دەزانى؟!

10:37 - 2024-06-11
محه‌مه‌د گۆران
188 خوێندراوەتەوە

هه‌ندێ كه‌س، كپ و بێده‌نگن، به‌ڵام كاتێ قسه‌ ده‌كه‌ن، به‌ چه‌ند خوله‌كێك، بارته‌قاى ساڵێكى ناو هۆڵه‌كانى زانكۆ، زانیاری هه‌ڵده‌ڕێژن!
هاوڕێیه‌ك كه‌ ساڵانێك له‌ هه‌نده‌ران ژیاوه‌ و هاوسه‌ره‌كه‌شى هه‌ر له‌ ئه‌وروپییه‌كان بوو، ده‌مێكه‌ هاتۆته‌وه ‌و له‌ شار ده‌ژى، له‌ دانیشتنێكى هاوڕێیان، به‌ ئاماژه‌یه‌ك منى له‌ مه‌جلیسه‌كه‌ هێنایه‌ ده‌ره‌وه‌ و هه‌ر به‌سه‌رپێوه‌، پرسیارى ده‌كرد و بێ ئه‌وه‌ى چاوه‌ڕێى وه‌ڵام له‌ منیش بكات، هه‌ر خۆى به‌رده‌وامى به‌قسه‌كانى ده‌دا و وتی: 
ده‌زانی! له‌سه‌ر شۆسته‌ى شه‌قامه‌كه‌‌، تاوێك وه‌ستاین و وتى: ده‌زانى ئه‌وروپى حه‌ز ناكه‌ن سه‌رڕه‌ش و شه‌رقى، سه‌گ و پشیله‌ به‌خێو بكه‌ن و بیلاوێننه‌وه‌! ئه‌مان ئه‌وه‌ به‌ كه‌لتور و شارستانییه‌تى خۆیان ده‌زانن! ئه‌و نه‌رمونیانى و ئاژه‌ڵدۆستییه‌ ته‌نیا به‌ بوارى پسپۆڕیى خۆیان ده‌زانن و نایانه‌وێ رۆژهه‌ڵاتیى لێیانى ببه‌ن و وه‌ك ئه‌مان به‌ نه‌رمونیانى بناسرێن!
ئه‌مجاره‌ بابه‌ته‌كه‌ى به‌ره‌و كوردبوون و نه‌ته‌وایه‌تى گۆڕى و وتى: ده‌زانى سیسته‌مى قووڵى سه‌رمایه‌دارى دژ به‌ كورد، له‌ ئه‌وروپا و بنى دنیاش، واز له‌ كورد ناهێنێ؟ تۆ سه‌یربكه‌، كه‌م خێزانى كوردى له‌ ئه‌وروپا هه‌یه‌، كچێك یان كوڕێكى ئیسلامیى توندڕه‌وى نه‌بێ؟ تۆ ئه‌مه‌ به‌ رێككه‌وت ده‌زانى؟ نه‌خێر! ئه‌مه‌ هیچ  رێككه‌وت نییه‌، له‌وێش لێ ناگه‌ڕێن، رۆڵه‌ى كورد، به‌ رۆحى كوردانه‌ په‌روه‌رده‌ ببێت!
سه‌رى بابەتی وه‌رسووڕاند و كردى به‌ فه‌لسه‌فه‌ و وتى: ده‌زانى، هه‌رزانى خواردن و سه‌وزه‌ و میوه‌ له‌ به‌رامبه‌ر ئازادییه‌! له‌ هه‌ر شوێنه‌ك نان و میوه‌ و سه‌وزه‌ هه‌رزان بێت، ئازادى تێدا نییه‌! وه‌ك وڵاتانى لاى خۆمان! له‌ هه‌ر شوێنه‌كیش خواردن گران بێ، ئازادى هه‌یه‌، وه‌ك وڵاتانى ئه‌وروپا!

 

 

سیاسه‌توانێكى لاوى هۆڵه‌ندى، تازه‌ ده‌ناسرا و له‌ قسه‌كانیدا ده‌یوت: ئه‌گه‌ر له‌ هه‌ڵبژاردن ده‌ربچم، سیسته‌مى پاشایه‌تى هۆڵه‌ندى هه‌ڵده‌وشێنمه‌وه‌! ئه‌میش، به‌یانییه‌ك وتیان له‌ناو جێگاكه‌ى خۆیدا سارد بۆته‌وه‌‌!

 

 

بابه‌ته‌كانى دیكه‌ى به‌ لایه‌ك و ئه‌مه‌شیان به‌ لایه‌ك، چونكه‌ تاكو ئێستا ئه‌وه‌م له‌ كه‌سى دیكه‌م نه‌بیستووه‌! وتى: ده‌زانى بۆچى زۆرترین گه‌نج كه‌ له‌ كوردستان ده‌چنه‌ هه‌نده‌ران، له‌ ده‌ڤه‌رى راپه‌ڕین و رانیه‌یه‌؟ دیسانه‌وه‌ هه‌ر خۆى وه‌ڵامى دایه‌وه‌ و وتى: ده‌زانى ته‌ونێكى جاڵجاڵۆكه‌یى هه‌رێمى و جیهانى، گه‌نجان له‌ بیتوێن و پشده‌ر،‌ تاكو ناو به‌ریتانیاى عوزما ده‌به‌ن! قه‌ت له‌ خۆت پرسیوه‌، بۆچى گه‌نجانى ده‌ڤه‌رى راپه‌ڕین،‌ هه‌مووى ده‌چنه‌ به‌ریتانیا و ده‌موده‌ستیش مافى مانه‌وه‌ و دواتریش ره‌گه‌زنامه‌ى ئه‌و وڵاته‌ وه‌رده‌گرن؟ وڵاتانى هه‌رێمیى و سه‌رمایه‌داریى، له‌ ترسى ئه‌وه‌ى گه‌نجانى ئه‌و ده‌ڤه‌ره‌، نه‌كه‌ونه‌ ژێر كاریگه‌ریى هه‌ڤاڵانى قه‌ندیل، ناهێڵن ئه‌و لاو و خورتانه‌، له‌وێ بمێننه‌وه‌! 
من هه‌ر گوێم بۆ گرتبوو و ئه‌ویش هه‌ر به‌رده‌وام بوو: ده‌زانى هه‌ولێر له‌ ماوه‌ى حه‌وت هه‌زار ساڵدا ته‌نیا قه‌ڵا و چه‌ند گه‌ڕه‌كێكى ده‌وروبه‌رى، هه‌بوو، به‌ڵام له‌ ماوه‌ى سی ساڵى رابردوودا، ئه‌و شاره‌ ده‌یان جار به‌ قه‌ت ئه‌و شه‌ش هه‌زار و نۆسه‌ت و حه‌فتا ساڵه‌ى رابردوو گه‌وره‌تر بووه‌؟ ئه‌مه‌ ره‌نگه‌ بۆ شارى دیكه‌ش راست بێت، هۆكاره‌كه‌ى ئه‌وه‌یه‌ له‌ ماوه‌ى ئه‌و سی ساڵه‌ى رابردوودا، زانستى پزیشكیى و رۆشنبیریى ته‌ندرووستى گه‌شه‌ى كردووه‌ و خه‌ڵكى كه‌متر ده‌مرن، بۆیه‌ له‌و ماوه‌ كه‌مه‌دا،‌ شاره‌كان ئاوا گه‌وره‌ بوون.
ئه‌مه‌ له‌ كاتێكدا كه‌ ئه‌و به‌ره‌بابانه‌ى سیسته‌مى سه‌رمایه‌دارى، هه‌ر له‌ بنه‌ڕه‌تدا دژه‌ گوندن و به‌ ده‌یان رێگه‌ و فێڵ و ته‌ڵه‌كه‌ په‌یڕه‌و ده‌كه‌ن تاكو خه‌ڵكى له‌ گونده‌وه‌ راپێچى ناوشاره‌كان بكه‌ن، چونكه‌ مرۆڤى گونده‌وار، ئازاد و سركن، به‌ها و ره‌سانه‌یه‌تى ده‌پارێزن، به‌ڵام كه‌ هێنرانه‌ ناوشاره‌كان، ده‌كرێن به‌ ربۆت و ده‌بێ به‌ پێى یاسا و رێساكانى سه‌رمایه‌داران، هه‌ڵسن و دانیشن!
ئه‌ى ده‌زانى، خه‌ڵكى بلیمه‌ت و زیره‌ك، بۆچى ته‌مه‌نیان كورته؟‌! قه‌ت له‌ خۆت پرسیوه‌، دڵدارى شاعیر چما وا زوو مرد؟ «شه‌هید ئارام ئه‌گه‌ر شه‌هیدیش نه‌با، شه‌هید ده‌كرا»، ئه‌مه‌ هه‌ر لێره‌ نا، له‌ ته‌واوى كون و قوژبنى ئه‌م سه‌رزه‌مینه،‌ ئاوایه‌. 
ده‌زانى دكتۆرێكى گه‌نجى ئه‌لمانى، چاره‌سه‌رى نه‌خۆشى شێرپه‌نجه‌ى دۆزییه‌وه‌، خه‌ریكى كاره‌كه‌ى بوو، به‌یانییه‌ك گوتیان ئه‌مشه‌و مرد! ده‌زانى هه‌ر له‌م ساڵانه‌ى رابردوودا، سیاسه‌توانێكى لاوى هۆڵه‌ندى، تازه‌ ده‌ناسرا و له‌ قسه‌كانى دا ده‌یوت: ئه‌گه‌ر له‌ هه‌ڵبژاردن ده‌ربچم، سیسته‌مى پاشایه‌تى هۆڵه‌ندى هه‌ڵده‌وشێنمه‌وه‌! ئه‌میش، به‌یانییه‌ك وتیان له‌ناو جێگاكه‌ى خۆیدا سارد بۆته‌وه‌‌! 
ئه‌گه‌ر بیر بكه‌یه‌وه‌، نموونه‌ى زۆرتریش هه‌ن!

وتارەکانی نوسەر