باکگراوند

بەڵێ قسەکەی سەرۆک وەزیران تەواوە

09:29 - 2024-02-25
جەمال ئارێز
169 خوێندراوەتەوە

(33)

لە میانی رێورەسمی دانانی بەردی بناغەی پڕۆژەی پردی (تووەقوت) دا لە سنووری پارێزگای هەڵەبجە، مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە وتەیەکدا بەو بۆنەیەوە، ئاماژەی دا بە بەشێک لە هۆکارەکانی دواکەوتنی ئاوەدانکردنەوەی هەڵەبجە و خزمەت نەکردنی وەک پێویست.
ئەو وتی: «یەکێک لەو هۆکارانەش قەرەبوو نەکردنەوەی هەڵەبجە بوو لەلایەن حکومەتی فیدراڵیی عیراقەوە، بەو پێیەی هەم کارەساتی کیمیابارانکردنی شارەکە و هەم وێرانکارییەکانی سنوورەکە بەتایبەتی لە سەردەمی رژێمی بەعسدا (1968 - 1991) لەو ناوچەیە دەچێتە چوارچێوەی ئەو یاسایانەوە کە لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق پەسەندکراون سەبارەت بە قەرەبووکردنەوەی زیانمەندانی دەستی رژێمی پێشوو لە (1968 - 2003)، جگە لەوەش زۆربەی تاوانبارانی کەیسی هەڵەبجە بە سزای یاسایی خۆیان گەیشتن و کەیسەکە لەلایەن دادگای باڵای تاوانەکانی عیراقیشەوە وەک تاوانی کۆمەڵکوژی (جینۆساید) ناسێنراوە، بۆیە ئەرکی حکومەتی فیدراڵە وەک میراتگری رژێمی پێشوو قەرەبووی خەڵکی هەڵەبجە بکاتەوە، لەکاتێکدا لە قەرەبووکردنەوەی ئەو وڵاتانەدا درێغیی نەکردووە کە لەلایەن رژێمی پێشووەوە زیانیان بەرکەوتووە».
ئەو لێدوانەی سەرۆکی حکومەتی هەرێم تەواو لەجێی خۆیدایە و راستە، چونکە هەموو حکومەتێک یان رژێمێکی سیاسی کە دێتە سەرکار، جا بە کودەتای سەربازی بێت یان بە هەڵبژاردن یاخود بە راپەڕینی جەماوەری، دەبێتە میراتگری رژێمی سیاسیی پێش خۆی و هەموو ئەو قەرزانەی وڵاتەکە کە لەلای وڵاتانی دیکەیە بۆی هەیە وەریانبگرێتەوە، هەروەک هەموو پابەندییەکی دارایی و قەرزێک کە لەئەستۆی حکومەتی پێشتر بووە، دەبێت ئەم بەرپرسیارێتی هەڵبگرێت و بیانداتەوە.
بەڵام ئەو پرسیارەی دێتە گۆڕێ ئەوەیە، کابینەی هەشتەم لە ئەنجامی سیاسەتی فرۆشتنی نەوت بە سەربەخۆ و جەنگی دژ بە داعش و دابەزینی نرخی نەوت و...هتد، بە چەند قۆناغێک کەوتە بەردەم قۆناغێکی سەختی ئابوورییەوە و گوایە «ناچاربوو» دەست بۆ مووچە و قووتی مووچەخۆران و فەرمانبەران و سندوقی خانەنشینان ببات و چەند رێوشوێنێک بگرێتەبەر کە بەناوی سیاسەتی سکهەڵگوشینەوە سیستمەکانی (پاشەکەوتی مووچە، لێبڕینی رێژەیی مووچە، وەستاندنی سەرمووچە و پلەبەرزکردنەوە و...هتد).
ئەوەی لێرەدا ناکرێت بە سیاسەتی بانێک و دوو هەوا مامەڵەی لەگەڵدا بکرێت ئەوەیە: بەڵێ ئەرکی حکومەتی عیراقی فیدراڵە کە قەرەبووی زیانلێکەوتوانی دەستی رژێمی بەعس بکاتەوە، بەوپێیەی میراتگری باش و خراپی ئەو رژێمەیە، بەڵام ساڵی رابردوو هەر خودی سەرۆک وەزیران لە وەڵامی داواکاریی مووچەخۆران و فەرمانبەراندا سەبارەت بە پاشەکەوت و لێبڕینی مووچە و قەرەبووکردنەوەی مووچەخۆراندا وتی: «کابینەی نۆیەم بەرپرسیار نییە لە قەرەبووکردنەوەی پاشەکەوت و لێبڕین، چونکە ئەوە لە کابینەی هەشتەمدا کراوە».
باشە هەقی خۆمان نییە بپرسین ئەگەر کابینەی نۆیەم ئۆباڵی بڕیار و رێنماییەکانی کابینەی هەشتەم لە ئەستۆ نەگرێت، کەوابێ چۆن داوا لە حکومەتی فیدراڵ بکەین کە ئۆباڵی سیاسەتە نائینسانییەکانی رژێمی بەعس هەڵبگرێت، لەکاتێکدا بەشێکی زۆر لە بەشدارانی حکومەتی ئێستا بۆ خۆیان وەک کورد قوربانیی دەستی هەمان رژێم بوون؟ کە دیارە ئەمە ئەگەر بۆ ئەوان پاساوێکی نامەعقوول بێت، ئەوا بۆ کابینەکانی حکومەتی خۆمان زۆر نامەعقولترە لەکاتێکدا هەمان ئەو حزبە سەرەکییانەی کابینەی هەشتەم، کابینەی نۆیەمیشیان پێکهێناوە. 

وتارەکانی نوسەر