ئۆكرانیا دەبێت بە ئەندامی ناتۆ؟

10:06 - 2023-08-01
کارمەند لەتیف
347 خوێندراوەتەوە

رێگەی ئۆكراینا بۆ رێكخراوی پەیمانی باكووری ئەتڵەسی (ناتۆ) دڕكاوییە و تێچووی زۆریشی دەوێت، بەوپێیەی دەیەوێت لە كەمپی خۆرهەڵات كە روسیا و هەندێك وڵاتی یەكێتیی سۆڤیەتی پێشوو نوێنەرایەتی دەكەن، جیابێتەوە و هەنگاوەكانی بەرەو خۆرئاوا بەتایبەتی یەكێتیی ئەوروپا و ناتۆ هەڵبهێنێت، ئەمەش بۆتە هۆی سەرهەڵدانی جەنگێکی خوێناوی كە پێدەچێت ساڵانێك بخایەنێت، ئەگەر ئیرادەیەكی نێودەوڵەتی نەبێت بۆ ئەوەی لە چوارچێوەی رێكەوتنێكدا كۆتایی بە جەنگەكە بهێنرێت و تێیدا بەرژەوەندیی لایەنە ناكۆكەكان دەستەبەر بکرێت لە نێویشیاندا ئەمریكا، چونكە ئەم جەنگە بۆ ئەوان لە پێشینەی كارەكانیاندایە و ملیاران دۆلار لەسەریان کەوتووە و هێشتا یارمەتی سەربازیی زیاتر دەدات بە ئۆكرانیا. ئەمەش پێدەچێت تەنها ململانێكان بەردەوام بكات و بەرەو قۆناغێكی مەترسیدارتر پاڵی پێوەبنێت كە بە دڵنیاییەوە لە بەرژەوەندیی هیچ لایەنێكدا نییە، بەوپێیەی بەرژەوەندیی راستەقینەی هەموان بەدیهێنانی ئاشتییە، لەم بەشەی جیهاندا و كۆتاییهێنانە بەو قەیرانەی كە كاریگەریی زۆری لەسەر وڵاتانی جیاجیا و تەواوی ئابووریی جیهانیش دروستكردووە.
دیاری نەكردنی كات
لووتكەی ئەتڵەسی لە لیتوانیا چەندین ناونیشانی هەڵگرتبوو، دیارترینیان پێدانی گەرەنتی بوو بە 
(كیێڤ) بۆئەوەی لە داهاتوودا پەیوەندیی بە ناتۆوە بكات، بەڵام سەركردەكان كاتیان بۆ دیاری نەكرد و دەرگاكەیان بە كراوەیی هێشتەوە بەڕووی ئەندامانی هاوپەیمانییەكەدا، ئەمەش بە دڵی سەرۆكی ئۆكرانیا ڤۆلۆدیمێر زیلینسكی نەبوو، كە دەیەوێت وڵاتەكەی بە ناتۆوە ببەستێتەوە و پارێزبەندیی پێ دەستەبەر بکات لەبەرامبەر هەر دەستوەردانێكی دەرەكی، چونكە هەر وڵاتێك پەیوەندیی بە ناتۆوە كرد، ئەوا لە چوارچێوەی سیستمی بەرگریی هاوبەشدا، دەبێت هەر وڵاتێكی ئەندام لە هاوپەیمانییەكە بەئامانج بگیرێت، وەكو ئەوە وایە هەموو ئەندامەكانی بەئامانج گیرابن. ئەمەش پاڵیان پێوە دەنێت بەشداریی راستەوخۆ لە بەرگریكردن لەو وڵاتە بكەن، لەبەرئەوەی تائێستا ئۆكرانیا نەبۆتە ئەندام، لۆژیكی نییە دژی روسیا، خۆرئاوا بەرگرییەكی راستەوخۆ لەو وڵاتە بكات و جەنگەكە پەرە پێبدات لەبەرئەوەی لەسەر ئاستی جیهان كارەساتبارتر دەبێت. 
 هەوڵ هەیە كە سوید بێلایەن نەبێت
ئێستا كیێڤ لە هەوڵی ئەوەدایە سوید واز لە هەڵوێستی بێلایەنبوونی خۆی بهێنێت و هانی دەدات بۆئەوەی بچێتە ناو هاوپەیمانیی ناتۆوە بۆئەوەی ببێتە 32 -ەمین وڵاتی ناو هاوپەیمانییەكە، لەو رووەشەوە فینلەندا پێش سوید كەوت و سەركەوتوو بوو لە پشتڕاستكردنەوەی بەرگریكردن لە وڵاتەكەی لە هەر دەستدرێژییەك لە داهاتوودا، ئەمەش لە كاتێكدایە ئۆكرانیا دەیەوێت ببێتە 33 ـەمین وڵاتی ئەندام لە ناتۆدا، ئەمەش لە داهاتوویەكی نزیكدا بەدی ناهێنرێت.
چاوەڕێ دەكرێت جەنگ بەردەوام بێت
سەرۆكی ئەمریكا هێشتا پشتیوانیی كیێڤ دەكات، بەوپێیەی دووپاتی كردەوە (گروپی حەوت) واز لە پشتیوانیكردنی ئۆكرانیا ناهێنێت و ئەم پشتیوانییە بۆ ماوەیەكی زۆر بەردەوام دەبێت. لێرەدا پێویستە بەوردی بیر لەم لێدوانەی بایدن بكەینەوە، ئەمەش رەنگە ئەوە بگەیەنێت کە جەنگی ئۆكرانیا و روسیا زیاتر لەوەی چاوەڕوان دەكرێت بەردەوام دەبێت و بەم زووانە كۆتایی بە جەنگەكە نایەت، لانیكەم دەبێت ئەوە بخوێنینەوە كە پابەندبوونی لایەنەكان بە هەڵوێستەكانیان و ئامادە نەبوونیان بۆ دانوستان و دیالۆگی دو قۆڵی هەڵوێستەكان دەگۆڕێت بۆ درێژەدان بە جەنگ و پەرتەوازەبوون، لەكاتێكدا بەڵێنەكانی خۆرئاوا بەردەوامن بۆ زیادكردنی پاڵپشتی سەربازی و رەوانەكردنی چەكی زیاتر بۆ ناوچەكە، لەلایەكی دیکەشەوە واشنتۆن ئارەزویەكی زۆری هەیە كیێڤ بكاتە خاوەنی چەكی هێشوویی «قەدەغەكراو!»، ئەمەش وایكردووە روسیا هۆشداریی توند بدات لەم هەنگاوە.
قەیرانی ئۆكرانیا بە جەنگ كۆتایی نایەت 
كۆتاییهاتنی قەیرانی ئۆكرانیا بە زیادكردنی گرژی و پشتیوانیی سەربازی نابێت، بەڵكو تاكە چارەسەر لە رێگەی دانوستان و هەوڵدانەوە دەبێت بۆ نزیككردنەوەی هەڵوێستەكانی نێوان روسیا و ئۆكرانیا، واتە دەبێت چانسی ئاشتی لە رێگەی دیالۆگ و گفتوگۆوە بەهێزتر بكرێت و ئەو لایەنانەی كە بەرژەوەندیی راستەقینەیان هەیە لە گەیشتن بە چارەسەرێكی هەمیشەیی، ئامادەیی تەواویان هەبێت، پەرەسەندنەكانی ئێستا مەترسیدارن، بەشێوەیەك هەردوو لایەنی جەنگەکە هێڵی سووریان بەزاندووە، ئەمەش وادەكات جەنگەكە ببێتە جەنگێکی ماڵوێرانكەر و كاریگەری نەرێنی لەسەر چەندین وڵاتی جیهان هەبێت، بۆ هەموو ئەمانە پێویستە پشت بەو لایەنانە ببەسترێت كە بەرژەوەندییان هەیە لە كۆتاییهێنان بە ناكۆكی و گەیشتن بە ئاشتی.

ئایا ئۆکرانیا دەتوانێت لە ئایندەدا ببێت بە ئەندامی ناتۆ؟

وتارەکانی نوسەر