پوختەیەك دەربارەی تیپی نیشتمانیی هونەرە میللییەكان

12:06 - 2022-05-14
ئیدریس جەبار
472 خوێندراوەتەوە

لەو دەمەی لە ساڵی 1971 دا دامەزرا، تیپی نیشتمانی بۆ هونەرە میللییەكان، كار بۆ بەرجەستەكردن و خستنەڕووی فۆلكلۆر و میرات و كەلتوری میللی كۆن دەكات، وێڕای بایەخدانی بەو جلوبەرگانەی لە فۆلكلۆری عیراقییەوە سەرچاوەیان گرتووە، لەڕێی خستنەڕوویان بۆ جوڵە و سەمای سەرنجڕاكێش كە هەست و نەستی جەماوەر دەهەژێنێت و خۆشی و شادییان پێدەبەخشێت. 
تیپی نیشتمانی بۆ هونەر میللییەكان، بەدرێژایی نزیكەی شەست ساڵ، ئامادەییەكی جیهانی هەبووە، خاڵی جیاكەرەوە بووە لە هەر كەرنەڤاڵێكی عەرەبی و جیهانی، تەنانەت سەردانی زیاتر لە 60 دەوڵەتی كردووە و لێوەی سەدان نمایشی پێشكەش كردووە كە بونەتە مایەی سەرسامبونێكی بێ‌ هاوتای جەماوەر. 
لە نمایشی كەرنەڤاڵی (القرین)ی كەلتوری نێودەوڵەتی لە كوێت، تیپەكە سەرنجی هەموانی بەلای خۆیدا راكێشا لەڕێی خستنەڕووی جوانترین تابلۆ كە رۆژگارە زێڕینەكانی ساڵانی حەفتای سەدەی رابردووی وەبیر جەماوەر هێنایەوە، بەڵام ئەو تیپە گەورەیە لەمڕۆدا رووبەڕووی ئاستەنگێكی زۆر بۆتەوە، بە تایبەت لەماوەی ئەم چەند ساڵەی دوایی كاریگەریی هەبوو لەسەر ئامادەبوونی لە بۆنە كلتورییەكانی عیراق.
هەوڵە تایبەتەكان 
فوئاد زنون بەڕێوەبەری تیپەكە لە دیمانەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: لەو دەمەی لە ساڵی 1971 ئەركی بەڕێوەبەری تیپەكەی گرتۆتەدەست، ئەركێكی گەورەی خستۆتەسەرشانی خۆی بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی كلتوری عیراقی لەنێوان وڵاتە عەرەبی و بیانییەكان و ناساندنی شارستانی عیراق و ناوەخنی وڵات بە جیهان، لەڕێی خستنەڕووی هونەری فۆلكلۆریی لە نەوەیەكەوە بۆ نەوەكەی تر ماوەتەوە، ئەمەش بۆتە مایەی ئیلهامبەخش لەڕووی مەعریفە و فیكرەوە بۆیان.
بە وتەی فوئاد زنون، تیپەكە سەردانی چەندان وڵاتی عەرەبی و بیانی كردووە و لە بەناوبانگترین شانۆكانی جیهاندا نمایشەكانی پێشكەشكردووە، نوێنەرایەتی عیراقی كردووە لە زۆربەی ئەو نێوەندە هونەرییانەی بوونەتە مایەی سەرنج و لێوەی تابلۆ فۆلكلۆرییەكانی وەرگیراو لە كلتوریی رەسەنی عیراقی خستۆتەڕوو، وێڕای خستنەڕووی تابلۆ نیشتمانییەكان و ئۆپەرێتەكان، هەر ئەمەش بووە مایەی بردنەوەی زۆرێك لە خەڵاتەكان لە كەرنەڤاڵە عەرەبی و جیهانییەكاندا.
زنون دەڵێت «تیپی نیشتمانی بۆ هونەرە میللییەكان، لە هەفتەی كلتورییەكانی وڵاتە عەرەبییەكان بەشداریی كردووە و خەڵاتی پێشكەوتووی ئەغریجینتۆی زێڕینی وەك خەڵاتی یەكەم لە جیهاندا لە ساڵی 1982 بەدەستهێناوە. 
بەڕێوەبەری تیپی نیشتمانی بۆ هونەرە میللییەكان، داوا لەو لایەنە پەیوەندیدارانە دەکات کە بایەخ بە كاروباری كلتوری و بەرزڕاگرتنی فۆلكلۆری عیراقی دەدەن، هاوكارییان بكەن، چونكە بنەمای گەلان و ئێستای نەتەوەكانە. 
كەمی كۆمەك و پشتیوانی 
لای خۆیەوە هەنا عەبدوڵڵا راهێنەر و دیزاینەری جلوبەرگ و تابلۆ هونەرییەكان دەڵێت، لە ساڵانی شەستی سەدەی رابردووە وە كاتێك تیپەكە ناوی (تیپی رەشید بۆ هونەرەكان) بوو لەو دەمەدا لەلایەن حەقی شبلی كۆچكردووە وە دامەزرێنرا، بەردەوامین لە پێشكەشكردنی توانا هونەرییەكان لە راهێنانی ئەندامانی تیپی نیشتمانی بۆ هونەرە میللییەكان و وانەكان لەلایەن شارەزاترین و كارامەترینەكانی جیهانەوە دەوترانەوە، لەوانە (قەمەر خانم) كە پسپۆڕێكی روسی بوو بۆ سەمای بالێ‌، لەڕێی ئەو پسپۆڕەوە شارەزاییەكی زۆر دەستەبەركرا. 
بە وتەی هەنا عەبدوڵڵا، لە ئێستادا رووبەڕووی ئاستەنگێكی زۆر بوینەتەوە لە رووی كەمی كۆمەك و بایەخدان بۆ هەڵسانەوەی واقیعی هونەرە میللییەكانی عیراق، بۆیە زۆرێك لە ئەندامە كارامەكان لە هەردوو رەگەز، بەهۆی كەمی كۆمەكی مادییەوە رۆیشتوون و كۆچییان كردووە.
 رووبەرە كەلتورییەكان 
لای خۆیەوە، هونەرمەند عادل لعێبی راهێنەری توانا جەستەییەكان لە تیپی نیشتمانی بۆ هونەرە میللییەكان دەڵێت: هەموو ئەندامانی تیپەكە هەوڵێكی زۆر دەخەنەگەڕ لە پێناو بەرزڕاگرتنی ئەو هونەرە رەسەنە، تیپەكە لەڕێی هونەرمەند فوئاد زنون-ەوە توانیویەتی رووبەرێكی فۆلكلۆری و كلتوری لە هەموو ناوچەكانی عیراق، باكوور و باشوور و ناوەڕاست و خۆرئاوا بۆخۆی داببڕێت، وێڕای ناوچەكانی بادیەی عیراقی بۆ گواستنەوەی تابلۆكان و سەما فۆلكلۆرییە عیراقییەكان لە ناوچە جیاجیاكانی وڵات. 
لعێبی داوای لە لایەنە حكومییە رەسمییەكان دەکات، ئاوڕێك لە تیپەكە بدەنەوە و بایەخ بە هونەری میللی عیراقی بدەن و ناوی عیراق لە نێوەندە هونەرییەكان بەرز رابگرن.

وتارەکانی نوسەر