بەئاو گەیاندن و نەگەڕایەوە، نیو سەعات دوای ئەوە كۆپتەر هاتە سەرمان، من گەشتمە ئەو باوەڕەی ئەو برادەرە ناپاكی كردووە، ناهەقیشم نەبوو، لە بارودۆخێكدابووین زۆرجار چاودێری یەكتریشمان دەكرد كە ئاخۆ كێ شكی لێدەكرێت تەسلیم ببێتەوە و شوێنەكانمان ئاشكرابكات.
من هەروام دەزانی ئەو برادەرە تەسلیم بۆتەوە و ناپاكی كردووە، بەڵام دوایی دەركەوت یەكێكە لە هەڤاڵانی دڵسۆزو تێكۆشەری ناوشارو هاتنی كۆپتەرەكەش رێكەوت بووە، دوایی ئەو برادەرە گیراو لە سێدارەدرا، لە زیندانیشدا خۆڕاگرو قارەمان بوو.
* ئەو كاتەی مەلا ئەحمەد و هاوڕێكانی بەهۆی داڕمانی ئەشكەوتی داریخلە-وە شەهیدبوون تۆ لەكوێ بوویت و چۆن بەو هەواڵەتان زانی؟ 
ئەوان لە 19/2/1989 تووشی ئەو رووداوەبوون، ئەوكاتە ئێمە لە پشوودابووین و  گەڕابووینەوە سەر سنوور.
*تا كەی لە پارتیزانی بەردەوام بوویت؟
_ لە یەكەم مەفرەزەوە تا دوا مەفرەزەی پارتیزانی كە بۆ راپەڕین دابەزین، بەردەوام بووم، دووجار چوومەتەوە بۆ سەركردایەتی و لەگەڵ مەفرەزەی پارتیزانی گەڕاومەتەوە.
قسەكە نەبێتە خۆهەڵكێشان لەگەڵ چەند برادەرێك رێگەی هاتوچۆمان دروستكرد لە نێوان پارتیزانەكان و برادەرانی سەركردایەتی،  ئەو تەلیسمەمان شكاند، برادەرەكانیش بریتین لە مەحمود سەنگاوی، كوردۆ قاسم، حەمەچاوجوان، ماجید فەیلی، شەماڵ و چەند كەسێكی دیكە.
*ماجید فەیلی لەكوێیە؟
_خانەنشینە و ئێستا لە سلێمانی دادەنیشێ.
*بیستوومە شارەزایی باشت لە چەكی دژەئاسمانیدا هەیە
_شتێكی لێدەزانم، لە ئێران بەشداری دوو خولی چۆنێتی بەكارهێنانی چەكی دژەئاسمانی و دژەتانكم كردووە.
خولی دژە ئاسمانییەكە لە كرماشان بوو لە سەر چەكی سام و دۆشكە و دیمترۆڤ، كە تەواومانكرد، مام جەلال لە بارەگاكەی خۆی لە گوندی یاخسەمەر میوانداریكردین و وتی: دۆشكەكانمان لە تەقەكردندا دەوەستن، ئەگەر دەتوانن چاكیان بكەنەوە.
ژمارەیەك دۆشكەمان لە ئێرانەوە بۆ هاتبوو و لەسەر شاخەكان جێگیركرابوون، زۆربەیان لە كاتی تەقەكردندا دوای شەش- حەوت فیشەك دەوەستان.
ئیتر من و مامۆستا ئەنوەر كە لێپرسراوی خولەكەمان بوو دەستمانكرد بە چاككردنیان و لە ماوەی مانگێكدا هەمویان بەتەواوی كەوتنەوە كار.
مامۆستا ئەنوەر لە بنەڕەتدا ناوی (صبری) بوو، لە سەرەتای شۆڕشەوە پێشمەرگەبوو. 
*ئەی هێلیكۆپتەرت خستۆتە خوارەوە؟
 بەڵێ خستومەتە خوارەوە.
جارێ با ئەوە بڵێم لە شەڕەكاندا هێلیكۆپتەر كاریگەریی زۆر خراپی هەبوو بۆسەر پێشمەرگە، وای لێهاتبوو هەر دوو تەقە بكردایە چەندین هێلیكۆپتەر هەڵدەستان و دنیایان ئاگرباران دەكرد، تەنانەت دادەبەزینە سەر زەوی و خەڵكیان هەڵدەگرت.
شەڕەكەی گڵە زەردە بەناوبانگە كە ساڵی 1987 روویدا، ئەو زنجیرە شاخە لە گڵەزەردەوە تا نزیك بازیان پاكرایەوە و هێزی پێشمەرگە سەركەوتنێكی گەورەی تۆماركرد، رۆژی دواتر سوپای دوژمن هێرشێكی چڕ و بەربڵاوی كردە سەرمان بە پاڵپشتی هێزی ئاسمانی، سەرەتا چەند فڕۆكەیەكی هەنتەر هاتن هەندێك بۆردومانیان كرد، هەنتەر دەنگێكی گەورە و بێزاركەری هەیە بەڵام كاریگەرنییە، وابزانم لەبنەڕەتدا بۆ كاروباری كشتوكاڵ دروستكراوە، بەڵام حكومەتی عیراق هەندێك دەستكاری كردبوو بۆ شەڕ بەكاریدەهێنا، هەندێك ساروخیان تێگرتین هیچ نەبوو.
دوای ئەوان چوار هێلیكۆپتەری جەنگی (حەربی) هاتنە ئاسمانی شەڕەكە، ئێمە بەو كۆپتەرانەمان دەوت غەزال، غەزال ببووە كێشە بۆ پێشمەرگە، لە جووڵە و گەڕانەوەو هێرشكردندا زۆر خێرایە و كاریگەریی زۆر خراپی بۆ سەر پێشمەرگە هەبوو، ئەوەندە خێراو كارامەیە، زۆرجار كە پێشمەرگە لە بن بەردێكدا شەڕی دەكرد، ئەو غەزالە ئەم دیو و دیوی بەردەكەی دەكرد و شەستیری تێدەگرت.
جۆرێكی تری هێلیكۆپتەر هەبوو بارهەڵگر(حەماڵ)یان پێدەوت، زۆر گەورەیە، لە خولەكان پێیان وتبووین ئەو حەماڵانە فەرماندەی باڵای شەڕی تێدایە ولە دوورەوە بەئاسماندا دەسووڕێتەوە و سەرپەرشتی بەرەی شەڕدەكات، غەزالەكانیش بۆردومان دەكەن.
چوار هێلیكۆپتەری جەنگی و بارهەڵگرێك و دوو فڕۆكەی هەنتەر بە ئاسمانی شەڕەكەوە بوون، شەڕەكە گەرم بوو بەڵام بڕیار وابوو لە هیچ قۆڵێكەوە پێشمەرگە تەقە لە كۆپتەرەكان نەكات، مەبەستیش لەوە ئەوەبوو كۆپتەرەكان تەواو نزم ببنەوە و دڵنیابن كە پێشمەرگە چەكی دژەئاسمانی پێ نییە، ئیتر غەزالەكان تەواو نزم دەبوونەوەو بۆردومانیان دەكرد، 
ئێمەش چەكێكی (سام)مان هەبوو لەسەرشان دەتەقێنرا، بەمن بوو، منیش چاوەڕێم دەكرد بارهەڵگرەكە نزیك ببێتەوە كە لە سەرەتادا هەر لەسەر سلێمانی و تانجەرۆ دەسوڕایەوە، 
ئیتر كە ئەوانەی تر هەر بۆردومانی سەنگەرەكانی پێشمەرگەیان دەكرد و كەس تەقەی لێنەدەكردن، بارهەڵگرەكەش دڵنیابۆوە وردە وردە نزیك بۆوە و رێك بەرەو رووی من هات، من شوێنەكەم زۆر لەبار وكراوە بوو بەهەرچوارلادا دەیڕوانی، لە بەیانییەوە تیایدا جێگیر ببووم، ئیتر كە زانیم بەرەو رووی من دێت، سامەكەم خستە سەرشانم و روم تێكرد، نازانم منی بینی یان نا یەكسەر سوڕایەوە بەرەو سلێمانی، بەڵام نەگەیشت تەواو بسوڕێتەوە خێرا سامەكەم تەقاند، بینیم ساروخەكە خۆیكرد بەناو كۆپتەرەكەدا و كردی بە دوو كەرتەوە، كلكەكەی بەجیا و لاشەكەی بەجیا كەوتنە خوارەوە، پەروانەكەشی جیابۆوە و ئەوەندەی من بینیم تا كەوتە سەر زەوی سێجار تەقیەوە.
چوار ئەفسەری تیابوو، فەرماندەی شەڕەكە پلەی عەمید بوو، نزمترین پلەش نەقیب بوو، هەموویان كوژران، هەر لەگەڵ ئەوەدا تەواوی دەبابە و ناقیلەكان كشانەوە و بەرەی شەڕەكەیان چۆڵكرد.
دوای ئەوە لەلایەن حكومەتی عیراقەوە فەرمانی كوشتنم دەرچوو، چونكە بەناو زانرا كە من ساروخەكەم تەقاندووە.

تێکشکانی کۆپتەرەکە خۆشترین چركەساتی پێشمەرگایەتیم بوو، یەكەمجاربوو كۆپتەرێك بە تێكشكاوی بكەوێتە بەر دەستی پێشمەرگە، چونكە لە نزیك گوندی زڕگوێز كەوتەخوارەوە و ئێمەش بەئاسانی دەچووینە ئەوێ.

* هەستت چۆن بوو كە كۆپتەركە تێكشكا؟
_هەر زۆرخۆشبوو، خۆشترین چركەساتی پێشمەرگایەتیم بوو، یەكەمجاربوو كۆپتەرێك بە تێكشكاوی بكەوێتە بەر دەستی پێشمەرگە، چونكە لە نزیك گوندی زڕگوێز كەوتەخوارەوە و ئێمەش بەئاسانی دەچووینە ئەوێ.
هەروەها ئەنجامی خولكەشم بینی و دەركەوت تیایدا سەركەوتوبووم.
لەدوای ئەوە كۆپتەر چاوی شكا، كە دەشهاتنە سەر ئاسمانی شەڕەكان یان كە رەتدەبوون، ئەوەندە بەرز دەفڕین بەس دەنگەكەی دەبیستراو نەدەبینران.
جارێكی تریش لە گوندی باخان بە دۆشكا كۆپتەرێكم پێكا، كێشەی تێكەوت و بە پەلە رۆیشت و لە تانجەرۆ نیشتەوە.
*بۆ راپەڕین چیت كرد؟
_ دیارە كە عیراق كوێتی داگیركرد ئێمە پارتیزان بووین، زۆربەمان رادیۆی بچووكمان پێبوو بەردەوام گوێمان لە دەنگوباسەكانی دنیا دەگرت بەتایبەت لە رادیۆكانی: دەنگی ئەمریكا، لەندەن، ئیسرائیل و مۆنتیكارلۆ، دواتر بۆ هەموولایەك دەركەوت كە لە عیراق دەدرێت، ئەوەش بۆ ئێمە زۆرخۆشبوو.
سەركردایەتی یەكێتیش بەرنامەی چڕو تەواوی بۆ راپەڕین دانا كە یەكێك لەوانە ئاگاداركردنەوەی چەكدار و كەسانی سەر بە رژێم بوو تا هەڵوێستیان هەبێت.
مەفرەزەكەی ئێمەش چەندین نامەی سەركردایەتی بۆ هاتبوو تا بیگەیەنین بە سەرۆك جاش و چەكدارەكانی رژێم، ئێمەش گەیاندمانن.
لە سەروبەندی راپەڕین و گەیاندنی نامەكان بۆ ناوشارەكان ئێمە زیاتر لە پوشێن بووین،  چاوەڕێی دەستپێكردنی راپەڕینمان دەكرد، رۆژی 7/3/ كە سلێمانی راپەڕی مەفرەزەكەی ئێمە هەتا بەپێ دابەزین و گەیشتینە سەربازگەكەی عەربەت، شڕەخۆر بەئۆتۆمبێل گەیشتبوونە شوێنەكەو كەوتبوونە تاڵانی.
لە هوانەی لای سلێمانی جیهازێكی تەشویش (هانی هانی) هەبوو كە حكومەتی عیراق دەیخستە سەر ئیزگەكە، هەر زوو پێش راپەڕین كاك نەوشیروان ئاگاداری كردبووینەوە بەتایبەت ئاگامان لە هەندێك شت بێت لەوانە ئەو جیهازی تەشویشەبوو، پێی وتین بۆ دامەزراندنی ئیزگە سوودی لێوەردەگرین.
لە دابەزیندا بۆشار بەخێرایی خۆم گەیاندە لای جیهازەكە، بینیم كابرایەك بەتەور تێی كەوتووە، هەندێك زەرەریشی بەجیهازەكان گەیاندبوو، خێرا دەستیم گرت و كابراش بە خەفەتێكی پەنگخواردووەوە وتی: توخوا لێمگەڕێ با داخی دڵی خۆمی پێبڕێژم، هەرچەند ئەمخستە سەر ئیزگەكە، ئەمە نەیدەهێشت گوێم لێی بێت، زۆرم خەفەت دەخوارد.
ئیتر قەناعەتم پێیكرد وازی لێبهێنێت و وتیشم ئێمە ئەو جیهازە دەكەین بە ئیزگە و ئەوسا بە دڵی خۆت گوێی لێبگرە، كابرا پێی سەیربوو!.
*لە دوای راپەڕینەوە ونیت، تەنانەت كاك بەهزادی براشت، بۆ؟.
_من لە ساڵی 1997ەوە دەستبەرداری هەموو شتێك بووم و رۆیشتم بۆ ئەوروپا، هەم دڵم لە یەكێتی شكا هەمیش لە ترسی گیانی خۆم رۆیشتم، ئیتر لەوساوە هیچ ئیشوكارێكم نەگرتۆتە دەست و دانیشتووم.
*بۆچی؟
_هەواڵی ناڕاستم لەسەر درابوو بە مام جەلال، هەشت رۆژ بێ سەروشوێن كرام، حیمایەو كەلوپەلەكانم هەموو لێ سەندرایەوە.
لە ئەنجامدا لیژنەیەكی لێكۆڵینەوە پێكهێنراو تیایدا بەبێ تاوان دەرچووم، بەڕێز مام جەلالیش نامەیەكی ناردبوو (ئێستاش ماومە) دەڵێت بە رێزەوە سوهاد بخەنەوە سەر ئیشەكەی خۆی.
منیش وتم هەتا ماوم تەقە بۆ یەكێتی ناكەم و ئیش ناكەم، ئیتر رۆیشتم و دانیشتم.
كاك بەهزادیش كە بۆمن وەك برایەك جوان نییە وەسفی بكەم، ئەوە خەڵك و دەوروبەرەكەی دەیناسن، كادرێكی هۆشیارو تا بڵێی پیاوێكی پاكە، لە شوێنێك دایان نابوو بۆ ئیشوكاری ئیداری، ئەویش زۆر بەوردی ئیشەكەی كردبوو، وتبوویان كاكە بۆیە تۆمان داناوە تا تۆش و ئێمەش قازانجێك بكەین، كەچی حسابی فلس و روبعمان لەگەڵ دەكەیت؟!.
لە كۆڕوكۆبوونەوەكانیشدا بەتایبەت لە كۆبوونەوەكەی قاسمەڕەش هەڵسابووە سەرپێ و رەخنەی گرتبوو.
ئێ ئیتر كەسی ئاوا هەردەبێت كەنارگیربێت و تا ماویشە نەبێت بەهیچ.
*بەڵام لە قسەو ژیانی ئاساییدا وەك ئەندامێكی یەكێتی هەڵسوكەوت دەكەیت، هەست بە دڵسۆزی و  پەرۆشیت دەكرێت بۆ یەكێتی، چۆن ئەمە رووندەكەیتەوە؟.
_ئێ حزبەكە هی خۆمە، جوانیی تەمەنی خۆم بە یەكێتی و بەتایبەتیش بە كۆمەڵە بەخشیووە، تازە ناتوانم ببمە ئەندامی حزبێكی دیكە و تا ئەمڕۆش هیچ حزبێك نابینم لە یەكێتی باشتربێت.
ئێستاش ئومێدم هەیە یەكێتی ببێتە حزبی نمونەیی و وەڵامدەرەوەی خواستی گەل و خاك، هەركات حزبێكی لەو باشتر هەبوو ئامادەم ببمە ئەندام و ئیشی بۆ بكەم.
*چەندجار برینداركراوی؟
_پێنج جار برینداركراوم، بەڵام سیانیان سەختبووە و دوانەكەی تر وردە پارچە بووە بە (گەستنی مێش)ی دا دەنێم.

لە راستەوە: سوهاد خانەقنیی، مەلاسەعیدی گەرمیان، عوسمانی حاجی مەحمود.
كاتی پارتیزانی- ئەشكەوتی دارهەنجیرەكە، شاخی قۆپی ، زەردەلیكاو- تەپەكەروس. - 1989.

شەهید شوانە، سوهاد خانەقینی- قۆپی قەرەداخ- 1987.

لە راستەوە: شەهید حەمەچاوجوان، سوهاد خانەقینی، دكتۆر هاوڕێ.
ئەوەی دواوە مەحمود سەنگاوی. كاتی پارتیزانی، گەرمیان، ئەشكەوتی دەڵەكە - 1989.

سوهاد خانەقینی. شاخی سورێن- 1989