بافڵ تاڵەبانی، كۆتری ئاشتی نێوان هەرێم و بەغدا

بە گەواهی  ناوەندە عەرەبی و نیشتمانی و ئیقلیمی و نێودەوڵەتییەکان و لە سەرجەم ناوەندەكانی بڕیاری سیاسیی لەسەر ئاستی جیهان، فەخامەتی سەرۆك مام (صمان الأمان)ی عیراق و زامنی ئاشتی بوو لە عیراقی نوێدا كە هەمیشە رۆڵیان لە چارەسەرکردنی گرێكوێرەكان و ململانێ و قەیرانەكاندا هەبوو. لەسەر ئاستی عیراق و کوردستانیش رۆڵێکی دیاری هەبوو لە بەدەیهێنانی ژیانێكی شایستە بۆ سەرجەم كوردستانیان و عیراقییەكان بە هەموو پێکهاتە جیاجیاكانەوە  هەربۆیەش هەموان لە دەوری سەرۆک مام جەلال كۆدەبوونەوە کە وەكو فریادڕەسی كوردستان و عیراق ئەو پەڕی پەرۆشییەوە گوێیان بۆ ئەو دید و بۆچوون و چارەسەرانەی ئەو دەگرت کە دەیخستنەڕوو. 
پڕۆژەی دوور لە دەمارگیریی
ماڵی مام جەلال و یەكێتی لەبەغدا نیشتمانێك بوو بۆ هەمووان، دەرگا سیاسییەكانی ناوچەكە و جیهان هەمیشە لەبەردەمیدا واڵابوون بۆ خستنەڕووی پێشنیاز و تێڕوانینە واقیعبینانەکانی  و پڕۆژە سیاسییە نیشتمانییەکانی دوور لە دەمارگیریی نەتەوەیی و مەزهەبی، تا ئەوەی مومکینە لەسەر ئەرزی واقیع و شانۆی سیاسیی ناوچەكە و جیهاندا جێبەجێ بکرێت.
سەڕەڕای ئەوەی سەرجەم كابینەكانی حكومەتی عیراقی دوای 2003 نەیانتوانیووە یاخود نەیانویستووە پرس و كێشە سیاسی و دەستوورییەكان لە بەغدا بە رێكار و میكانیزمی دەستووری چارەسەر بكەن، بەڵام چەترەكەی مام هەمیشە بێ کؤڵدان و نووچدان لە هەوڵدا بوو بۆ كۆكەردنەوەی سەرجەم دیدو دەنگە جیاوازەكان.  هەربۆیە سەردەمی مام كۆشكی سەلام و پایتەخت و بەغدا و ماڵەکەی مام، سندوقی رەش و كلیلی چارەسەری هاوكێشە ئاڵۆزەكانی كوردستان و عیراق و بەشێک لە کیشە پەیوەندیدارەکانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانیش بوو، ئەو کێشانەی ببوون بە گرێكوێرە بە گرفتی نێوان بەغدا و سەری ڕەش-یشەوە.
ئامێزی کراوەی پایتەختەکانی جیهان
پایتەختەكانی جیهانی سیاسی، هەمیشە بە جۆش و خرۆش و بەوپەڕی ئومێد و پەرۆشییەوە لە پێشوازیی سەرۆک تاڵەبانی و دیدگا و تێڕوانین و هەگبە پڕ لە چارەسەر و حیکمەتەکەیدا بوون لەوەی کە ئاخۆ چی پێیە بۆ ئاشتی و ئارامی سەقامگیری و ئازادیی و دیموكراسی بۆ گەلانی عیراق و ناوچەكە و جیهان و بۆ بڕیاردان لە ئایندەی سیاسی عیراق و ناوچەكە. 
مام  راستییەک و  پێویستییەکی تێکەڵەی شۆرشگێڕی و دەوڵەتداریی بوو، خەباتگێڕێکی مێژووکردی و سیاسی و دیپلۆماسی و نێودەوڵەتی بوو بە نەزمێکی هاوچەرخ، بەتایبەتی لە میانەی خەبات لە پێناوی پرسی كورد و گەلی كوردستان و گەلانی عیراق و ناوچەكەدا.
ئەو سەرکردە مەزنە ئەگەرچی بەدرێژایی  سەردەمی خەباتی سیاسی و لە نێو چەقی ململانێ توند و گەورەکانی نێوان هەردوو بلۆكی كۆمۆنیزم و سەرمایەداریدا و سەرجەم  قۆناغەكانی عیراقی پاشایەتی و كۆماری و جەنگە ناوچەكەییەکان و ئاڵوگۆڕ و وەرچەرخانەکاندا هەمیشە پێشمەگە و تفەتگ بە شان و قەڵەم بە دەست و دیپلۆماتكاربوو، نەك تەنیا بۆ كورد، بەڵكو لەپێناوی خەم و خەونی ئازادیی و دیموكراسی بۆ گەلانی عیراق و ئازادیی رادەربڕین و مافی مرۆڤیشدا لە سەرجەم جیهاندا.
گێڕانەوەی گەرموگوڕی بۆ ماڵی مام
بۆیە بەوپەڕی شانازی و شەرەفمەندی و شكۆمەندیەوە وەک گاندی و ماندێللا، گەلانی ناوچەكە و جیهانی پێشکەوتنخواز و هاوچەرخ شانازیی پێوە دەکەن لەبەرامبەر ئەو وەرچەرخانە گەورانەی لە ناوچەکەدا هاتوونەتەدی.
لەدوای ماڵئاوایی فەخامەتی مام جەلال-ەوە کە خەرمانێكی لە بیری هاوچەرخی کوردایەتی و نیشتمانی و سیاسی و سامانێكی دیپلۆماسی نێودەوڵەتی بەجێهێشتووە،  كوڕانی مام لەسەر رێبازەکەی، رێبازی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان وەكو وەفادارییەك بۆ خوێنی شەهیدان و خوێنی ئەو گەنج و لاوە كوڕ و كچانە و ئەو باوك و دایك و برا قارەمانانەی كە لە سەنگەرەكانی پێشەوە لە پێناوی ئازادی و دیموكراسی و مافی گەل و نیشتماندا گیانیان بەخشی، سەرۆك بافڵ جەلال تاڵەبانی بێوچان لە هەوڵی چارەسەرکردنی دۆخی چەقبەستووی نێوان هەرێم و بەغدادایە، هەمیشە لە هەوڵدایە کە ئامێزی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و ئامێزی ماڵی مام، وەک پێشان ئامێزی گەرمی پرسە نیشتمانییەكان بێت، هەربۆیە بێ گوێ دان بە عورف و نەریت و رێوڕەسمی رەسمی و دیپلۆماسی، سەردانی سەرجەم هێز و لایەنە سیاسییەکان دەکات لە بەغدا و هەولێر.
بۆ نایەن بەدەنگ دەستپێشخەرییەکانەوە؟
  لێرەوە دەمەوێت پەندێكی ئەدەبیاتی عەرەبی بەبیری خوێنەران بهێنمەوە كە دەڵێت:
 ملأى السنابل تنحني بتواضع 
والفارغات و رؤوسهن شوامخ ) 
واتە چڵ و لق و پەلە پڕ بەرهەمەكان، لە قورسی خۆیاندا بە بەردەوامی سەری رێز و نەوازش دادەنەوێنن، بەڵام لقە بێ سەنگ و ناو پووچەکان هەمیشە بەرز دەردەکەون  و خۆیان بە بەرزو باڵا نیشان دەدەن.
سەرۆك بافڵ، ئەمڕۆ بەبێ ئەوەی خۆی سەرقاڵ بكات بە پڕۆتۆكۆڵات و تەشریفات و رەسمییاتەوە، بوێرانە و راشكاوانە قسەی دڵی هەموان دەكات و بەوپەڕی بڕوابەخۆبوون و بڕوابوونەوە بە حزبەكەی مام و شەهیدان و لە قووڵایی لۆژیكی سیاسی و كۆمەڵایەتییەوە دەڵێت: « وەرن با چارەسەری بكەین «، ئێمەش دەڵێین ئەی بۆ نایەن؟ 
مێژوو خۆی دووبارە و چەندبارە دەکاتەوە، بەداخەوە كورد لەبری ئەوەی گەمەی سیاسی لەگەڵ یەكتریی بكات، باشتر وابوو وەكو لۆژیكی سیاسی و وەفاداری بۆ گەل و نیشتمان لەیەك سەنگەردا كارو خەبات بكەین لەژێر سایەی دەستوور و چەتری نیشتمانیی عیراقی نوێدا، بە تایبەتی لەم هەلومەرجە هەستیارەدا کە ئێستا ناوچەكە و جیهان لە نێوان بەرداشی زلهێزەكانی ناوچەكە و جیهاندا لەڕووی ئابووری  و سەربازی و سیاسییەوە پێوەی دەناڵێنێت.
هەروەها لە سەروبەندی جەنگی ئابووریی وڵاتانی خۆرهەڵات و خۆرئاوادا، ئایا ئێمە هاوپەیمانی كێین؟ یاخود كێ ئێمە بە هاوپەیمان و پشتیوانی خۆی دەزانێت؟ بەرژەوەندییە كوردستانی و نەتەوەیی و نیشتمانییەكانمان لەگەڵ بەرژەوەندیی باڵاو ستراتیژیی سیاسیی كێدا یەكدەگرێتەوە و پارێزراو دەبێت؟
(كورد جەنگاوەرێكی ئازاو باشە)، ئەمە دروشمی ناوەندەكانی راگەیاندنی هەموو جیهانی سیاسی بوو لە سەروبەندی سەركەوتن لە شەڕی دژبە داعشدا، بەڵام جەنگاوەر بۆ كێ و لەپێناوی چیدا؟ ئەمە كرۆكی پرسیارە جەوهەرییەكەیە كە دەبێت لە خۆمانی بكەین بە بەردەوامی، جەنگاوەر بین لەپێناوی شوناسی نیشتمانی و نەتەوەیی و مافە دەستورییەكاندا، کە دوای نزیكەی سەدەیەك خەبات بە خوێن بەدەستمان هێنا، لەپێناوی پرسی مادەی (140) و هێزی پێشمەگە و دۆسێ هەڵپەسێنراوەكانی نێوان هەرێم و بەغدا كە بە غروری سیاسی و بڕیاری تاكلایەنانە ئەم گەلە داماوە دووچاری شكست و مایەپووچبوونی سیاسی و ئابووری دەكاتەوە؟
ئێستا سەرۆک بافڵ بە گیانێکی گەنجانە و بە فیكرێكی پڕ لە خەرمان و پاشخانی سیاسیی مام-ەوە و بە ئیرادەیەكی پۆڵاین و بە سیاسەتێکی لۆژیكییانە بانگەواز دەکات بۆ دانیشتن لەسەر مێزی گفتوگۆ، بەڵام هێشتا وەڵامێکی موقنیعی ئەو دەستپێشخەرییە نادەنەوە، دیاریشە سەرۆک بافڵ لە رێبازی مام لانادات و بە پشوو درێژییەوە دەستپێشخەرییەکەی دووبارە و چەندبارە دەکاتەوە، تا لەبەردەم مێژوو و نەوەکانی ئایندەدا ئۆباڵ نەخاتە ئەستۆی خۆی و تێکۆشەرانی حزبەکەی سەرۆک مام جەلال.
  *پارێزەر