لە بواری سیاسی، دیپلۆماسی و شۆڕشگێڕیدا، زۆرجار دەرفەت گرنگترین پاسە هەم بۆ كاراكتەری كارامە، هەم بۆ هێزی سیاسیی بۆ هەڵكشان و سەركەوتن، بەڵام ئەگەر هێز و كاراكتەرێك رابردوویەكی بێ داستان و پاسیفی بێ دەستكەوتی هەبێت، ئەوا ناچاریی دەكات سەروەریی و داستانی ئەوانی تر بکاتە هی خۆی، یاخود خۆی بە خاوەنیان بكات، بەوپێیەی هێزێك لەسەر رابردوویەكی ئیفلاس بێت، ئەوا چاو لە سەركەوتن و سەروەریی ئەوانی تر دەبڕێت، ئەم كارە ئەگەر لە ساتی خۆیشیدا نەكرێت، ئەوا لە قۆناغی دەسەڵات و ساماندا كارەكەی بە كاراكتەری میدیا و چاپخانە و لەشكری قەڵەمی كڕدراو، دەكات.
ئەم مەترسییە، نوێ نییە، ئێریك ئارتور بلێر (1903-1950) ناسراو بە جۆرج ئۆروێڵ، لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەمدا زۆر بە جوانی باس لە مەترسی ئەم گەمە دۆزەخییە لە شاكاری 1984دا دەكات، دەسەڵاتێك كاراكتەری ئەم گەمەیەیە كە لە گۆڕەپانی تۆتالیتاریزمدا یاریی «جوانكردنی خۆی» دەكات، بەشێوەیەك كە ناشیرینییەكانی خۆی لە مێژووی رابردووشدا دەسڕێتەوە و بە ویستراو تۆماریان دەكاتەوە، وێنەی ساتەوەختییش بەهەمان ویست دەكێشێت، كە شكۆی بداتێ و نابووتی و تاوانەكانی دابپۆشێت.
دوای زیاتر لە 70 ساڵ لە زەنگی مەترسیی ئۆروێڵ، ئێستا لە هەرێمی كوردستان زەنگی ئەو مەترسییە دەبیسترێت، رەفتار و ئاكارێك خۆی نمایش دەكات كە ئامادەیە نەك ناشیرینییەكانی جوان بكات، بەڵكو سەروەریی ئەوانی تریش دەكاتە هی خۆی، بۆ نموونە لە رەتكردنەوەی جەماوەریی راپەڕینی 1991دا، هێزێك بە توانای سیاسی و میدیاییەوە، خۆی بە ئەندازیاری راپەڕین دەناسێنێت، یان دوای سێ دەیە خۆی بە گلادیتۆری داستانی «كۆڕێ» دەناسێنێت، لەكاتێكدا رۆڵی پێچەوانەی لە راستیی رووداوی داستانەكاندا هەبووە!. و لە هەقیقەتی شكستدا جامەدانێ داگرتنی تێكەوتووە، ئەو مێژووە تۆمارە.
خاوەنی داستان و سەروەرییەكان هەر كەس و هێزێك بن، پێویست بەوە دەكات بەرگی نیشتمانی و نەتەوەیی و خەباتی نەتەوەییان بە بەردا بكرێت، نەك ئێستا لە بەردەم مەترسیی هێزێكدا بێت كە بێئۆقرەیە لە چنینەوەی دەستكەوتەكانی رابردوو، هەروەها بۆ ئێستاش پەلەیەتی لە بەكارخستنی مەكینەیەكی راگەیاندن، بۆ نووسین و داتاشینی داستانی روونەداو، یان كارسپاردەی گۆڕینی هەڵهاتن بۆ شانازیی و شكست بۆ سەركەوتن بن.
هێزێك شەرم لە تاڵانیی رابردوو نەكات، ئەوا شەرمیش لە دروستكردنی جەنەراڵ و دەوڵەتمەداری كارتۆنی سەردەمی ئێستادا ناكات، لە كاتێكدا چەندین كەرەستە و هۆكاری بەیانكردن لەبەردەستن لە میدیای رەسمی و سێبەر و تاریك، میدیای ئەلیكترۆنی و سۆشیالمیدیا، تا ئەرشیفێكی تر لە قۆناغەكانی شكستی دەسەڵات و حوكمڕانی و ئەمنی و سەربازی تۆماربكات!.
ئەوەی یارمەتیدەری ئەو خۆبەخاوەنکردنەشە ئەوەیە كە بەشێك لە خاوەنی سەروەریی و ئەندازیارەكان نەماون، یاخود ماون و دەنگكزن، پاڵنەری سەرەكیش ئەوەیە كە زۆرێك لە كاراكتەرەكان لە نووسینەوەی بیرەوەریی و یاداشتەكانیان كەمتەرخەم بوون، كە وادەكات پانتایی بۆ چەواشەکردنی مێژوو فراوان بێت.
سپاردنی شكست و رووخانەكان بۆ ئەوانی تر و بۆ خۆبردنی سەروەریی و سەركەوتنەكان بەوە چارەسەر دەكرێت، كە هەموو رووداوەكان تۆماربكرێن و بپارێزرێن و بخرێنە ئەرشیف و مۆنۆمێنت و دامەزراوە نیشتمانییەكانەوە و ئەم ئەركەش بە دامەزراوە نیشتمانی و ئەكادیمییەكان و كەسانی پسپۆڕ بسپێردرێن و كار لەسەر راستكردنەوە و ساغكردنەوەی رووداوەكان بكات، دیوێكی دیكەش تۆماركردنی سكاڵای یاساییە لەسەر فەرهودی سەروەریی ئەوانی دیكە، چونكە ئەوەش «تاوانە».
ئێستا بەشێكی مێژووی سیاسی، خەبات و تێكۆشان و حوكمڕانی لە هەرێم، لەبەردەم مەترسیی ئەم زەوتکردنەیە، كە فاكتەرێكی دیكەش ئەوەیە هێزی سیاسیی هەیە كە بەتەمەنی درێژییەوە خاڵییە لە داستان و سەروەریی مەزن! بۆیە دەیەوێت مێژوویەكی دڵخواز بۆ خۆی بنووسێتەوە، شكستەكان بسڕێتەوە و پەڵەڕەشەكان دیلیت بكات!، ئەو كارە دووبارەیەی كە رژێمی لەناوبراو و قەدەغەكراوی بەعس و سەدام حسێنی گەورە دیكتاتۆری عیراق كردی، دوای خۆیشی مێژووە دروستكراوەكەشی سڕدرایەوە.
